Kurs dla nauczycieli poprowadził Łukasz Krzywoń, autor książki Filozofuj z dziećmi. Poradnik do prowadzenia filozoficznych dociekań z dziećmi i młodzieżą, która była przedmiotem – uwieńczonej sukcesem – zbiórki crowdfundingowej. Pani Dyrektor Agata Wawer, w imieniu szkoły, hojnie wsparła wydanie książki, wybierając najwyższy próg w wysokości 5000 zł, co w wielkim stopniu przyczyniło się do powodzenia akcji. O naszej zbiórce dowiedziała się z audycji w TOK FM, a zapytana o powód wsparcia zaznaczyła, że edukacja filozoficzna jest według niej bardzo istotna od najmłodszych lat i zależy jej na przeszkoleniu w tym kierunku wszystkich swoich nauczycieli zarówno szkolnych, jak i przedszkolnych. Redakcja „Filozofuj!” oraz autor przystąpił więc do organizacji szkolenia dla warszawskiej szkoły podstawowej.
Kurs „Filozoficzne dociekania z dziećmi i młodzieżą” objął część teoretyczną i praktyczną oraz ewaluację. W sumie trwał z przerwami 8 godzin. Po części wprowadzającej, w której mowa była o tym, czym jest filozofowanie z dziećmi i dlaczego warto prowadzić takie zajęcia, nastąpiło pierwsze ćwiczenie w grupach. Polegało na odróżnianiu pytań filozoficznych od innych. Ćwiczenie pomogło uczestnikom kursu lepiej zrozumieć, czym są takie pytania. Pokazało też, jakie pokłady kreatywności mogą zostać wydobyte za pomocą pytań filozoficznych, gdy zacznie się ich używać podczas lekcji.
Nauczyciele dowiedzieli się też o podstawowej strukturze zajęć z filozoficznych dociekań z dziećmi. Wyjaśniona została rola prowadzącego występującego – w odróżnieniu od tradycyjnych metod nauczania – jako moderator, a nie jako autorytet, mający przekazać swoją wiedzę. Była też mowa o 4 filarach filozofowania z dziećmi – koleżeństwie, kolaboracji, krytyczności i kreatywności. Następnie omówiono, co może stać się inspiracją do dyskusji filozoficznej z dziećmi. Miało to na celu pokazanie, że bazując na materiałach literackich, graficznych czy filmowych przystępnych dla dzieci, można zainicjować bardzo ciekawe filozoficzne rozważania.
Łukasz Krzywoń zapytał też nauczycieli, czy na innych od filozoficznych przedmiotach szkolnych można wprowadzić elementy filozofii. Tu nastąpiło miłe zaskoczenie, bo okazało się, że nawet nauczyciele przedmiotów niehumanistycznych wplatali już takie wątki w swoje zajęcia. Ciekawy pomysł przedstawiła informatyczka, która poruszała ze swoimi uczniami kwestie, czy sztuczna inteligencja przejmie władzę nad ludzkością. Anglistka, ucząc dzieci trybu warunkowego, odwołała się do ich wyobraźni, by tworzyli zdania filozoficzne, oparte na strukturze IF + condition + result. Hitem było wykorzystanie filozofii na lekcjach WF. Nauczyciel zaproponował omówienie z uczniami zagadnienia harmonii, znanej ze starożytnej kultury greckiej, w kontekście poprawiania wyników sportowych przez olimpijczyków. Kurs obejmował dużo praktycznych ćwiczeń, pobudzających intelektualnie i ruchowo, by nauczyciele doświadczyli, jak w prosty i ciekawy dla uczniów sposób można wprowadzić elementy filozoficzne na zajęciach szkolnych. Autor wyjaśnił też nauczycielom różnice między tradycyjnym P4C, gdy dzieci wybierają pytania filozoficzne, mające się stać tematem do dyskusji na danych zajęciach, a wersją uproszczoną, gdy nauczyciel sam zadaje pytania filozoficzne grupie, choć w obu przypadkach podąża się za tokiem myślenia dzieci. Cały kurs objął zawartość książki Filozofuj z dziećmi. Poradnik do prowadzenia filozoficznych dociekań z dziećmi i młodzieżą wraz z osobistym doświadczeniem dydaktycznym, którym podzielił się Łukasz Krzywoń.
Na koniec kursu nastąpiła ewaluacja. Grupa była zadowolona z odbytego kursu, mimo poświęcenia na niego dnia wolnego od pracy. Okazało się też, że przy okazji zabawy, w której brali wspólnie udział, wystąpił efekt uboczny – większa integracja uczestników. Podobnie zjawisko zachodzi w przypadku dzieci, które biorą udział w zajęciach z dociekań filozoficznych lub z jego elementami. O innych zaletach filozoficznych dociekań z dziećmi pisaliśmy już wcześniej tutaj i tutaj.
W kursie wzięła udział większość nauczycieli oraz wicedyrektorka szkoły im. Juliusza Verne w Warszawie Katarzyna Sikora. Miło było popatrzeć, z jak wielkim zaangażowaniem wykonywała ćwiczenia z dociekań filozoficznych, rozwijające kreatywne myślenie. Oto jej wrażenia z kursu:
„Za nami szkolenie „Filozoficzne dociekania z dziećmi i młodzieżą”. Nie dajcie się zwieść tytułowi! Podczas zajęć nie zabrakło oczywiście inspiracji do dyskusji, jakie można prowadzić z dziećmi w ramach lekcji przedmiotowych, na przykład na lekcji WF czy matematyce, oraz pomysłów na ciekawe gry i zabawy prowokujące do refleksji i pozwalające spojrzeć na codzienne sprawy z nowej perspektywy. Poszukiwanie odpowiedzi na filozoficzne pytania nie jest jednak zarezerwowane dla sytuacji, w czasie której to nauczyciel pyta, a uczniowie szukają odpowiedzi. W poszukiwaniu prawdy o życiu i świecie, o sytuacji człowieka i wartościach, do których dąży, nie istnieje podział na role. W tej szkole wszyscy jesteśmy uczniami, dlatego spotkanie było dla nas fantastyczną okazją do tego, aby ruszyć śladami Sokratesa i Platona i odkrywać przyjemność, jaką można znaleźć we wspólnych rozważaniach i filozoficznym dialogu. Kilka naprawdę wymagających godzin (czy wiedzieliście, że myślenie może tak zmęczyć? ;-)) przypomniało nam, jak bardzo w codziennym pośpiechu brakuje czasu, żeby zatrzymać się i poszukać odpowiedzi na naprawdę ważne pytania. A przy okazji – śladami Kartezjusza – przypomnieć sobie, że właśnie dzięki stawianiu takich pytań, możemy poczuć, że dotykamy istoty naszego istnienia. Dziękujemy za ten niezwykły czas!”
Filozofuj!
Trwa ładowanie...