Pomnik krowy rekordzistki. Stare Pole czci swoją mleczną bohaterkę

Darmowy! · 0 · 24.06.2025

📍Tu się dzieje tekst — kliknij w mapkę i zobacz, gdzie to wszystko się rozgrywa: https://maps.app.goo.gl/YZfX2eSZ2mJZR7Li7

„Dzieci
już dawno przestały do niej pisać.
Teraz
kocha ją tylko jej krowa.

Nic dziwnego, chowała ją przecież
od cielaka”.

Anna Świrszczyńska

Krowa, która prześcignęła wszystkie inne

Stare Pole (dawniej Altfelde), miejscowość o długiej tradycji rolniczej, z silnie rozwiniętym sektorem hodowli ,,żywca wołowego”, głównie kojarzona właśnie z Targami Rolniczymi (wiosennymi Targami Ogrodniczymi, Żuławskimi Targami Rolnymi oraz jesiennymi Targami Ogrodniczo-Nasiennymi), na pierwszy rzut oka wygląda jak każda inna miejscowość na Żuławach Wiślanych. Na obrzeżach cisza (przerywana jedynie w sezonie turystycznym tłumem wycieczek szkolnych zmierzających w stronę oddalonego o niecałe 10 km Malborka), niekończące się blokowe rozłogi pól obsianych pszenicą i obsadzonych burakami, a do tego smagający po twarzy wiatr… Gdzieniegdzie zagrody holenderskie i imponujących rozmiarów budynki z czerwonej cegły. Jak to mówią – ,,poniemieckie” .

Gmina Stare Pole na mapie

Ale wystarczy podejść do centralnego placu wsi, gdzie między budynkiem PODR (Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego), a trzypiętrowym, szaroburym blokiem, można stanąć oko w oko z czymś, co wprawia w zdumienie niejednego ,,nietutejszego” – z pomnikiem… krowy. I to nie byle jakiej. Do niedawna był to jedyny pomnik krowy w Polsce (w kwietniu br. biała krowa w złote łaty stanęła przed Wydziałem Elektrycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach, a w województwie lubuskim można podziwiać pomnik buhaja Ilona). Upamiętnienie w Starym Polu to hołd dla jednej z największych bohaterek polskiego rolnictwa – przedstawicielki czystej rasy holenderskiej, rekordzistki w hodowli Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego. Krowa dawała rocznie 8400 litrów mleka o średniej zawartości tłuszczu 4,18% rocznie (to 840 wiader, 33 600 szklanek mleka – z takiej ilości mleka można zrobić około 1900 kostek masła lub 840 kg sera). W latach 70-tych XX w. świadczyło to przede wszystkim o dynamicznym rozwoju hodowli bydła mlecznego na Żuławach.

Mamy tu do czynienia z pierwszym w Polsce przedstawieniem krowy, które nie powstałoby, gdyby nie pomysł ówczesnego dyrektora WOPR, inżyniera Arkadiusza Rybaka. W 1978 r. wykonania rzeźby podjął się student Akademii Sztuk Pięknych z Gdańska, Jan Kamiński. W ten sposób krowa przysłużyła się nie tylko Polsce, ale i artyście – stworzone na bazie obłożonego matą z włókna szklanego szkieletu drewnianego dzieło stanowiło jego pracę dyplomową.

,,Krasula” kieruje swoje spokojne i ciepłe spojrzenie w stronę zabytkowego kościoła z 1879 r. i dawnego cmentarza ewangelickiego (obecnie rzymskokatolickiego) z 1843 r.

Po 1989 obok krowy ustawiono pomnikowy egzemplarz ciągnika Ursus z lat 50-tych. Zdarzało się, że silnik działał w nim całą noc. Wynikało to z zawiłości procedur i wysiłku związanego z odpalaniem ,,Niedźwiadka". Najpierw w specjalnej komorze z przodu pojazdu podpalano szmaty nasączone olejem napędowym, by rozgrzać silnik. Następnie należało użyć korby, by wprawić w ruch koło zamachowe. Gdy silnik był zbyt zimny i nie chciał się uruchomić, ostatnią deską ratunku było rozpalenie pod nim ogniska – metoda zazwyczaj skuteczna.

P.S. Z Żuławskich Targów można obejrzeć masę vlogów i relacji na Youtube:). W nadmiarze wolnego czasu polecam serdecznie ucieczkę myślami w kierunku Starego Pola!

Źródła:

(Przede wszystkim tablica informacyjna przy pomniku!)

https://starepole.blogspot.com/, dostęp: 23.06.2025

http://pomnik.art/pl/2018/11/27/monumentalne-przywiazanie/, dostęp: 23.06.2025

https://parkmierzeja.pl/o-parku-5/dziedzictwo-kulturowe-3/zulawy-wislane/, dostęp: 24.06.2025

https://radiogdansk.pl/wiadomosci/2017/07/25/to-tu-znajdziesz-pomnik-krowy-rekordzistki-i-odpoczniesz-w-towarzystwie-domow-podcieniowych-bylismy-w-starym-polu/, dostęp: 24.06.2025

https://mojezulawy.pl/379953,Krowa-rekordzistka-ma-swoj-pomnik-w-Starym-Polu.html, dostęp: 24.06.2025

Zdjęcie z miniaturki: https://fotopolska.eu/Pomorski_Osrodek_Doradztwa_Rolniczego_Pomnik_Krowy_Rekordzistki?f=643875-foto, dostęp: 24.06.2025

Pozostałe zdjęcia mojego autorstwa;)