Jesteśmy inkubatorem nowym pomysłów oraz opiekunem tradycji i historii Bochni i bocheńszczyzny. Zrzeszamy kilkudziesięciu członków w różnym wieku, reprezentujących szereg grup społecznych i środowisk, jednoczących się wokół naszych działań na trzech obszarach:
Nasza kulturalna działalność, to przede wszystkim Teatr Artystokracki, który gromadzi młodych aktorów-amatorów. Jego początki sięgają 200. urodzin bocheńskiego Liceum, w ramach którego, z inicjatywy Stowarzyszenia, wystawiono sztukę "Wielka draka w murach ogólniaka".
To, co miało być jednorazowym epizodem, okazało się być początkiem pięknej historii. Spektakl przyjął się bardzo pozytywnie i został wystawiony ponownie. I na tym się nie skończyło. Młodzież stwierdziła, że miesiące spędzone na próbach stworzyły między nimi pewną więź, która powinna być kontynuowana. Podjęto więc decyzję o stworzeniu amatorskiego teatru, który za zgodą Zarządu został nową sekcją Stowarzyszenia. Powstała też jego wyjątkowa nazwa, będąca syntezą słów "arystokracki" i "artystyczny": Teatr Artystokracki.
Później poszło z górki: w ciągu niespełna czterech lat (mimo trudności związanych z rozpoczętą w międzyczasie pandemią) teatr wystawił dwie duże, autorskie sztuki: "Bigos dramatyczny, czyli wokół Mayday" oraz "Furor Poeticus", powtarzane łącznie kilkanaście razy. Poza tym kilka mniejszych, ale równie ciepło przyjętych spektakli: "Kopciuszek", "Legenda o św. Kindze", "„Matki, żony, córki… listy z okopów” oraz tematyczne koncerty muzyczne z etiudami aktorskimi: "Co nam w sercu gra", "Lata 20. lata 30...", „Kobiety jak te kwiaty…”.
Teatr tworzą głównie młodzi ludzie - uczniowie bocheńskich szkół średnich i studenci. Obsadę uzupełniają również inni członkowie Stowarzyszenia, którzy dotychczas zaangażowani w zupełnie inne projekty Teatr traktują jako ciekawe urozmaicenie, odskocznię, a nawet spełnienie dziecięcych marzeń o "wielkiej scenie".
Teatr w lokalnej społeczności zasłynął regularnymi spontanicznymi happeningami, m.in. minikoncertami w tutejszych kawiarniach, czy też chodzeniem po mieście odgrywając postacie historyczne lub te znane z obrazów.
To nie koniec naszych kulturalnych działań. Organizujemy lub uczestniczymy w szeregu innych wydarzeń, m.in. wieczory poezji, wernisaże sztuki, plenery malarskie, Dni Bochni, Weekend z zabytkami Powiatu Bocheńskiego, Narodowe Czytanie, Kultura OdNowa etc.
Bardzo istotnymi działaniami Stowarzyszenia są: edukacja historyczna, publikacje na ten temat, wystawy oraz odtwórstwo historyczne (tzw. rekonstrukcja historyczna). To przede wszystkim pamięć o dawnych czasach, zarówno dziejach Polski, jak i naszego regionu, w tym Bochni - najstarszego miasta Małopolski. Te zadania realizujemy chociażby przez organizację lekcji historycznych dla młodzieży z bocheńskich szkół, obchodów rocznic ważnych wydarzeń czy prelekcje prowadzone przez historyków.
Od wielu lat organizujemy także kwestę na rzecz ratowania i renowacji zabytkowych nagrobków bocheńskiego cmentarza - jednej z najstarszych nekropolii miejskich w Europie. W ten sposób udało się odrestaurować już kilkanaście nagrobków osób zasłużonych dla Bochni i bocheńszczyzny.
Przygotowujemy liczne publikacje i wystawy, korzystając z wielkiej wiedzy historyków, będących członkami Stowarzyszenia. 5 wystaw plakatowych, które były prezentowane m.in. w Warszawie na Pawiaku oraz w Muzeum Niepodległości, zdigitalizowaliśmy i udostępniliśmy do otwartego dostępu on-line: http://bochniacy.pl/wystawy/. Poprzez wydawnictwa książkowe utrwalamy pamięć historyczną w kompleksowy sposób, poruszając bardzo bogate zagadnienia. W ten sposób powstały książki: "Siła przyciągania", "Na legionowym szlaku", "Bochnia i Obwód Bocheński w latach 1863-1864 w 150. rocznicę Powstania Styczniowego", "Olga Leopoldyna Stawecka - siostra Maria Eligia (1896-1933) Legionistka i zakonnica", czy bardzo ceniona przez czołowych polskich historyków "Ucieczka rtm. Pileckiego z KL Auschwitz do Bochni i Wiśnicza".
Atrakcyjną i bardzo widowiskową formą krzewienia wiedzy, jest działalność grupy rekonstrukcji historycznej, która skupia się przede wszystkim na odtwórstwie II Brygady Legionów Polskich, w której walczyły setki młodych mężczyzn z bocheńszczyzny. Grupa bierze udział w rekonstrukcjach historycznych w całej Polsce, a także w całej Europie. Aktywnie włączyła się w liczne rekonstrukcje związane z setnymi rocznicami I wojny światowej, obchodzonymi od 2014 do 2018 roku, m.in. w Kostiuchnówce (dziś Ukraina), Verdun, Gorlicach czy też organizując inscenizację w Bochni pod nazwą "Moskale w Bochni". Sekcja, poza rekonstrukcjami, angażuje się także w troskę o cmentarze legionowe na Wołyniu, gdzie spoczywają bohaterowie walk o niepodległość Polski, w tym synowie ziemi bocheńskiej. Co roku (z wyjątkiem czasu pandemii) kilkuosobowa delegacja wyrusza na Ukrainę na kilkutygodniowy wolontariat, podczas którego wykonywane są na cmentarzach prace techniczne i budowlane, a nawet konserwatorskie.
