Newsletter o państwie i prawie [nr 9]
1. 2 kwietnia 2023 r. wypada 26. rocznica uchwalenia Konstytucji RP. Prace nad nową konstytucją ruszyły jeszcze w 1989 r., u progu transformacji ustrojowej, by jak najszybciej zastąpić nieprzystającą do potrzeb demokratycznego państwa konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r. Ustawa zasadnicza została uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997 r., a następnie przyjęta przez obywateli w referendum przeprowadzonym 25 maja tego samego roku oraz podpisana przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego 16 lipca 1997 r. Weszła w życie 3 miesiące później. W nowej Konstytucji znalazły się zasady ustrojowe odpowiadające wymogom demokratycznego państwa prawa oraz obszerny katalog praw obywatelskich nawiązujący swoją treścią do rozbudowanych systemów ochrony praw człowieka funkcjonujących w ramach ONZ i Rady Europy. W lutym i marcu ubiegłego roku, w związku z obchodami 25-lecia uchwalenia Konstytucji Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) przeprowadziło badania na temat: co o Konstytucji sądzą Polacy? Ponad trzy czwarte (77%) ankietowanych osób wskazało, że w ich przekonaniu zasady i przepisy zawarte w Konstytucji mają duże znaczenie dla życia obywateli. Przeciwnego zdania było 12% respondentów. Ponadto 70% badanych wskazało też, że potrzebna jest obywatelom znajomość konstytucji. Jednocześnie zapoznanie się z choćby fragmentami ustawy zasadniczej zadeklarowało już tylko 55% ankietowanych, z czego jedynie 14% przeczytało ją w całości. Celem Tour de Konstytucja jest propagowanie wiedzy o treściach konstytucyjnych, w tym uświadamianiem obywatelom i praw. Kolejnym przystankom Tour-u towarzyszy odczytywanie Preambuły Konstytucji, jednego z najpiękniejszych tekstów prawnych:
„Preambuła: W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej”.https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm
2. 2 kwietnia 2023 roku mija 18. rocznica śmierci Jana Pawła II. W wielu miastach Polski przejdą marsze dziękczynienia za pontyfikat papieża Polaka. Na marszu w Warszawie ludzie trzymają obrazy Papieża, niektórzy mają palmy. Większość trzyma flagi Polski i papieskie https://wiadomosci.wp.pl/18-rocznica-smierci-jana-pawla-ii-marsze-papieskie-w-polsce-i-uroczystosci-w-wadowicach-6883008347552672. Partie władzy próbują instrumentalnie wykorzystywać osobę Papieża Jana Pawła II w kampanii wyborczej. Warto więc wsłuchiwać się w głosy takie, jak ojca Ludwika Wiśniewskiego, Dominikanina, długoletniego duszpasterza akademickiego, działacza opozycji antykomunistycznej w PRL : „Powtarzam: jeśli jakakolwiek partia ogłosi się obrończynią Jana Pawła II, odsądzając jednocześnie od czci i wiry innych współobywateli, to ja, stary człowiek, mający problem ze zdrowiem, pojadę do Warszawy, i krzyżem położę się przed siedzibą tej partii, która nadużywa imienia świętego papieża. W ostatnich dniach otrzymuję – od moich bliskich i nie tylko bliskich – pytanie: jak się czuję w obliczu nowej wojny polsko-polskiej, pod flaga obrony św. Jana Pawła II. Odpowiadam: czuję się fatalnie i jest to jeden z najtrudniejszych momentów w moim życiu”https://wiadomosci.onet.pl/kraj/boje-sie-ze-po-tej-niedzieli-jako-narod-mozemy-sie-nie-pozbierac/gpses4h.Sondaż Ipsos dla OKO.press i TOK FM pokazał, że Jan Paweł II jest cały czas ważnym autorytetem moralnym dla 73 proc. badanych: https://oko.press/jan-pawel-ii-autorytet-sondaz.
