Dla Przyrody i Historii
Stowarzyszenie Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich (KRS: 0000128910; w skrócie RKSOP) to Stowarzyszenie zajmujące się propagowaniem idei ochrony przyrody oraz kultywowaniem tradycji polskiej kawalerii.
Wraz z Akademickim Klubem Jeździeckim w Lublinie (w skrócie AKJ) opiekujemy się naszymi końmi i prowadzimy kursy obecnie w stajni Konrad. Nasze organizacje tworzą głównie studenci lubelskich uczelni. W czasie roku akademickiego organizujemy kursy jazdy konnej dla studentów lubelskich uczelni, kursy doszkalające dla członków Klubu oraz wyjazdy terenowe. Strażnicy RKSOP biorą udział w licznych wyjazdach konnych na uroczystości o charakterze patriotycznym oraz biorą udział w spotkaniach mających na celu kultywowanie polskiej historii oraz tradycji kawaleryjskiej w lubelskich przedszkolach, szkołach i domach kultury.
W okresie wakacyjnym (od początku lipca do końca września) Strażnicy RKSOP konno oraz pieszo patrolują tereny Roztoczańskiego Parku Narodowego, pilnując, aby zasady obowiązujące w RPN nie były naruszane, a piękno przyrodnicze Parku nie ulegało dewastacji.
W trakcie trwania akcji letniej stacjonujemy z naszym stadem w leśniczówkach na terenie RPN: Leśniczówce Dębowiec i Leśniczówce Bezednia.
Leśniczówka Dębowiec położona jest w północnej, kosobudzkiej części lasów Roztoczańskiego Parku Narodowego. Znajduje się przy odcinku czerwonego, „Partyzanckiego”, szlaku turystycznego, który biegnie dawnym traktem ze Szczebrzeszyna do Kosobud.
Bezednia natomiast umiejscowiona jest o wiele bliżej granicy parku – niedaleko miejscowości Kosobudy.
W trakcie tych trzech wakacyjnych miesięcy zajmujemy się codziennie naszymi końmi: karmimy, poimy i sprzątamy w stajniach. Codziennie wyruszamy też w konne patrole po Parku oraz do znajdującego się w niewielkiej odległości Zwierzyńca. Zależnie od wyznaczonego przez komendanta szwadronu kierunku nasze patrole mogą trwać nawet do 7 godzin, oczywiście z przerwami dla naszych dzielnych wierzchowców i strażników.
Połączyła nas pasja – zamiłowanie do koni, przyrody, tradycji polskiej kawalerii. Na przekór dzisiejszym czasom, w których wydawać by się mogło, że nic nie jest za darmo, poświęciliśmy nasz wolny czas pracy społecznej na rzecz ochrony przyrody. Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody jest jedyną tego typu strażą konną opartą całkowicie na zasadzie wolontariatu, działającą na tak szeroką skalę i skupiającą w swoich szeregach tylu oddanych strażników
RKSOP powstała ponad 30 lat temu z inicjatywy członków lubelskiego Akademickiego Klubu Jeździeckiego. Pomysł i zapał młodych ludzi bardzo spodobał się dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego i tak w roku 1984 została zorganizowana pierwsza akcja letnia na terenie Parku, bez udziału koni, których krótko istniejący wówczas RKSOP jeszcze nie posiadał. Patrole odbywały się więc – paradoksalnie – pieszo, a akcja trwała zaledwie dwa tygodnie. O trudnych początkach do dzisiaj przypomina – przybita nad drzwiami wejściowymi do gajówki Dębowiec – podeszwa od buta. Kolejne lata i akcje symbolizują już końskie podkowy. Pomimo początkowych trudności ze sprzętem i końmi, które strażnicy musieli czasem wykupywać wprost spod rzeźnickiego noża, nie zabrakło zapału i chęci do dalszej działalności. I tak obecnie RKSOP posiada już własne konie, a akcja letnia trwa trzy miesiące: lipiec, sierpień i wrzesień.
Tradycyjne przybijanie podkowy po zakończonej akcji letniej
(Na samej górze po lewej stronie widoczna podeszwa z pierwszej akcji letniej)
Każdy dzień zaczyna się tak samo. Pobudka, poranny apel, wciągnięcie flagi na maszt. W ciągu dnia wychodzą patrole konne i piesze skierowane w różne rejony Parku. Patrole mają charakter interwencyjno-informacyjny. Strażnicy dumnie paradujący na koniach stanowią nie lada atrakcję dla odwiedzających park turystów.
Osobowość prawną RKSOP posiada od roku 1992, natomiast w roku 2004 uzyskała status Organizacji Pożytku Publicznego. Do statutowych celów Stowarzyszenia należy między innymi: organizowanie i podejmowanie działań zmierzających do ochrony przyrody w regionie lubelskim, wspieranie rozwoju rekreacji konnej i kontynuowanie tradycji polskiej kawalerii.
W roku 1989 RKSOP przyjęła imię 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich. Wybór był nieprzypadkowy. Ostatnia szarża tej jednostki odbyła się pod Krasnobrodem na Roztoczu. Strażnicy w mundurach ułańskich biorą udział w obchodach święta pułku, które organizowane jest corocznie 23 września właśnie w Krasnobrodzie. Oficjalnie imię 25. Pułku Ułanów Wielkopolskich zostało nadane Roztoczańskiej Konnej w 1991 roku przez Koło Pułkowe w Warszawie.
