Osiecimski - Off The Record 

czyli niezależne, rzetelne dziennikarstwo i pasja do filmu dokumentalnego

Jako reporter i filmowiec, a także dziennikarz telewizyjny, na co dzień rejestruję historie ludzi w Polsce i na całym świecie. Chcę dać im wybrzmieć tak, jak na to zasługują. Dzięki kanałowi Osiecimski - Off The Record otrzymuję czas nie tylko na pogłębienie tych wątków z moich filmów i reportaży, które nie zmieściły się w telewizji. To również możliwość opracowania takich wątków, które do tej pory nie zostały opublikowane, choć z całą pewnością na to zasługują - w formie reportażu, serii podcastów, czy mini-dokumentu. Mam też nadzieję, że dzięki wsparciu Patronów uda mi się tu rozpocząć, skończyć i zaprezentować nowe projekty, o których od dłuższego czasu myślę. Poniżej przedstawiam kilka projektów, którymi chciałbym się zająć na początku rozwijania kanału.

• "Szlaki Borsuka. Mateusz" - to ​​​​​​projekt dokumentalny o 17-letnim dziś Mateuszu Rybaku, który od 14-roku życia pomaga uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej. Założyłem zbiórkę jednorazową, żeby zrobić o nim film. Jego historia będzie jedną z dwóch składających się na film o tym, czym jest dzisiaj solidarność.

OD EAST HASTINGS STREET DO KROŚNIC

• "Prayers From E Hastings Street" (Modlitwy z ulicy East Hastings) - projekt dokumentalny na podstawie zdjęć przywiezionych z Vancouver, z ulicy zamieszkanej przez setki bezdomnych rdzennych Kanadyjczyków.

O tym, co działo się z rdzennymi dziećmi przez 150 lat funkcjonowania w Kanadzie tzw. szkół rezydencjalnych, o gwałtach i torturach stosowanych na nich głównie przez przedstawicieli Kościoła katolickiego opowiedziałem już w filmie "Dzieci nie tego Boga" wyemitowanym w TVN24. Dokument otrzymał m.in. nagrodę Intermedia-Globe Gold na festiwalu World Media 2023 w Hamburgu, był też nominowany do nagrody Grand Press.

Czy trauma naszych babć i dziadków może tkwić również w nas? Czy doświadczenie rdzennych Amerykanów może nauczyć czegoś o nas samych? Kadr z filmu "Dzieci nie tego Boga", części tryptyku "Kanada pachnąca cierpieniem", "Czarno na białym TVN24. reż.: Marek Osiecimski, zdjęcia: Adam Ruszkowski. Do tych zdjęć wrócę w przygotowywanym filmie "Prayers from E Hastings Street".

Dzięki Patronom opracuję mini-dokument, w którym wrócę do swoich zdjęć z Vancouver i będę mógł je uzupełnić o nagranie przesłań-modlitw jednego z bohaterów mojego dokumentu, byłego bezdomnego - przedstawiciela starszyzny plemiennej Pierwszego Narodu Haisla, Jamesa Harry’ego Seniora.

James Harry Senior w kawiarni przy E Hastings Street w Vancouver. Kadr z filmu "Dzieci nie tego Boga".

Codziennie, bezpośrednio na ulicy, James niesie ludziom nadzieję, że - tak jak on kiedyś - są w stanie wyjść z kryzysu bezdomności i uzależnień. Niedawno odkryłem, że jego przesłanie ma uniwersalną, terapeutyczną moc. James nagrał swoje "modlitwy" i przesłał mi je do opracowania. Oto trailer filmu, który dzięki moim Patronom będę mógł rozwinąć do kilkunastominutowej formy. Teraz znajduje się w nim jedna "modlitwa", docelowo film ma ich zawierać kilkanaście. Będą stanowić warstwę narracyjną filmu. 

Zrealizuję podcast z ekspertami od tematu traumy międzypokoleniowej, bo uważam, że jest to jeden z elementów łączących doświadczenia pokoleń rdzennych Kanadyjczyków z pokoleniami Polaków. Czy trauma naszych babć i dziadków może tkwić również w nas? Czy doświadczenie rdzennych Amerykanów może nauczyć czegoś o nas samych? Chciałbym, żebyśmy wspólnie odpowiedzieli na te pytania na moim kanale. 

Rdzenni Kanadyjczycy mieszkający przy E Hastings Street najczęściej nazywają się ocalonymi ze szkół rezydencjalnych w drugim lub trzecim pokoleniu. Kadr z przygotowywanego filmu "Prayers from E Hastings Street", reż. Marek Osiecimski, zdj. Adam Ruszkowski

Cały wątek radzenia sobie Kanady z dziedzictwem szkół rezydencjalnych to według mnie zwierciadło, w którym mogą przejrzeć się Polacy i lekcja konfrontacji z własną, niełatwą historią, której być może nam brakuje, co z kolei nie pomaga wyrwać się z zaklętego kręgu naszej własnej traumy międzypokoleniowej. Czy nasza historia jest rzeczywiście czarno-biała i możemy patrzeć na siebie wyłącznie jak na ofiary lub bohaterów? A może jest coś pomiędzy? Czy skoro łatwo przychodzi nam podpisać się pod bohaterstwem jednych rodaków, czy będziemy potrafili wziąć odpowiedzialność za zbrodnie drugich? Właśnie takie pytania wciąż stawiają sobie Kanadyjczycy. Może i my powinniśmy je sobie postawić, np. w temacie stosunków polsko-żydowskich? Właśnie tu jest na to miejsce.

