Wojciech Górny Permisie.pl

„Siedlisko to miejsce, które spełnia swe funkcje i zaspokaja potrzeby życiowe mieszkańców w sposób spójny z miejscowym ekosystemem – zarówno biologicznym, jak i społecznym.”

Eksperyment profesora Parnella pokazuje, że natura działa w rytmie nieporównywalnym z ludzkim pośpiechem. W permakulturze ta lekcja cierpliwości ma szczególne znaczenie.

Śmierć to ostateczne wyzwanie projektowe. W jaki sposób nasz ostateczny akt może odzwierciedlać etykę, troskę i wzajemną więź z naturą, których permakultura uczy w życiu? Na całym świecie rosnący ruch ekologicznych pochówków pokazuje, że nawet odchodząc, możemy się odwdzięczyć – glebie, drzewom i przyszłym pokoleniom.

Tworzenie żywego krajobrazu, który magazynuje wodę i wspiera samowystarczalność.

Gdybym za każdym razem, gdy ktoś w reakcji na relacje z mojego ogrodu, pisze „To się nie opłaca” dostawał dolara, to już dawno jeździłbym Lamborghini. Opłacalność jest względna, szczególnie jeśli rozmawiają ze sobą osoby rozumiejące ją zupełnie inaczej - jedna w kontekście ekonomii kapitalistycznej, druga w kontekście permakulturowego rozumienia plonu, zysku i kapitału. Inne światy, „wojna światów”. Wszystkim, którzy kiedykolwiek napisali, że uprawa jaką pokazuję, wszystko jedno czego, się „nie opłaca”, dedykuję i polecam ten artykuł, dziękując jednocześnie za inspirację do jego napisania - bez Was by nie powstał!

Wiele razy pisałem o tak zwanych dynamicznych akumulatorach - roślinach, które wielu ogrodników uważa za niezwykle bogate w składniki odżywcze, i z tego powodu sporządza z nich nawozy, zwykle w formie gnojówek. Pisałem na przestrzeni lat wielokrotnie i pisałem różnie, bo wiedza moja zmieniała się w tym temacie w miarę zapoznawania się z coraz to nowymi wynikami badań naukowych i eksperymentów. Niewykluczonym jest, że zmieni się jeszcze w przyszłości. Nadszedł jednak moment, aby właśnie teraz, raz jeszcze o tym napisać.

Permakultura jest często przedstawiana jako sztuka współpracy z naturą. To brzmi pięknie, ale w praktyce oznacza nieustanną konfrontację z naszymi własnymi oczekiwaniami i emocjami. Każdy, kto kiedykolwiek zakładał ogród, wie, jak łatwo przypisać przyrodzie „złośliwe” zamiary. Gradobicie niszczące kwiaty jabłoni tuż po kwitnieniu, plaga ślimaków na starannie przygotowanych grządkach, młode drzewko, które usycha mimo naszej troski – wszystko to wygląda czasem jak osobista zemsta losu. Brzytwa Hanlona, czyli zasada, aby nie przypisywać złej woli temu, co można wyjaśnić niewiedzą lub błędem, przypomina nam, że natura nie działa przeciwko nam.

Na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, na scenie Death Metalu pojawił się interesujący włoski zespół o chwytnej nazwie Necromass. Ich satanistyczno-okultystyczne brzmienie w utworach takich jak "Sodomatic Orgy of Hate" spodobało się wielu odbiorcom o specyficznych gustach. Sama nazwa zespołu mogła przypaść do gustu także biologom badającym nie tyle życie w glebie, co jego drugą stronę – śmierć. Każdy słyszał o biomasie i wie, jak jest ważna, ale kto słyszał o nekromasie i jej znaczeniu? Niewielu, a jeszcze mniej osób myśli o nekromasie w kontekście uprawy własnych roślin.

Na długo zanim ziemniak stał się podstawą europejskiej diety, a marchewka nabrała pomarańczowego koloru, ludzie na całym naszym kontynencie uprawiali słodki, biały korzeń znany jako marek - marek kucmerka (Sium sisarum). Nazywany czasem też kuczmorką czy „korzeniem cukrowym”, marek był niegdyś cenionym warzywem w kuchniach średniowiecznych i renesansowych – gotowanym, pieczonym, tłuczonym lub przetwarzanym na delikatnie przyprawione placki. To jedno z czterech pradawnych polskich warzyw, do których zaliczamy także pasternak, dziką marchew i łopian.

W świecie ogrodników, sadowników i rolników niewiele istot budzi tak powszechne emocje jak mszyce, no może tylko ślimaki. Dla wielu są one symbolem ogrodowej katastrofy – drobne, czarne lub zielone stworzenia, które z dnia na dzień pokrywają młode pędy roślin, deformują je i osłabiają. To one są najczęściej oskarżane o zniszczenie ukochanej róży, zarażenie pomidorów wirusem czy zamianę fasoli w suche badyle. Gdy tylko się pojawią, w ruch idą opryski, domowe mikstury, a czasem i „twarda chemia”.

Na pierwszy rzut oka miasta robią się coraz bardziej zielone. Trawniki, rabaty kwiatowe, parki kieszonkowe, łąki kwietne czy modne ostatnio lasy Miyawaki wypełniają przestrzenie między ulicami i osiedlami. Miasto pełne zieleni? Brzmi jak sukces. Ale warto się zatrzymać i zadać pytanie: czy ta zieleń rzeczywiście służy ludziom i przyrodzie – czy tylko dobrze wygląda na zdjęciach?

W cieniu wyższych drzew na zapomnianych miedzach, na skraju lasów i przy starych wiejskich domach spotkać można roślinę, która przez wieki cieszyła się szacunkiem, a czasem wręcz czcią – czarny bez (Sambucus nigra). Krzew ten, znany ze swoich białych baldachów kwiatów i granatowych owoców, jest nie tylko rośliną użytkową i ozdobną, lecz także istotnym elementem ekosystemu. W ogrodach permakulturowych bez może pełnić wiele ról – od rośliny jadalnej po ochronną, od leczniczej po wspierającą różnorodność biologiczną.