Lapidarium 21 | Polski biznes z niepokojem patrzy na Pekin.

Darmowy! · 0 · 03.08.2025

Drodzy Patroni,

Dużo mówi się o napięciach USA-Europa, ale to Chiny stają dziś wielkim wyzwaniem dla europejskiego (i polskiego) biznesu.

Polski biznes z niepokojem patrzy na Pekin

W tym tygodniu brałem udział w spotkaniu polskiego biznesu z jednym z kluczowych ministrów naszego rządu. Spotkanie odbywało się w formule chatham house, więc nie przywołam tu konkretnych nazwisk. Mogę jednak podzielić się z Wami główną refleksją. Najwięcej uwagi poświęcono na ekspansję towarową Pekinu na europejskie rynki. Panuje powszechne przekonanie, że wobec taryf Trumpa Pekin przekierował strumień eksportowy na Europę. I jest konieczny „szturm na Brukselę”, żeby poprzez różne działania – taryfowe i pozataryfowe – obronić się przed nieuczciwą chińską konkurencją. W poprzednim Lapidarium pisałem o tym, że wiele chińskich firm sprzedaje poniżej rentowności, co jest niezgodne z prawem europejskim. Ale UE nie ma mindsetu, procedur i kadry urzędniczej, która mogłaby się temu przeciwstawić. Wychodząc z tego spotkania miałem jedną myśl: czy Unia, dziecko globalizacji, mająca wolny handel w swoim DNA, będzie w stanie przepoczwarzyć się w sprawny protekcjonistyczny organizm skutecznie broniący dostępu do swojego rynku? I to pytanie wprowadziło mnie w dość markotny nastrój. Nie tylko dlatego, że mamy wyjątkowo deszczowe lato.

TEMU strategicznym partnerem Poczty Polskiej

Jak bardzo niespójną politykę prowadzi nasze państwo niech świadczy fakt, że kilka tygodni temu Poczta Polska poinformowała o zawarciu partnerstwa strategicznego z chińskim TEMU. Ich model biznesowy omówiłem w tym odcinku:

https://youtu.be/JS8RywFd4GA?si=2yqzbAzc-qX2x-Aj

Jak komunikuje Poczta, ma to „to umożliwić płynną integrację logistyczną, w konsekwencji zapewniając szybsze dostawy klientom w całej Polsce”. W strategii TEMU 80% sprzedaży w Europie ma pochodzić z lokalnych magazynów, a współpraca z Pocztą ma znacząco skrócić czas dostawy. Poczta Polska jest w schizofrenicznej sytuacji. Z jednej strony, partnerstwo ma jej pomóc rozszerzyć swój model biznesowy, żeby zasypywać straty sięgające kilkuset milionów złotych rocznie. Ostatnio do oferowanych przez nich produktów w sklepie internetowym weszły akcesoria AGD i telewizory. I dobrze byłoby, żeby Poczta Polska utrzymała się przy życiu, aby móc realizować zadania powierzone (lub w razie kryzysu – możliwe do powierzenia) przez państwo. Z drugiej strony, to partnerstwo pomaga rozpychać się na rynku nieuczciwej konkurencji z Chin, dumpingującej polskich producentów i platformy e-commerce. Uderza zatem w nasz interes gospodarczy. Czy da się zjeść ciastko i mieć ciastko?

Chiński gigant kupuje Media Markt

MediaMarkt zmieni właściciela. Chiński gigant JD.com przejmuje niemiecką firmę Ceconomy za 2,2 mld euro. Transakcja otwiera JD.com drzwi do europejskiego rynku elektroniki, w tym do sieci MediaMarkt i Saturn, które mają ok. 1000 sklepów w Europie. Mając taki kanał sprzedaży i bazę klientów należy oczekiwać zalewu chińskiej elektroniki, która będzie wypierała produkty zachodnie, japońskie i koreańskie.

Chińska fotowoltaika zagrożeniem dla bezpieczeństwa

W USA w falownikach (urządzeniach, dzięki którym możliwe jest podłączenie instalacji fotowoltaicznych do sieci elektroenergetycznych) produkcji chińskiej odkryto urządzenia komunikacyjne nieuwzględnione wcześniej w specyfikacji. Nieudokumentowane i ukryte moduły mają łączyć się bezpośrednio z Chinami. Zdalny dostęp do kluczowych elementów infrastruktury może potencjalnie służyć do wyłączenia i zniszczenia infrastruktury krytycznej. Departament Energii USA na razie nie potwierdził tych informacji. Amerykańskie przedsiębiorstwa użyteczności publicznej pracują jednak nad wprowadzeniem zakazów stosowania chińskich falowników. Podobne działania obserwowane są w Wielkiej Brytanii i państwach bałtyckich. Potencjalne problemy z bezpieczeństwem mogą dotyczyć całego świata, bowiem Chiny zdominowały globalną produkcję tego komponentu. Według niektórych szacunków, przejęcie kontroli nad 4 GW mocy w Europie mógłby doprowadzić potencjalnie do powszechnych zakłóceń w dostępie do energii elektrycznej. A chińskie falowniki są obecne na naszym kontynencie w instalacjach o mocy ponad 200 GW. Jest to kolejny dowód, że rodzime łańcuchy dostaw i produkcja dla strategicznych dla państwa sektorów to nie tylko silna gałąź gospodarki, ale przede wszystkim bezpieczeństwo.

