Jak to się właściwie zaczęło? Być może od listów do redakcji czasopism, uparcie upominałem się w nich o zwierzęta. Potem były pierwsze akcje uliczne. Intensywne lektury, dyskusje, gonitwa pomysłów. Chciałem robić więcej i lepiej. Powstało Stowarzyszenie Empatia, które przecierało ścieżki, formułując prozwierzęcy przekaz, przekraczający swój czas. W końcu i to przestało wystarczać. Zaangażowałem się w życie akademickie, pomagając w rozwoju w Polsce studiów nad zwierzętami. Cokolwiek robiłem, starałem się być pół kroku przed innymi, ośmielać do nowych sposobów myślenia i odczuwania. Tak jest do dziś i obiecuję, że będzie nadal – jeśli nie zostawicie mnie z tym samego.
Mówiąc rzeczy niepopularne często czułem osamotnienie, ale moja praca zawsze w pewnym sensie była kolektywna. Bez wsparcia innych osób już dawno zająłbym się czymś wygodniejszym i łatwiejszym. Naprawdę, to Wasza pomoc sprawiała, że działam dalej. Liczę na nią i dziś.
Fot. Daniel Numan
Nawet sobie nie wyobrażacie, jak bardzo pomagają proste gesty – pozytywna recenzja książki, dobry odzew po opublikowaniu tekstu lub odcinka podcastu, zaproszenie do panelu dyskusyjnego, przychylny uśmiech na akcji ulicznej tuż po przemówieniu, prośba o dedykację w książce i wspólne zdjęcie, zaproszenie do prowadzenia wykładów na uczelni, telefony od mediów z prośbą o ekspercki komentarz.
Teraz możecie wesprzeć moją pracę na Patronite, dołączając do wspólnego projektu – dzięki temu razem będziemy pracować na rzecz uważnego, troskliwego, sprawiedliwego świata dla wszystkich czujących istot. Nic nas nie zatrzyma, bo będziemy się wzajemnie wspierać. Nie damy zepchnąć problemów zwierząt do cienia.
„Darek pracuje nie tylko dla zwierząt pozaludzkich, ale i dla nas – osób zaangażowanych w ich obronę. Przedstawia pogłębione perspektywy, pokazuje punkty widzenia, o którym często w codziennym załatwieniu spraw nie myślimy. Stara się zapełnić luki i nie-miejsca, zaskakuje, śledzi wykluczenia, mapuje losy, uczy radykalnego stania po stronie zwierząt.
Dla mnie osobiście praca Darka działa odżywczo i odświeżająco”
– mec. Karolina Kuszlewicz
Fot. Fot Maciek Zygmunt
Jestem współtwórcą Stowarzyszenia Empatia, którym przez lata kierowałem. To my ponad 20 lat temu ustanowiliśmy w Polsce „Dzień Ryby” (20 grudnia). Jako pierwsza w Polsce ogólnopolska organizacja konsekwentnie mówiliśmy o prawach zwierząt, od 2008 roku organizując Tydzień Weganizmu. Nie zliczę akcji ulicznych, spotkań, dyskusji publicznych, które zorganizowaliśmy, a także wypowiedzi dla wszelkich możliwych mediów. Nie będzie przesadą, jeśli napiszę, że nasz głos w sprawie zwierząt usłyszały miliony osób.
Moim narzędziem są słowa. Opublikowałam ponad sto tekstów publicystycznych i kilkadziesiąt artykułów naukowych dotyczących zwierząt. Moje teksty znaleźć możecie w ponad dwudziestu różnych książkach. Wciąż chętnie przemawiam podczas akcji ulicznych, co roku możecie mnie posłuchać choćby na Marszu Wyzwolenia Zwierząt.
Regularnie bywam zapraszany do mediów, bardzo chętnie wracam choćby do Tok Fm. Uczestniczę w debatach publicznych, przygotowuję prelekcje i wykłady, które prezentowałem w kilkunastu miastach Polski. Byłem prelegentem TEDx Gdynia.
Prowadzę zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku antropozoologia, a także na Uniwersytecie SWPS w ramach interdyscyplinarnych studiów „Prawa zwierząt”. Uczestniczyłem w kilkudziesięciu konferencjach naukowych z zakresu studiów nad zwierzętami, wiele współorganizowałem.
W 2018 roku ukazała się moja książka „Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta” (Wydawnictwo Krytyka Polityczna), dzięki której zostałem zgłoszony do nagrody Paszporty POLITYKI.
„Dariusz Gzyra to autor niezwykły, daje nowe perspektywy,
pozwala przemyśleć raz jeszcze to, co najważniejsze.
Jego teksty to lektura obowiązkowa – dlatego proszę o wsparcie jego działalności.
Bez takich ludzi nie będziemy w stanie uratować naszego świata”
– prof. Joanna Hańderek, filozofka, Uniwersytet Jagielloński
Działam w ramach Polskiego Towarzystwa Etycznego, współtworząc Komisja ds. Zwierząt. Pełnię rolę redaktora naukowego działu etyka praw zwierząt interdyscyplinarnego rocznika naukowego „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”. Dzięki mojej redakcji powstały dwa numery – o podmiotowości zwierząt, a także o ich polityczności (publikacja w 2024 roku). Redagowałem również specjalny numer „Magazynu Sztuki” poświęcony zwierzętom.
Założyłem grupę „Animal studies w Polsce” na Facebooku, pomagając w integracji polskiego środowiska osób badających relacje człowieka z innymi zwierzętami. Jestem twórcą portalu AnimalStudies.pl. Zajmuję się także pracą badawczą w obszarze rodzących się studiów nad weganizmem (vegan studies). Napisałem pierwszy w Polsce artykuł naukowy poświęcony prezentacji tego nurtu badawczego.
W latach 2021-2022 współorganizowałem cykl sympozjów „Animal studies dla zaawansowanych” na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, których byłem również jednym z pomysłodawców. Badam losy zwierząt dotkniętych wojną w Ukrainie, regularnie pisząc i mówiąc publicznie na ten temat.
Od 1999 roku jestem weganinem. Byłem bohaterem pierwszego w Polsce reportażu o weganach w Uwaga! TVN: „Weganie żyją dłużej”. Moje wypowiedzi zawarte są również w pierwszym polskim niezależnym filmie dokumentalnym poświęconym walce o prawa zwierząt: „To tylko zwierzęta”, a także w filmie dokumentalnym „Jutro będzie futro”, pokazującym realia wykorzystywania zwierząt dla futer. W roku 2005 byłem nominowany do nagrody „Serce dla zwierząt”.
W roku 2022 rozpocząłem prowadzenie autorskiego podcastu „Ważne nieważne”. Przygotowałem szesnaście odcinków dla Krytyki Politycznej. Kolejne chciałbym nagrywać już samodzielnie – będzie to możliwe tylko z Waszą pomocą.