3. „Prawa człowieka w Polsce są naruszane” - Departament Stanu USA opublikował doroczne raporty o stanie praw człowieka w 198 krajach. Najgorzej jest w Ukrainie, Iranie, Mjanmie, Syrii. Polsce wytknięto problemy z niezależnością sądownictwa, przestrzeganiem praw reprodukcyjnych, ochroną praw migrantów w związku z sytuacja na granicy polsko-białoruskiej, dyskryminację i antysemityzm, naruszanie wolnością wypowiedzi ze względu na obowiązywanie przepisów o obrazie uczuć religijnych oraz kryminalizację zniesławienia, naruszenie prywatności w związku nielegalnymi podsłuchami (sprawa użycia w Polsce oprogramowania śledzącego Pegasus)https://www.state.gov/reports/2022-country-reports-on-human-rights-practices/poland/. O stanie „przestrzegania praworządności” w Polsce świadczą też dobitnie np.wypowiedzi Anny Moskwy, minister środowiska, która nie tylko „marzy” o odbieraniu paszportów politykom opozycji, ale też o tym głośno opowiada („My niestety nie możemy odebrać paszportów tym, którzy w Brukseli kłamią i działają przeciwko Polsce. Nie ma takiego narzędzia, ono byłoby niezgodne z prawem europejskim, chociaż pewnie wielu z nas taką pokusę by miało" - mówiła na spotkaniu w Kozienicachhttps://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,29601478,minister-anna-moskwa-i-jej-pomysly-na-powtorke-1968-roku.html?utm_source=SARE&utm_medium=email&utm_campaign=best_articles&NLID=162e44f678f7b969e8e6c42b46ff142e13fa7f118b52aadeb964e673748182ff. Panią minister środowiska, wsparł minister edukacji, Przemysław Czarnek, który na spotkaniu z wyborcami, na którym padło pytanie, czy nie powinno się tych "jawnych zdrajców ojczyzny pozbawić obywatelstwa/", odparł krótko: „Zgadzam się z panią”.
4. Wzrost poparcia Konfederacji ujawniony w głośnym sondażu Ipsos dla OKO.press i TOK FM na nowo rozbudził dyskusję wokół tej partiihttps://oko.press/katastrofa-holowni-skok-konfederacji-sondaz-ipsos?utm_source=Lista+Podstawowa&utm_campaign=cb2c85df49-Tygodniowy_02_04_2023&utm_medium=email&utm_term=0_3c81d4ef34-cb2c85df49-137710305. Konfederacja Wolność i Niepodległość (tak brzmi pełna nazwa) to federacyjna partia polityczna złożona z trzech innych partii - Nowej Nadziei (wcześniej KORWiN), Ruchu Narodowego oraz Konfederacji Korony Polskiej. Jej przewodniczącymi są Sławomir Mentzen oraz Krzysztof Bosak, a innymi znanymi członkami Janusz Korwin-Mikke, Grzegorz Braun i Robert Winnicki.
Media w ostatnim czasie szczególnie zainteresowały się Sławomirem Mentzenem, polityczną gwiazdą TikToka, który w ramach odświeżenia wizerunku Konfederacji zastąpił na stanowisku lidera partii Korwin-Mikkego. Chodzi o wymazanie z pamięci opinii publicznej przychylnychwypowiedzi starego lidera o rosyjskim dyktatorze Władimirze Putinie i oderwanie wizerunek skrajnej prawicy od kompromitujących wypowiedzi, w tym ujawnianych w zeszłym roku antyukraińskich fobii. Kampania żerującawówczas na wzbudzaniu niechęci wobec uchodźców z Ukrainy https://oko.press/wzrosla-liczba-wpisow-z-antyukrainska-narracja-znamy-niechlubnych-liderow?utm_source=Lista+Podstawowa&utm_campaign=cb2c85df49-Tygodniowy_02_04_2023&utm_medium=email&utm_term=0_3c81d4ef34-cb2c85df49-137710305 miała dać Konfederacji wzrosty w sondażach, zamiast tego przyniosła jednak spadki i zbliżała skrajną prawicę do progu wyborczego. Dlatego teraz liderzy kojarzeni z tą opowieścią - w rodzaju Korwin-Mikkego, czy Grzegorza Brauna - zostali „schowani do szafy” a Konfederację od kilku miesięcy reprezentuje Mentzen - jak głosi partyjna narracja, lider zdroworozsądkowy i skupiony na problemach gospodarczych. Media jednak pozostały czujne i przypominają kontrowersje związane z działalnością i poglądami liderów Konfederacjihttps://noizz.pl/spoleczenstwo/piatka-konfederacji-mentzen-bosak-korwin-braun-winnicki-kontrowersje/ecq9ngl, w tymprojekt tzw. 100 ustaw Mentzena, a wśród nich między innymi: projekt karania kobiet więzieniem za aborcję, również w przypadku ciąży z gwałtu; zapisy zakładające utworzenie w prawie instytucji “nierozerwalnego małżeństwa”, w praktyce uniemożliwiające rozwód; ustawę, która pozwalałaby de facto na przemoc domową wobec dzieci; wprowadzenie kary śmierci; likwidację przepisów penalizujących propagowanie ideologii totalitarnej; likwidację zasiłku pogrzebowegohttps://oko.press/konfederacja-podatki-do-obnizenia-kobiety-do-wiezienia-dlaczego-im-rosnie-co-schowali-do-szafy?utm_source=Lista+Podstawowa&utm_campaign=cb2c85df49-Tygodniowy_02_04_2023&utm_medium=email&utm_term=0_3c81d4ef34-cb2c85df49-137710305. Gdy o “100 Ustaw”zapytał Mentzena Patryk Słowik w Wirtualnej Polsce, okazało się, że młody lider ma ogromne jak na swój wiek problemy z pamięcią: co było zapisane w jego ustawach, po prostu zapomniał. Biorąc pod uwagę, że powstały cztery lata temu, to niepokojący proces. Co gorsza, okazało się, że strona internetowa, na której były zamieszczone owe projekty 100 ustaw, zupełnie przypadkowo przestała działać, a papierowych wersji nie ma, ponieważ Mentzen tyle razy się w tzw. międzyczasie przeprowadzał, że niestety „wziął i je zgubił”https://wiadomosci.wp.pl/slawomir-mentzen-jestem-leniwym-lobbysta-6881890123549632a?utm_source=Lista+Podstawowa&utm_campaign=cb2c85df49-Tygodniowy_02_04_2023&utm_medium=email&utm_term=0_3c81d4ef34-cb2c85df49-137710305.
