Co to wszystko znaczy?
Już przy pierwszym zetknięciu z cukrzycą ludzie z zespołu terapeutycznego (lekarze, pielęgniarki, edukatorzy) zaczynają używać różnych skrótów, które dla nich są dość oczywiste, ale dla „świeżych” diabetyków niekoniecznie więc dzisiaj taka małą ściągawka z medycznego na język potoczny.
Zaczynamy oczywiście od glikemii.
Zgodnie z definicją, glikemia to stężenie glukozy we krwi i wyrażana jest najczęściej w mg/dl (mg%) albo mmo/l. Warto zapamiętać ten przelicznik, że 1 mmol/l to 18 mg/dl, gdyż może się zdarzyć, że użyjemy innego glukometru z innymi jednostkami niż zazwyczaj używamy i nie potrafimy zinterpretować szybko wyniku, czy 4 mmol/l to dużo czy mało? A z medycznego na potoczny, to glikemia = glukoza = cukier więc jak mówimy „zmierzymy cukier” to mamy na myśli pomiar glikemii, czyli oznaczenie stężenia glukozy we krwi.
Inny termin to OGTT, czyli doustny test obciążenia glukozą o którym szerzej możecie poczytać tutaj.
Pojawią się też inne pojęcia, spośród których IFG/IGT są dość istotne.
IFG to nieprawidłowa glikemia na czczo (ang. Imparied Fasting Glucose). Używamy tego parametru wtedy kiedy stężenie glukozy we krwi osoby badanej na czczo wynosi 100–125 mg/dl, czyli 5,6-6,9 mmol/l.
Tutaj ważna uwaga, żeby można było postawić diagnozę IFG glikemia musi być oznaczona w laboratorium z wykorzystaniem technik referencyjnych, jednak takie wyniki uzyskane w domu glukometrem jak najbardziej powinny nas niepokoić i powinniśmy oznaczyć glikemię w warunkach laboratoryjnych na czczo zgodnie z protokołem badania na czczo – jak się przygotować jest tutaj.
IGT to nieprawidłowa tolerancja glukozy (ang. Impaired Glucose Tolerance). W celu jej rozpoznania należy wykonać doustny test obciążenia glukozą (OGTT). Jeżeli w 120. minucie po wypiciu szklanki wody zawierającej rozpuszczone 75 g glukozy stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej osiągnie wartość 140–199 mg/dl, wówczas rozpoznaje się IGT (wartość glikemii ≥ 200 mg/dl wskazuje na obecność cukrzycy!).
Te 3 skróty OGTT, IFG, IGT pojawią się na samym początku naszej drogi z cukrzycą, ale do oceny naszego zmagania będziemy jeszcze korzystać z HbA1c, co oznacza hemoglobinę glikowaną.
HbA1c powstaje w wyniku przyłączenia glukozy do hemoglobiny. Im wyższe poziomy cukru we krwi w okresie życia krwinki (120 dni), tym więcej przyłączy się go do hemoglobiny i wzrośnie poziom hemoglobiny glikowaej. Dzięki temu, oznaczanie poziomu HbA1c dostarcza informacji o średniej wartości glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy. Poziomy wskaźnika nie są związane z rytmem okołodobowym, ale mają na nie wpływ dieta i wszystkie inne czynniki, które prowadzą do stabilnych wzrostów i spadków poziomu cukru we krwi. I dlatego wartość HbA1c mówi dużo lekarzowi o tym jak prowadzimy naszą cukrzycę. U osób z systemami do ciągłego monitorowania glikemii i pompami insulinowymi powoli odchodzi się od HbA1c na rzecz innych wskaźników, ale o tym kiedy indziej.
Na koniec kilka skrótów, które są dość znaczące nie z medycznego powodu, ale edukacyjnego, czyli kto, co i dlaczego?
Szukając informacji nt. cukrzycy często spotkamy się z określeniem: „zgodnie z zaleceniami PTD” – czyli czyimi zaleceniami?
PTD to skrót od Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, czyli Towarzystwo zrzeszające lekarzy o specjalizacji diabetologicznej (i pokrewnych), które realizuje swoje cele statutowe w zakresie: szerzenia zdobyczy współczesnej nauki wśród lekarzy oraz wśród innych członków zajmujących się diabetologią, zachęcania i wdrażania swych członków do pracy naukowej, współdziałania w organizowaniu społecznej ochrony zdrowia i w rozwiązywaniu problemów dotyczących jej działalności, współdziałania w doskonaleniu zawodowym lekarzy, reprezentowania interesów zdrowotnych i opiekuńczych chorych na cukrzycę i podejmowanie starań o ich uwzględnienie wobec władz administracyjnych oraz przemysłu i innych.
W zakresie edukacji pacjentów z cukrzycą silnie działa SED czyli Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej, PFED czyli Polska Federacja Edukacji w Diabetologii, PSD czyli Polskie Stowarzyszenie Diabetyków i wiele innych organizacji poza rządowych, których członkom na sercu leży dobro osób z cukrzycą.
Naszym wspólnym celem jest edukowanie pacjenta, bo zgodnie z maksymą dra E. Joslina, prekursora nowoczesnej diabetologii: „cukrzycę leczy pacjent [...] pacjent z cukrzycą, który wie więcej, żyje dłużej”.
Pozdrawiamy
Fundacja Z cukrzycą na Ty.
Ankieta
Fundacja Z cukrzycą na Ty
Trwa ładowanie...