Walę spotkałem w Zahorianiwce, osadzie położonej 10 km od Chersonia. Wieś to rodzinna miejscowość kobiety, ale przed inwazją Wala mieszkała w Chersoniu, skąd uciekła po wejściu rosjan. Dwie dorosłe córki powędrowały dalej i dziś żyją w Polsce, starsza pani postanowiła trzymać się bliżej domu. Bała się okupacji w mieście, wieś – gdzie wciąż mieszkają jej krewni – wydawała się lepszym wyborem. Wyzwolenie Chersonia niczego w nastawieniu Wali nie zmieniło. Nadal boi się wracać, bo rosjanie – schowani za szerokim korytem Dniepru – regularnie ostrzeliwują miasto z armat i rakiet.
- Za co, dlaczego to robią? Co złego im zrobiliśmy? – pytała kobieta. – Nie ma dnia, żebym się nie zastanawiała, czy moje mieszkanie jeszcze stoi – przyznała. A potem ścisnęła mnie mocno. – Dziękuję, że nam pomagacie – mówiła.
Z tym nieco krępującym gestem zetknąłem się jeszcze kilka razy – w sąsiednim Schidne czy w zrujnowanym przez rosjan Posad-Pokrowskie. Wala – podobnie jak kilkudziesięciu innych mieszkańców Zahorianiwki – tuż przed naszą rozmową odebrała paczki z żywnością i chemią gospodarczą. „Humanitarkę” sfinansowała Fundacja Biedronki, dary dowieźli wolontariusze z ukraińskiej organizacji Wieża i Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej.
- To nie tylko pomoc, ale też wyraz naszej wdzięczności za waszą walkę i poświęcenie – literalnie Anna Radecka z PCPM wypowiadała te słowa w imieniu organizacji i partnerów, ale dla wszystkich zebranych było jasne, że to „mówi Polska”. Zatem i ja, Polak, stałem się obiektem wyrażonej za wdzięczność wdzięczności. W czym – jestem pewien – nie chodziło tylko o paczki, a o „całokształt”. By to wyjaśnić, oddam głos Wiktorowi, mężczyźnie po sześćdziesiątce, mieszkańcowi Posad-Pokrowskie. Spotkałem go w ruinach zbombardowanej przez rosjan szkoły podstawowej – tuż obok znajdował się dom Wiktora, także zdemolowany przez najeźdźców. Jak się okazało, dzieci i wnuki Ukraińca mieszkają w Krakowie.
- Wielu innych bliższych i dalszych znajomych znalazło u was schronienie. Są bezpieczni, nie musimy się o nich martwić. Pomagają im zwykli Polacy, wasz rząd, pomagają organizacje. Przyjeżdżacie tutaj z humanitarką, posyłacie nam broń, wasi ochotnicy walczą u boku naszych chłopców. Jesteście szczęściem w wojennym nieszczęściu, jakie spotkało Ukrainę. Obyśmy nigdy wam tego nie zapomnieli.
"To nie tylko pomoc, ale też wyraz naszej wdzięczności za waszą walkę i poświęcenie"/fot. Marcin Ogdowski
- Bez Polaków i bez Ameryki Ukrainy by już nie było – przekonywała mnie babuszka ze Schidne. Jej dwie sąsiadki kiwały głowami.
- Oglądałam w telewizji relację ze Lwowa, jak był tam wasz prezydent – opowiadała jedna z nich. – Ale to było wzruszające – kobieta miała na myśli owacyjne przyjęcie Andrzeja Dudy przez mieszkańców miasta. – Jak on dobrze się dogaduje z naszym Zełenskim… – dodała.
- Młode chłopaki, wiadomo – skwitowała kolejna z pań. – Ile lat ma Duda?
- Pięćdziesiąt. A Zełenski czterdzieści pięć – odpowiedziałem z intencją skorygowania rozmówczyń. Nie uważam panów po czterdziestce za szczególnie młodych.
- No właśnie – usłyszałem. – A ty ile masz lat?
- Czterdzieści sześć.
- Też młody – jedna z babuszek poklepała mnie po ramieniu.
Uśmiechnąłem się serdecznie.
Wieś Schidne, kadr ilustrujący wydawanie pomocy humanitarnej. W centralnym planie moje rozmówczynie/fot. Marcin Ogdowski
Uśmiecham się w ten sposób i dziś – oglądając krótką filmową relację z wręczenia Wołodymyrowi Zełenskiemu Orderu Orła Białego. Do ceremonii doszło podczas spotkania z Andrzejem Dudą, tuż po oficjalnym rozpoczęciu wizyty ukraińskiego prezydenta w Polsce. Nasze najwyższe odznaczenie cywilne przyznano ukraińskiej głowie państwa w dowód uznania za pogłębianie stosunków między Polską a Ukrainą, działalność na rzecz bezpieczeństwa w regionie oraz niezłomność w obronie praw człowieka. Jako obywatel Rzeczpospolitej w pełni akceptuję ów gest Andrzeja Dudy. Prawdę powiedziawszy, trudno obecnie znaleźć kogokolwiek, kto bardziej zasługiwałby na Orła Białego. Bo – podsumowując kwestie szczęścia w wojennym nieszczęściu oraz wdzięczności – Ukraińcy owszem, sporo nam zawdzięczają. Ale my im również niemało (nie podejmę się ważyć/zestawiać ze sobą tych powodów). Dość napisać, że Ukraina walczy też w naszym imieniu, w naszym interesie gruchocze kręgosłup raszystowskiej armii, znacząco i na lata (może dekady) redukując ryzyko wizyty rosyjskich czołgów nad Wisłą.
PS. Wizyta Zełenskiego w Polsce mocno uaktywniła (pro)rosyjskich trolli – ich skowyt niesie się przez cały Internet. Nie dajmy się zwieść natężeniu impulsów – tych kanalii nie ma wcale aż tak dużo.
Aha, i jeszcze jedna istotna uwaga, wszak mamy już kwiecień. Spędziłem ostatnie dni w drodze i nie było okazji o tym wspomnieć – a idzie o sprawę, która nie powinna uciec Waszej uwadze. Otóż wraz z końcem marca minął czas, jaki putin wyznaczył swoim wojskom na „ostateczne” zajęcie obwodów ługańskiego i donieckiego. Taki był cel zapowiadanej z przytupem „rosyjskiej ofensywy zimowej”. No więc skończyło się na zajęciu 70 km kwadratowych terenu (ułamka pożądanych obszarów), co kosztowało rosyjską armię i grupę Wagnera 70 tys. zabitych i rannych. Tysiąc ofiar na każdy kilometr kwadratowy…
-----
Wieś Schidne w obwodzie chersońskim. Ponad półroczna rosyjska okupacja zubożyła mieszkańców do tego stopnia, że dziś potrzebują pomocy humanitarnej/fot. Marcin Ogdowski
Marcin Ogdowski
Trwa ładowanie...