ARTS – Fundacja Sztuki, Przygody i Przyjemności. Od 13 lat angażuje się w życie kulturalne podkrakowskiego regionu. Podejmuje działania na rzecz rozwoju obywatelskiego, opartego na pogłębianiu świadomości kulturowej i rozpoznaniu własnego dziedzictwa przez lokalne społeczności.
Fundację ARTS tworzą entuzjastki i entuzjaści inicjatyw obywatelskich, pasjonaci i pasjonatki, ekspertki i eksperci dziedzictwa oraz miłośniczki i miłośnicy sztuki. Naszym celem jest rozwój regionów i ich mieszkańców. Edukujemy i angażujemy, dbamy o lokalny dorobek kulturowy, szczególną troską otaczając lokalne dziedzictwo kulturowe. Nawiązujemy także współpracę z podmiotami międzynarodowymi. W działaniu skupiamy się wokół trzech aspektów: społeczności, dziedzictwa i kultury. Wykorzystujemy do tego narzędzia cyfrowe, które staramy się wprowadzać w sferę kultury lokalnej, między innymi za pomocą tworzonych przez nas platform do archiwizowania oraz digitalizacji dziedzictwa, czyli zaprojektowanej przez nas aplikacji EtnoStoria.
Aktywizujemy, Realizujemy, Tworzymy, Szkolimy.
Jak powiedział Mahatma Gandhi: Przyszłość zależy od tego, co robimy w teraźniejszości. Dlatego w Fundacji ARTS wykorzystujemy każdą chwilę obecną na działanie. W tym celu powołaliśmy do życia Kooperatywny Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego K-ORSO. W jego ramach przygotowujemy bezpłatne szkolenia i warsztaty edukacyjne. W ich trakcie zapoznajemy mieszkańców mniejszych miejscowości (i nie tylko) z dostępnymi programami grantowymi, wyjaśniamy zasady ich działania i, przede wszystkim, mobilizujemy do aktywnego uczestnictwa oraz – przede wszystkim – działania w sferze kultury. W myśl zasady konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, wszyscy jesteśmy jego właścicielami, a naszym obowiązkiem jest o nie dbać. Dlatego w K-ORSO angażujemy mieszkańców w jego ochronę: budujemy poczucie współodpowiedzialności i pokazujemy, z jakich narzędzi warto korzystać.
Na równi z przekazywaniem wiedzy innym, realizujemy także własne projekty badawcze i partnerskie, których zadaniem jest mobilizacja społeczności. Specjalną opieką obejmujemy zwłaszcza miejscowe artystki i artystów, którzy tworzą dziedzictwo kulturowe regionu.
Z myślą o nich zainicjowaliśmy projekt artystyczny ,,Z cienia do istnienia”, który od 2009 r. skupia (wy)twórczynie i (wy)twórców ziemi myślenickiej. Jego celem jest kolekcjonowanie oraz promocja dzieł lokalnych malarek i malarzy, rzeźbiarek i rzeźbiarzy, a także rękodzielniczek i rękodzielników, czy pisarek i pisarzy. Docieramy do artystów oraz promujemy i archiwizujemy ich pracę w postaci filmów, fotografii lub zapisów audio. Dzięki zebranym materiałom zbudowaliśmy wirtualną Galerię EtnoARTS. Prezentujemy w niej prace twórczyń i twórców, systematycznie uzupełniając ją o nowe osiągnięcia. Realizujemy projekty badawcze w tym zakresie, również jako kluczowi partnerzy, m.in.: Wiśniowski Jarmark Rzemiosł i Zawodów Tradycyjnych oraz Wiśniowski godka. Wydajemy publikacje Handmade in Wiśniowa.
Posiłkując się własnymi środkami, przygotowujemy również wystawy i rozwijamy inicjatywy artystyczne. Aby wydarzenia te mogły być w pełni realizowane, staramy się pozyskiwać programy grantowe i stypendialne, a także prowadzimy rozmowy z darczyńcami i zakładamy zbiórki crowdfundingowe.
Do organizowanych przez nas imprez kulturalnych należą Małopolskie Targi Książki – ,,Dziedzictwo zapisane lokalnie”. Targi towarzyszą Europejskim Dniom Dziedzictwa, których Fundacja ARTS jest Wojewódzkim Koordynatorem w Małopolsce. MTK stanowią wirtualny punkt programu Europejskich Dni Dziedzictwa w ramach Programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa. W ich trakcie prezentujemy publikacje dotyczące regionu i przedstawiamy sylwetki autorek i autorów, którzy zgłębiają tematykę lokalnych dóbr kulturowych. Pokazując efekty ich pracy, popularyzujemy zainteresowanie regionem, a także zachęcamy do tego inne aktywistki i aktywistów: regionalistki, regionalistów, miejscowe liderki, liderów, animatorki i animatorów, pracownic i pracowników instytucji kultury oraz członkiń i członków stowarzyszeń.
(Nie)zwykli mieszkańcy i (nie)zwykłe mieszkanki to siła napędowa każdej społeczności. Ich wiedza, dorobek i doświadczenie składa się na bezcenne dziedzictwo, którego pielęgnowanie jest naszą misją. Wykonujemy ją, łącząc szacunek do tradycji z nowoczesnością. Zaprojektowana przez nas crowdsourcingowa aplikacja EtnoStoria jest naszą propozycją wykorzystania nowych technologii dla dziedzictwa. To program do samodzielnej digitalizacji oraz inwentaryzacji spuścizny historycznej regionów, lokalnych społeczności, czy rodzinych historii. Użytkownicy mogą wprowadzać do niego historie własnych krewnych, daty i fakty historyczne istotne dla ich regionu, a każda z tych opowieści jest kolejnym rozdziałem w księdze dziedzictwa narodowego.
Dzięki zaangażowaniu społeczności lokalnej tworzymy sieć archiwów społecznych. Dokumentujemy w niej twórcze dokonania zarówno przodków, jak i współczesnych działaczy. Nasze przedsięwzięcie zostało przyłączone do Sieci Polskich i Polonijnych Archiwów Społecznych, wraz z którym zachęcamy inne podmioty społeczne do współpracy przy utrwalaniu spuścizny historycznej ich rejonów. Gromadzenie starych fotografii, listów oraz dokumentów to niezwykle ważny element zachowywania dziedzictwa, który wzmacnia w mieszkańcach poczucie tożsamości.
Szczególną odmianą dbania o dziedzictwo jest przybliżanie naszym odbiorcom działających lokalnie znakomitych osobowości. Projekt ,,Żeńszczyzna – Dziedzictwo Kobiet’’ to inicjatywa, którą stworzyliśmy po to, by oddać głos bohaterkom dnia codziennego. Zwyczajne mieszkanki w nadzwyczajnych okolicznościach oraz nieprzeciętne kobiety w przeciętnych sytuacjach stały się inspiracją cyklu. Zapisujemy historie naszych matek, babek oraz pra, pra, pra...babek. Kolekcjonujemy opowiadania o przedsiębiorczych ciotkach, uzdolnionych kuzynkach i kreatywnych sąsiadkach. Z zebranych HERstorii planujemy utworzyć album kolekcjonerski. Chcemy upamiętnić w ten sposób dokonania mało znanych lub całkiem zapomnianych aktywistek, (wy)twórczyń, a nawet sprawczych społecznie krewnych oraz pokazać i docenić społeczniczki i artystki działające obecnie.