Otaczając opieką historię naszego miasta, nie możemy zapominać o tej znacznej części Bochni, której już nie ma: ludności żydowskiej, która przed wojną stanowiła 1/3 wszystkich mieszkańców. Ich losy przeplatały się z losami naszych bliskich. Z tego też powodu nasze Stowarzyszenie zaangażowało się w utrwalanie tej pamięci w ścisłej współpracy ze Stowarzyszeniem Bochniaków w Izraelu. Z naszej inicjatywy powstała Żydowska Trasa Pamięci w Bochni, która składa się z 13 tablic umieszczonych w przestrzeni miejskiej, przedstawiających historię danego miejsca lub wydarzenia. Trasę tę uzupełniają publikacje i wystawa dotyczące tego zagadnienia. Nasza stała współpraca z enklawą żydowską rozsianą po całym świecie pozwala również na regularne goszczenie w naszych progach wycieczek żydowskich, szczególnie złożonych z młodzieży.
Największym obecnie realizowanym przez nas projektem historycznym, jest "W starym mieście" - seria edukacyjna docelowo mająca się składać z materiałów wideo, podcastów, wydarzeń etc. Pilotażem stała się "seria uliczna", czyli cykl filmów prezentujących historię postaci lub wydarzeń związanych z nazwą danej ulicy w Bochni. Dotychczas powstały 4 filmy, które łącznie oglądnięto ponad 3 tysiące razy. Projekt zyskał także uznanie i wsparcie Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie, który zdecydował o dofinansowaniu go na sumę 7 tys. złotych.
Od samego powstania nasze Stowarzyszenie skupia się na społeczeństwie - z jednej strony integruje osoby chcące realizować się w różnych naszych aktywnościach, a z drugiej troską otacza bieżące tematy w Bochni i na bocheńszczyźnie. W sprawach ważnych nie boimy się zabierać stanowiska na sesjach Rady Miasta, rozmawiać z Burmistrzem czy też wystosowywać oficjalne oświadczenia do lokalnych mediów. Tak było m.in. przy okazji walki o historyczny herb Bochni, o fronton kościoła parafialnego w Bochni, o Sąd Rejonowy w Bochni, o Mikołaja Kopernika jako patrona Szpitala Powiatowego w Bochni, o Uście Solne w granicach administracyjnych powiatu bocheńskiego, o prawa miejskie dla Wiśnicza, o pomnik gen. Leopolda Okulickiego, o potrzebie zachowania drewnianej kostnicy na cmentarzu w Pogwizdowie jako pamiątki po lotnikach polskich zestrzelonych w Nieszkowicach Wielkich w sierpniu 1944 r. kiedy samolotem Liberator wracali ze zrzutu dla powstańczej Warszawy. Nasi członkowie zajmowali także stanowiska w kwestiach rewitalizacji, budowy tężni, czy kreowania wizji rozwoju miasta. Spoiwem wszystkich naszych działań jest kwartalnik "Wiadomości Bocheńskie", który wydajemy od 1989 r. Na jego łamach prezentujemy bieżące działania Stowarzyszenia, wspomnienia osób pochodzących z Bochni, artykuły historyczne, opinie o różnych "gorących tematach" dotyczących bocheńszczyzny etc.
Nasze działania skupiają się na wielu projektach, a to oznacza także konkretne koszty. Wydawanie kwartalnika, opłaty za media w naszej kamienicy, zakup materiałów biurowych, środków czystości, utrzymanie księgowości... to koszty stałe, które finansujemy głównie z czynszów za wynajem parteru kamienicy. Z tego źródła zostaje nam niewielka kwota, którą staramy się odkładać na remont poddasza i dachu kamienicy, który w przyszłości da nam niesamowite możliwości. Niestety inwestycja ta będzie bardzo kosztowna, idąca w setki tysięcy złotych. Poza tym chcemy rozwijać nasze pozostałe projekty, sprofesjonalizować je, zaadoptować nowe studio wideo, które pozwoli nam tworzyć nowe i atrakcyjne formaty. Chcemy też rozwinąć naszą działalność wydawniczą, gdyż posiadamy całą masę gotowych, złożonych treści historycznych i do ich wydania brakuje nam już tylko niezbędnych środków. I perła w naszej koronie: Teatr Artystokracki. Chcemy podnosić poziom naszego teatru, co wymaga kosztownych prac remontowo-naprawczych w Oratorium św. Kingi, które dzięki uprzejmości ks. proboszcza Ryszarda Podstołowicza stało się siedzibą działalności teatralnej. Tutaj mamy nie tylko spektakle, ale także próy do nich, warsztaty etc. Jednak potrzeby są bardzo duże: wymiana/uzupełnienie posadzki na scenie, uzupełnienie oświetlenia scenicznego, remont sanitariów i instalacji wod-kan... Wierzymy, że z Twoją pomocą zrealizujemy nasze cele!