5. Czystki przeprowadzone w prokuraturze w 2016 r. były dyskryminacją. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 21 marca 2023 roku potwierdzono, że degradacja prokuratora Jarosława Onyszczuka z Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie na najniższy szczebel prokuratury, to jest do Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów było przejawem dyskryminacji w pracy. Prokurator Jarosław Onyszczuk podobnie jak 113 innych doświadczonych prokuratorów został w 2016 roku zdegradowany pod pozorem likwidacji dotychczasowych Prokuratur Apelacyjnych i Prokuratury Generalnej. Miejsce pozornie zlikwidowanych Prokuratur Apelacyjnych i Prokuratury Generalnej zajęły Prokuratury Regionalne i Prokuratura Krajowa, do których w miejsce zdegradowanych, doświadczonych prokuratorów delegowano szereg młodych stażem, ale za to bardzo lojalnych prokuratorów z niższych szczebli Prokuratury. Taka degradacja doświadczonych prokuratorów była de facto swoistego rodzaju karą dyscyplinarną, nałożoną bez przeprowadzenia jakiegokolwiek postępowania. Z tego powodu prokurator Jarosław Onyszczuk jako jeden z 6 prokuratorów złożył pozew przeciwko Prokuraturze o dyskryminację w miejscu pracy. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy uznał powództwo, potwierdzając w swoim precedensowym wyroku, że : działania Prokuratora Generalnego i jego władza podlegają regułom prawa pracy, zwłaszcza w aspekcie równego traktowania pracowników a masowe czystki w Prokuraturze przeprowadzone w 2016 roku przez Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro były przejawem dyskryminacji i nie powinny mieć miejsca. Jednocześnie Sąd zasądził na rzecz powoda - prokuratora Jarosława Onyszczuka odszkodowanie. Nie budzi wątpliwości, że przyczyną czystek w Prokuraturze w 2016 roku była chęć usunięcia prokuratorów uznanych za zbyt niezależnych i z tego powodu nieprzydatnych dla władzy, bo nierealizujących linii "dobrej zmiany" w Prokuraturze. https://wyborcza.pl/7,75398,29614513,czystki-ziobry-w-prokuraturze-prowadzily-do-dyskryminacji-jest.html?utm_source=mail&utm_medium=newsletter&utm_campaign=wieczorny&NLID=162e44f678f7b969e8e6c42b46ff142e13fa7f118b52aadeb964e673748182ff. Prokurator Jarosław Onyszczuk wspiera swoją obecnością na przystankach projekt Tour de Konstytucja.
6. Chcesz mieć dziecko wolne od alergii, przytulaj psa - radzą naukowcy kobietom w ciąży. Kontakt z psimi bakteriami na wczesnych etapach życia dziecka tworzy odporność i chroni je przed niektórymi alergiami. Dzieci, które od urodzenia do trzeciego roku życia mieszkały pod jednym dachem z psami lub kotami, były mniej narażone na rozwój alergii pokarmowych – wynika z badań przeprowadzonych przez Japończykówhttps://wyborcza.pl/TylkoZdrowie/7,137474,29618097,chcesz-urodzic-dziecko-wolne-od-alergii-przytulaj-psa-radza.html?utm_source=mail&utm_medium=newsletter&utm_campaign=wieczorny&NLID=162e44f678f7b969e8e6c42b46ff142e13fa7f118b52aadeb964e673748182ff.
Redakcja newslettera: adw. Beata Czechowicz
Tour de Konstytucja
Trwa ładowanie...