Treść mapy:
Największą cześć mapy stanowią grunty plebańskie oznaczone kreskowaniem i kolorem różowym. Kolorem zielonym oznaczono łąki plebańskie, a żółtym grunty chłopskie. Więcej kolorów zastosowano w centrum Więcławic, gdzie oznaczone są ogrody plebańskie, ogrody chłopskie, zabudowania i woda stojąca. Pozostałe obszary mapy nie są już pokolorowane. Grunty orne zaznaczone są kreskowaniem z wyraźnymi miedzami, natomiast łąki mają symbol jaki znamy i z dzisiejszych map.
W północnej części mapy opisano grunta więcławskie oraz łąki więcławskie, należące wówczas do posesora Więcławic – Jana Krosnowskiego. Na wschodzie znajdują się grunty Pielgrzymowic, należące wówczas do Akademii Krakowskiej, na południu i zachodzie znajdowały się grunty i łąki Zdzięsławic (pisane wówczas jak Dzięsławice), należące do Kapituły Krakowskiej, natomiast na północnym-zachodzie zaznaczono jeszcze grunty Masłomiącej, należącej do Sierakowskich. W południowej części mapy uwidoczniono część zabudowań Zdzięsławic – prawdopodobnie były to zabudowania dworskie.
Na mapie narysowano szereg dróg, które w większości odpowiadają dzisiejszym przebiegom ulic. Obecna ulica św. Jakuba jest opisana jako Droga do Młodziejowic, a w przeciwnym kierunku jako Droga do Zagórzyc. Obecne ulice św. Izydora i Tatrzańska są opisane jako Drogi do Krakowa. Biegły one w kierunku Gościńca Słomnickiego, który był wówczas głównym traktem z Krakowa na północ. Przebiegał on po granicy Zdzięsławic i Raciborowic (obecna ulica Stary Gościniec) i dalej przez Kończyce i Dziekanowice do Krakowa. Na mapie jest jeszcze Droga do Masłomiącej (obecna ul. Długa), do Pielgrzymowic (ul. Wysyłek) oraz Droga przez Więcławice (ul. Dworska). Od skrzyżowania obecnych ulic Tatrzańskiej i Wysyłek biegnie na mapie Droga do Sieborowic, jedyna nie istniejące obecnie w terenie.
Budynki na mapie zaznaczono prostokątami z kreskowaniem. Na gruntach plebańskich są one dodatkowo pokolorowane na czerwono i oznaczone – wraz z gruntami przyległymi – odpowiednią mała literą, której znaczenie wytłumaczone jest w legendzie – explikacya. Oprócz wspomnianych wyżej zabudowań w Zdzięsłąwicach, wszystkie budynku znajdują się w samym centrum Więcławic oraz przy obecnej ulicy Dworskiej. Fragment centrum Więcławic jest narysowany na przybliżonym planie w południowej części mapy i jemu przyjrzymy się teraz bliżej.
Centrum Więcławic
Na obszarze kościelnym odpowiadającym dokładnie współczesnej działce plebańskiej, między ulicami św. Jakuba, Dworską, remizą OSP i cmentarzem znajdowało się szereg budynków. Jedynie kościół i dzwonnica były wówczas w tym samym miejscu co obecnie. Wokół kościoła znajdował się cmentarz, a na miejscu, gdzie teraz stoi ozdobny nagrobek Khittlów, był budynek kostnicy. Na północ od kościoła znajdował się sadek – gdzie uprawiano drzewa, za który stał budynek starej plebani, jeszcze dalej na północ było podwórze, a potem okazały budynek nowej plebanii, graniczący z ogrodem włoskim i okołami (zagroda przeznaczona dla bydła). Po tych wszystkich obiektach nie ma już dzisiaj śladu, a na ich miejscu znajdują się ogrody plebańskie z amfiteatrem. Na podwórzu znajdowała się jeszcze woda – w formie małego stawu oraz studnia – odpowiadająca zapewne do dzisiaj istniejącej studni plebańskiej. Na miejscu dzisiejsze plebanii znajdywały się stodoły, a na przejściu między cmentarzem i podwórzem – spichlerz. Cały teren kościelny otaczał płot – prawdopodobnie wiklinowy.
Po drugiej stronie drogi, na obszarze dzisiejszej wikarówki i otaczającej ją działki znajdowało się kilka budynków. Były to komendaria – siedziba komendarza czyli administratora parafii (zarządzającego podczas nieobecności proboszcza) wraz z obórką komendarską, wikaria oraz kantoria (dom kantora czyli organisty). Każdy z tych budynków posiadał swoją działkę – nazwaną ogrodem.
Dalej na zachód, w okolicy dzisiejszego przystanku autobusowego znajdowała się karczma więcławska, należąca do właściciela dóbr więcławickich. Naprzeciwko niej była konkurencyjna karczma plebańska z dużym ogrodem za nią położonym, który był zapewne do dyspozycji karczmarza.
Na południe od kościoła, po drugiej stronie drogi znajdowały się dwa domy zagrodników, za nimi - ogrody zagrodnicze.
Co dość niespodziewane, na skrzyżowaniu dróg, w samym centrum Więcławic znajdował się sporych rozmiarów staw (średnica ok. 25 m), otoczony drzewami. Na planie widać jeszcze cztery chałupy chłopskie, położone przy obecnej ulicy Dworskiej.
Michałowickie Archiwum Społeczne
Trwa ładowanie...