Australia chce odzyskać kontrolę nad portem

Australijski rząd, który niedawno otrzymał reelekcję w wyborach parlamentarnych, zamierza przejąć kontrolę na portem w Darwin. Jest to port położony w newralgicznym miejscu na północy państwa (tuż przy wyspach państw Azji Południowo-Wschodniej), w sąsiedztwie baz wojskowych, w których mają stacjonować amerykańskie myśliwce i bombowce. W 2015 roku, po okresie kiedy kontrolę sprawowała nad nim państwowa spółka, port oddano w dzierżawę na 99 lat chińskiej firmie Landbirdge. Australijczycy chcą teraz wypowiedzieć tę umowę. Przeciwko planom rządu w Canberze protestuje strona chińska, podważając w wątpliwości pretekst jakim ma być niewywiązywanie się z planów inwestycji w rozbudowę portu. Ewentualne przejęcie na pewno wiązałoby się z eskalacją relacji z Chinami. W Europie powinniśmy bacznie przyglądać się reakcjom Pekinu, bo i nasza infrastruktura portowa została w ostatnich dekadach mocno uzależniona od Państwa Środka. Sytuacja dookoła portu w Darwin jest kolejną odsłoną przywracania kontroli przez Zachód nad infrastrukturą krytyczną.

Chińczycy rozpoczynają ekspansję podwodną

Handel, elektronika, energetyka, porty – nie tylko w tych obszarach toczy się rywalizacja z Chinami. Szykuje nam się nowy obszar zmagań, czyli świat i technologie podwodne. Władze w Pekinie realizują szereg projektów, aby rozwijać technologie i swój przemysł w celu ekspansji podmorskiej. W ostatnim czasie ogłoszono ukończenie obudowanego tytanem przecinaka do kabli zdolnego do pracy 4000 metrów pod poziomem morza. Ta maszyna ma potencjał do zakłócania podmorskiej infrastruktury krytycznej (np. światłowodów). Dodatkowo Chiny posiadają obecnie, ciągle doskonaloną, największą flotę załogowych i bezzałogowych pojazdów podwodnych. W planach Pekinu jest też budowa do 2030 roku podwodnego ośrodka badawczego na głębokości 2 tys. metrów, który umożliwiłyby dokładniejsze badania dna morskiego. Pod wodą mogą się kryć cenne źródła wielu surowców. Oczywiście najpierw niezbędne będzie opracowanie ekonomicznych sposobów ich potencjalnego pozyskiwania. Chiny budują także podwodne centrum obliczeniowe, które ma wykorzystywać wodę morską jako źródło chłodzenia. Ma to pozwolić na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej wykorzystywanej przy chłodzeniu tego typu infrastruktury. Potencjał militarny, ale przede wszystkim gospodarczy kryjący się w Oceanach jest ogromy. Pekin to wie, pytanie czy Zachód dotrzyma mu kroku.

Kolejny rok spadają inwestycje w Europie

I na deser kiepskich wiadomości dla Europy: zgodnie z danymi corocznego raportu EY wielkość Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (BIZ) w Europie od 2017 roku jest w trendzie spadkowym. A w ostatnim roku osiągnęliśmy poziom najniższy od dziewięciu lat. Przyczyny tego trendu autorzy dostrzegają w słabym wzroście gospodarczym, wysokich cenach energii, napięciach geopolitycznych i długotrwałych problemach strukturalnych. Co niepokojące, w 2024 aż 37% przedsiębiorstw odroczyło, anulowało lub ograniczyło plany inwestycyjne w Europie. Polska, choć według tego badania zaliczyła symboliczny wzrost samej liczby inwestycji, to według danych OECD skupiających się na ich wartościach, także odnotowała spadki. Raport Draghiego i zmiana tonu dyskusji w Brukseli to za mało. Europa, skoro nie inwestuje, to znaczy, że traci wiarę w swoją przyszłość.

Grupa na Whatsup

Wyszło mi dziś mocno „deszczowe” Lapidarium. Może Wy widzicie więcej powodów do optymizmu. Napiszcie o tym na naszej Grupy Dyskusyjnej:

https://chat.whatsapp.com/GVUlUibmLn41ol0vaLkwb8?mode=ac_c

Dziękuję, że jesteście ze mną. I pomagacie rozwijać ten projekt.

Krzysztof