Kiedy TVN24 wyemitowało “Dzieci nie tego Boga” zgłosiło się do mnie niezależnie dwóch mężczyzn. Powiedzieli mi, że ich dzieciństwo nie odbiegało wiele od doświadczeń rdzennych dzieci, które obejrzeli w moim filmie. To wychowankowie Zakładu Neuropsychiatrii Dziecięcej w Krośnicach na Dolnym Śląsku. Zrobiłem więc reportaż o ich doświadczeniach. Oto on:

• "Powrót do Krośnic" - projekt dokumentalny. Dzięki wsparciu Patronów będę miał środki by wyruszyć do byłych wychowanków "Krośnic" mieszkających w całej Polsce i dać im możliwość podzielenia się swoją historią. Czuję, że to świetny punkt wyjścia do kolejnych rozmów i podcastów, choćby o psychiatrii dziecięcej (i nie tylko dziecięcej), która w naszym kraju wciąż zdaje się być tematem tabu.

OD BLOCKCHAIN’u PO CRAZY HORSE’a

Osiecimski - Off The Record to nie tylko materiały wyciągnięte z szuflady. Chcę z moimi Patronami skończyć lub wyprodukować zupełnie nowe rzeczy.  W 2018 roku rozpocząłem pracę nad filmem o Blockchainie, a więc o technologii, która wtedy jawiła się jako wehikuł przenoszący nas do nowego, bardziej zdecentralizowanego, a więc i jakoś sprawiedliwszego świata. Dziś staje się jasne, że oprócz niewiarygodnego wręcz bogactwa jednych i bankructwa innych, technologia ta nie przełożyła się jeszcze konkretnie na rzeczywistość. Jest to pierwszy film dokumentalny, nad którym zacząłem pracę i zarazem jedyny, którego dotąd nie skończyłem. Po drodze zrobiłem trzy inne, a ten wciąż czeka. Z jego powodu, już po 40-ce poszedłem do szkoły filmowej - warszawskiej Wajda School & Studio i ukończyłem tam kurs dokumentalny DOK Pro. Z nadzieją, że da mi to wiedzę i inspirację, jak go wreszcie skończyć. To dla mnie ważne, bo ten film kosztował mnie bardzo dużo emocji, a nawet osobistych relacji. Zapraszam Was do obejrzenia trailera wstępnej koncepcji filmu, który jeszcze wtedy nosił tytuł “Decent. How Blockchain Can Change The World?”, pol. - “Decent. Jak Blockchain może zmienić świat” (decent - angielskiego słowo oznaczające “przyzwoite”, które w tytule funkcjonowało również jako skrót słowa “decentralizacja”).

Po latach czuję, że wiem jak zrobić ten film i w gruncie rzeczy - mimo osobistych kosztów - nawet cieszę się, że nie ukończyłem go wcześniej, bo byłby to po prostu gorszy film, niż może być teraz. To zresztą nie będzie jeden film, ale seria dokumentalna, której premierowe odcinki pojawiać się będą właśnie na moim kanale. I nie będzie to film o technologii, ale o ludziach, którzy uwierzyli w jej potęgę i w swoją moc zmieniania świata; film o namiętnościach, które takie podejście budzi i konsekwencjach, jakie się przez to rodzą. 

• Dzięki Patronite powstanie seria taka, jaką sobie wymarzyłem - film opowiadający o wciąż aktualnych (jeśli nawet nie bardziej) rozterkach człowieka uwikłanego w świat technologii. Bardzo chciałbym zaprosić moich Patronów do tego twórczego procesu, który możemy wspólnie omawiać i zastanawiać się, jak pogłębić zarysowane w nim wątki, np. w podcastach.

• Kolejnym tematem, który chcę rozpocząć dzięki wsparciu Patronów i ująć w formie podobnie herzogowskiego dokumentu, jest film o Korczaku Ziolkowskim, amerykańskim rzeźbiarzu polskiego pochodzenia, który dostał od rdzennych plemion amerykańskich górę i zadanie, by wyrzeźbił w niej postać ich legendarnego wodza Crazy Horse’a. Prawdziwą, dużą górę!

Ziolkowski poświęcił temu zadaniu swoje życie, przez kilkadziesiąt lat zdołał wyrzeźbić (tysiącami lasek dynamitu) głowę i fragment ręki wodza (który docelowo ma siedzieć na koniu i wskazywać miejsce pochówku swojego ludu), a dziś jego dzieło kontynuowane jest przez  rodzinę. To ma być film opowiadający z jednej strony o szaleństwie artysty, potrzebie niezależności, sprzeciwie wobec legend z pytaniem o przenikalność świata zachodniego ze światem ludzi rdzennych. 

W pewnym sensie tym tematem wracam pętlą do rdzennych Kanadyjczyków, ale taka właśnie jest natura i dynamika mojej pracy, która ma przełożyć się na zawartość kanału - wiele rzeczy wynika z siebie, jeden temat prowadzi do następnego. W ten sposób powstanie fascynujący świat, który chcę stworzyć z moimi Patronami i oddać go Widzom, Słuchaczom i Czytelnikom.