Festiwal Varmia Musica odbywający się w Lidzbarku Warmińskim od dwudziestu lat prezentuje i przybliża szerszej publiczności arcydzieła mistrzów renesansu, baroku i klasycyzmu. Wydarzenie wpisało się na stałe w ofertę kulturalną regionu i co roku na przełomie lipca i sierpnia dostarcza odbiorcom niezapomnianych i wzniosłych przeżyć.
Dwadzieścia lat, które upłynęły od pierwszej edycji festiwalu skłaniają do refleksji nad historią obecności na Warmii oraz prowokują pytania o potencjalne drogi rozwoju.
W roku 2004 kiedy grono aktywnych propagatorów kultury zaproponowało organizację warsztatów muzyki dawnej w Lidzbarku Warmińskim połączonych z serią koncertów, projekt został przyjęty z niedowierzaniem. Nikt nie przypuszczał, że muzyka tzw. „poważna” może przyciągnąć do Zamku Biskupów Warmińskich niewyrobioną publiczność w małym, prowincjonalnym miasteczku. A jednak stało się inaczej. Odpowiednia, choć nienachalna reklama, oraz sposób zachowania artystów przyciągnął na koncerty rzesze zaintersowanych Lidzbarczan. Frekwencja przeszła najśmielsze oczekiwania. A działo się w to w roku, kiedy w Lidzbarku Warmińskim ciężko było znaleźć przyzwoity hotel do zakwaterowania artystów, przedzamcze wyglądało zgoła inaczej niż obecnie, a Oranżeria Krasickiego nie przykuwała jeszcze uwagi przyjezdnych. I tak festiwal rozwijał się z roku na rok, a organizatorzy, ze zdumieniem podziwiali zmieniająca się rzeczywistość historycznej stolicy Warmii. Lidzbark Warmiński piękniał i udowadniał swoją wysoką pozycje wśród innych miast regionu. Festiwal zdobywał coraz większy prestiż w polskim środowisku muzycznym, wkrótce zaczęło być o nim głośno także w innych krajach europejskich, a także w USA, Brazylii, Japonii i Kanadzie.
W dniu dzisiejszym, niezwykle doniosłe wydarzenia odbywają się właśnie w historycznej stolicy Warmii, a wobec festiwalu Varmia Musica stawiane są coraz bardziej ambitne wyzwania, zarówno artystyczne, jak i organizacyjne. Festiwal posiada pewne źródła finansowania, które pozwalają w ograniczonym stopniu planować przyszłość. Mechanizm pozyskiwania środków finansowych w naszym kraju jest klarowny, ale zawsze powoduje swego rodzaju niepewność i stan oczekiwania. Stowarzyszenie współpracuje ze sponsorami, jednak w obecnej dobie ich dotacje nie gwarantują przeniesienia imprezy na wyższy poziom, tak aby organizatorzy mogli konkurować z renomowanymi festiwalami z Gdańska, Krakowa czy Warszawy. A takie są właśnie ambicje animatorów kultury, którzy pod kierunkiem dr Marka Niewiedziała od 2004 roku z ogromnym poświęceniem realizują na Warmii to niezwykle ambitne przedsięwzięcie.
Edycja 2024 festiwalu Varmia Musica będzie szczególną, organizatorzy obchodzić będą bowiem XX-lecie istnienia festiwalu. Zachowując umiar, ale też puszczając wodze artystycznej wyobraźni, animatorzy zaplanowali niezwykle ambitny i godny program jubileuszowej edycji festiwalu Varmia Musica, który odbędzie się w Lidzbarku Warmińskim w dniach 4-11 sierpnia 2024. Nie zabraknie więc niezwykle wysublimowanej sztuki muzycznej nawiązującej do idei wskrzeszania muzycznego i kulturalnego dziedzictwa Warmii (np. koncert: Warmińskie odkrycia muzyczne z 1. połowy XVII wieku), koncertów o mniej formalnym charakterze (Cachua Serranita), czy żywiołowych występów wirtuozów instrumentów dawnych (Don Giovanni, Antonio Vivaldi - Per molti strumenti). Całość zwieńczy niezwykle uroczysty koncert finałowy, składający się z oratorium Judyta triumfująca G.F. Haendla, z iście barokowym przepychem i splendorem.
Nieodmiennie jedną z głównych idei festiwalu jest promocja osiągnięć polskich artystów i polskich zespołów na gruncie tzw. wykonawstwa historycznie poinformowanego. Przez ostatnie 20 lat środowisko związane z tzw. muzyką dawną bardzo się zmieniło; polscy muzycy są w czołówce europejskich wykonawców, a nowe idee i prądy przez nich prezentowane są doceniane przez odbiorców w całej Europie i na całym świecie. Teraz Polska staje się obszarem artystycznych poszukiwań i świadkiem ważnych premier i prawykonań. Sytuacja ekonomiczna w kraju i na świecie mobilizuje jednak organizatorów życia muzycznego w nieustannych wysiłkach o pozyskiwanie środków, zwłaszcza w regionach, w których nakłady na kulturę nie należą do najwyższych.
