Laboratorium: Historie i Obrazy jest oddolną, zaangażowaną społecznie inicjatywą, której celem jest propagowanie nowych tendencji badawczych w naukach humanistycznych i społecznych, zwłaszcza w kontekście studiów nad Holokaustem i porównawczych studiów nad ludobójstwami. Jednocześnie, projekt jest próbą zbudowania oddolnej, pozainstytucjonalnej wiedzy, która będzie łączyła w sobie zarówno teorię, jak i praktykę, ale przede wszystkim stwarzała warunki do otwartej i inkluzywnej dyskusji dla każdego, kto chciałby poszerzyć swoją wiedzę na temat Holokaustu. Do głównych zadań Laboratorium należą:
Działalność Laboratorium opierać się będzie na aktywnym poszerzaniu sieci kontaktów, między innymi z badaczami i badaczkami z Polski i świata, aktywistami, lokalnymi działaczami, artystami i ludźmi zaangażowanymi w tworzenie oddolnych inicjatyw społecznych, które tworzą i promują wiedzę z zakresu badań nad genocydem. To pierwszy tego typu projekt, który powstaje poza instytucją i nie tworzą go pracownicy naukowi związani z żadną uczelnią. Nie jest to także wynik żadnego programu grantowego, ale całkowicie niezależna inicjatywa o charakterze non-profit, która ma charakter stricte edukacyjny. Jednocześnie, aby podejmowane w ramach pracowni działania były rzetelne i zgodne z ustaleniami nauki, potrzebni są do tego ludzie, którzy będą chcieli opowiedzieć o swojej pracy i badaniach. W tym celu planuje się organizację spotkań stacjonarnych i online, dyskusji, seminariów, spotkań z autorami ciekawych pozycji wydawniczych. Wielu badaczy pracuje niezależnie, poza strukturami instytucji – Laboratorium chce dać im szansę wypowiedzenia się, upowszechnienia ich badań i zainteresowań. W tym kontekście Laboratorium kładzie duży nacisk na interdyscyplinarność, a zwłaszcza na budowanie teorii poprzez praktykę rozumianą tutaj jako sprawcze i niekonwencjonalne poszukiwanie metod (a nie odwrotnie), materiału badawczego i źródeł. Działania w ramach Laboratorium mają potencjał krytyczny i zaangażowany.
Dlaczego laboratorium? Ponieważ laboratorium jako miejsce jest przestrzenią eksperymentu. I tym jest projekt Historie i Obrazy, ponieważ będzie on angażował się społecznie i oddolnie, a to nowość wśród organizacji non-profit działających w Szczecinie i na całym Pomorzu Zachodnim. Ponadto, jak pisze Urszula Pawlicka:
Laboratorium nie kojarzy się już wyłącznie z pewną sferą nauk (przyrodniczych czy ścisłych), ale pociąga za sobą szereg pojęć determinujących fundamenty danej dyscypliny naukowej, takie jak współpraca i komunikacja badaczy, różnorodne inskrypcje oraz różnego rodzaju materialne artefakty. Laboratorium doprowadza do następujących przesunięć w badaniach humanistycznych: od opisu do produkcji, od metody do narzędzi, od tekstu do artefaktu oraz od teorii do praktyki. Laboratorium przeorientowuje dotychczasowe założenia humanistyki i przepisuje jej słownik na nowo. W efekcie mamy do czynienia nie z tekstami, ale z danymi; nie z pracami, ale projektami; nie z teorią, ale z praktykowaniem teorii; nie z analizą kulturową, ale z produkcją narzędzi do analizy, a raczej analityki kulturowej . Laboratorium wiąże się zatem z całkowitą przebudową humanistyki, która zapożycza kategorie z innych nauk, by stać się „nauką”.
(U. Pawlicka, Humanistyka: pracownia, centrum czy laboratorium?, „Teksty Drugie”, 2017, nr 1, s. 314-333.)
Inicjatorką projektu jest Agata Jankowska, dr, historyk, dziennikarka i fotografka. Absolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (gdzie obroniła pracę magisterską pod kierunkiem prof. Ewy Domańskiej) oraz studiów doktoranckich na Uniwersytecie Szczecińskim, finalistka konkursu im. Majera Bałabana na najlepsze prace doktorskie i magisterskie (2012) oraz laureatka X. edycji konkursu (drugie miejsce za pracę doktorską), stypendystka Programu GEOP w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Interesuje się studiami nad Holokaustem, teorią i metodologią historii oraz krytycznymi studiami nad wizualnością. Autorka kilkunastu artykułów naukowych, uczestniczka międzynarodowych i krajowych konferencji, członkini zespołu badawczego Holocaust Photographs Expert Group przy European Holocaust Research Infrastructure.
Dotychczas przeprowadziłam dwa spotkania z cyklu Laboratorium Otwarte. Pierwsze dotyczyło ubrań w obozach koncentracyjnych/śmierci, drugie - teorii fotografii w pracach Susan Sontag. W planach mam kolejne spotkania prowadzone stacjonarnie (w Szczecinie) oraz online.
Jednak, aby móc zaprosić ciekawych gości i prelegentów, potrzebne są środki, które mogłabym przeznaczyć na honorarium. Ponadto, zamierzam przekształcić projekt w fundację, a jej założenie - akt notarialny, wpisanie do KRS i wiele innych formalności - wiąże się z dużymi kosztami.
Moje działania można śledzić na Facebooku: https://www.facebook.com/profile.php?id=61551330522292
YouTube: facebook.com/profile.php?id=61551330522292
Instagramie: https://www.instagram.com/laboratorium_historie_obrazy/
O projekcie opowiadałam również na antenie Radia Szczecin https://radioszczecin.pl/172,9414,nowy-projekt-spoleczny-laboratorium-historie-i-o