Ze względu na tradycje ułańskie RKSOP w swoich szeregach skupia wyłącznie mężczyzn, których rekrutuje wśród studentów lubelskich uczelni. Kandydat na strażnika musi przejść szereg szkoleń, zdać egzamin sprawdzający wiedzę z weterynarii, topografii parku i historii 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, by ostatecznie wykazać się podczas dwutygodniowego stażu podczas akcji letniej. Od kandydata wymaga się oczywiście umiejętności jazdy konnej, którą można zdobyć na kursie organizowanym wspólnie z Akademickim Klubem Jeździeckim. Kursy takie odbywają się dwa razy w roku, zapisy ruszają zawsze na początku każdego semestru akademickiego.
Roztoczańska Konna jest jedyną strażą konną w Polsce opartą na zasadach wolontariatu. Wspólnie z Akademickim Klubem Jeździeckim własnymi siłami pracujemy nad utrzymaniem koni i budynków gospodarskich, które dzierżawimy w Wólce Abramowickiej.
RKSOP, jak już wcześniej wspomnieliśmy, oprócz działań na rzecz przyrody kultywuje tradycje kawaleryjskie oraz bierze udział w licznych wydarzeniach patriotycznych i rekonstrukcjach.
Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody co roku bierze udział w defiladzie z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja w Lublinie.
23 września obchodzimy święto pułkowe. Data ta jest nieprzypadkowa, właśnie tego dnia bowiem w roku 1939 nastąpiła ostatnia szarża 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich pod Krasnobrodem.
Jest to dla nas kolejna ważna data związana z obchodami rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Tego dnia RKSOP również uczestniczy w defiladzie w Lublinie.
Obchody 11 listopada w Lublinie
Roztoczańska co roku bierze także udział w rekonstrukcji bitwy pod Komarowem – największej bitwy kawaleryjskiej w trakcie wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.
Nasza praca na rzecz historii nie ogranicza się do defilad i udziału w rekonstrukcjach. Strażnicy RKSOP wraz z koleżankami z AKJ co roku sprzątają groby żołnierzy poległych w trakcie wojny obronnej, które znajdują się w okolicach Roztoczańskiego Parku Narodowego.
Akademicki Klub Jeździecki prowadzi swoją działalność przede wszystkim w okresie roku akademickiego. Od początku października do końca czerwca w naszej stajni przy ul. Abramowickiej w Lublinie członkowie AKJ samodzielnie dbają o konie, odbywając cotygodniowe 12-godzinne dyżury. Podczas tzw. wacht klubowicze sprzątają stajnię, karmią konie oraz wykonują podstawowe zabiegi pielęgnacyjne i inne niezbędne prace. Jednak czas spędzony na Wólce (tak nazywamy naszą stajnię przy ul. Abramowickiej) to nie tylko obowiązki, ale również przyjemności. W zamian za wykonywaną pracę członkowie AKJ mają możliwość samodzielnej jazdy, pracy z koniem, wyjazdów w teren oraz uczestnictwa w organizowanych przez nas imprezach. Do AKJ można dołączyć po odbyciu podstawowego kursu jazdy konnej organizowanego 2 razy w roku akademickim, albo po zdaniu egzaminu eksternistycznego w przypadku osób umiejących już jeździć konno.
Pierwszy kurs jazdy konnej został zorganizowany w roku 1968. Prowadził go Józef Zagor, swego czasu członek kadry narodowej WKKW. Wtedy też po raz pierwszy Sekcja została zaproszona do udziału w zawodach jeździeckich, które zakończyły się spektakularnym sukcesem, bowiem z Torunia zawodnicy powrócili z I oraz III miejscem (i pięknym pucharem za zwycięstwo). Również w tym roku (dokładnie 30 czerwca) postanowiono powołać Środowiskowy Klub Turystyczny – Akademicki Klub Jeździecki Zrzeszenia Studentów Polskich w Lublinie, podlegający bezpośrednio Komisji Turystyki i Sportu RO ZSP i będący członkiem Warszawskiego Okręgowego Związku Jeździeckiego.
„Wólka” to nie tylko klub jeździecki, ale także (a może przede wszystkim) ludzie, którzy tworzą to miejsce. Od samego początku przez AKJ przewinęły się setki osób, to tutaj większość z nich stawiało swoje pierwsze kroki w jeździectwie, uczyło się obchodzić z koniem i się nim opiekować.
Setki ludzi, którzy tworzyli historię „Wólki”, pracowało i zawierało ze sobą znajomości – niektóre przetrwają pewnie już do końca życia – a nawet i poznało swoją drugą połówkę.
Władca Pierścieni: Drużyna Wólki
Z nadzieją spoglądamy w przyszłość, chociaż nie wiemy, jaka ona będzie. Możliwość posiadania na własność stajni, w której obecnie się znajdujemy , jest dla nas obecnie najważniejszym celem. Jego osiągnięcie umożliwi nam polepszenie warunków, w których przebywają nasze konie, a może nawet i powiększenie naszego stada, umożliwiając jednocześnie większej liczbie osób naukę jazdy konnej w Akademickim Klubie Jeździeckim.
Osoby zainteresowane historią oraz bieżącą działalnością AKJ i RKSOP zapraszamy na nasze strony internetowe (http://akjlublin.pl/ oraz http://roztoczanskakonna.pl/) oraz fanpage na Facebook’u (https://www.facebook.com/akjlublin/ oraz https://www.facebook.com/roztoczanskakonna).
