Kup pan cegłę…
Ostatnio trąciliśmy temata pierwszego strycharza Polski, czyli Kazimierza III Wielkiego. Uprzedzam, strycharz to nie to, o czym myślicie, chociaż podoba mi się Wasz tok myślenia. Wszak Kaźmierz słynął z częstego bywalstwa na strychach i to nie w celu liczenia kacoperzy, lecz bardziej bronienia pci piękniejszej przed tymi latającymi myszami…oczywiście osłaniając je własnym ciałem.
Ale dość bezeceństw i przejdźmy droga publiko do meritum wykładu. A brzmi ono, o co chodzi z tą cegłą? Gdyż, bowiem bo, Kaźmierz nie wymyślił cegły. Była ona długo przed ni, jak również po nim. Już to starożytne Persowie lubowali się w kolorowej murarce, czasem wyszło im cacy, czego dowodem są mury Babilonu, a czasem jakby to powiedzieć…majster był po kursie niedzielnym z kategorii Humanum Tumanum on-line, z brakiem do tego zasięgu. Taka na przykład wieże Babel, fuszerka pierwsza klasa.
Lekko zniesmaczony król Dariusz czy inny Hammurabi w ciemnym zaułku Babilona sprzedał w szemranych okolicznościach jakiemuś wędrowcy cegłę za zawartość sakiewki, tudzież całego posiadanego wozu z towarami kolonialnymi.
Ale…jak powiedział mądry człowiek imieniem Krzysztof. Wiem, wiem…dziękuję, lecz to nie moje słowa będę obecnie cytował, a księdza Krzysztof a Kluka.
Rzekł on, co następu […]” nie naydziesz złota, naydziesz jeno glinę, która pewniejszy i rozumniejszy zysk ci przyniesie aniżeli alchimickie złoto. „
No cóż, jak się okazało tego złota było pod dostatkiem i wystarczyło się po nie schylić z łopatą i wozem by odmienić architekturę Polskich grodów. Oczywiście nadal pierwszeństwo miało drewno, później kamień, a cegła była towarem ekskluzywnym. Gdyż, ponieważ bo …glina służyła do wyrobu podłogi i oblepiania ścian wykonanych z sitowia.
Ale wiadomo… reklama dźwignią handlu. Kazek ruszył w Polskę i za niewielką opłatą, sprzedawał koncesję na wyrób cegieł w swych miastach i grodach.
Tym to sposobem rozpropagował pojęcie „kup pan cegłę…cegła grosze kosztuje, a życie panu uratuje. Pozbędziesz się portfela, ale z nienaruszoną powrócisz facjatą”
Gdy się, więc ona na dobre zadomowiła, damy jej i jej głównemu murarzowi spokój. Jak ja go nazwałem na początku? Strycharzem. Bo jak sama nazwa wskazuje zawód pochodził od słowa strychulec coś na kształt formy. Ciekawe, że nie nazywali tego czegoś tegesem.
Ale przejdźmy dalej. Codziennie patrzę na budynki z czerwonej cegły, które mojemu miastu zafundował pod koniec XIX wieku car Mikołaj. Jeden z największych kompleksów koszarowych w północno-wschodniej Polsce. Gdy się wgłębiłem w temat budowy koszar przez cara, trochę mnie zmroziły liczby.
Do obliczeń zaprzągłem sztuczną ynteligencję, nazwijmy ją Rozalia, która podejmie się rozwikłania pewnych kwestii. Uprzedzam, nie weryfikowałem wyników, więc traktujcie je, jako rzecz ogólną, a nie szczególną. Czyli kategorii pi razy drzwi…
Gotowi? A więc zaczynamy.
Kurdupelek. – Patrzę na te zambrowskie koszary i się zastanawiam…Rozalio, jakie mogą być gabaryty tego czegoś?
Rozalia - Typowy budynek koszarowy wojsk carskich z przełomu XIX i XX wieku różnił się w zależności od konkretnego przeznaczenia i lokalizacji, ale można podać ogólne wymiary takich budynków.
W tamtym okresie budynki koszarowe były zazwyczaj prostokątne, piętrowe konstrukcje z cegły lub kamienia. Średnie wymiary takiego budynku to:
Budynki te były projektowane tak, aby pomieścić dużą liczbę żołnierzy w salach sypialnych, a także miały pomieszczenia wspólne, takie jak jadalnie, sale wykładowe i pomieszczenia sanitarno-higieniczne. Konstrukcja i wymiary mogły się różnić w zależności od regionu oraz specyficznych potrzeb jednostki wojskowej.
K- Fiu fiu fiu… No dobra, to powiedz mi w takim razie ile mogło być zużytych cegieł na wybudowanie zambrowskich koszar, zakładając, że składały się one z 29 typowych budynków.
R - Obliczenie liczby cegieł potrzebnych do wybudowania całego kompleksu koszarowego składającego się z 28 budynków wymaga kilku założeń dotyczących rozmiarów budynków oraz standardowych praktyk budowlanych z tamtego okresu. Załóżmy typowy budynek koszarowy o wymiarach 70 metrów długości, 15 metrów szerokości i 10 metrów wysokości (2 piętra).
Obliczenia:
Zatem do wybudowania całego kompleksu koszarowego składającego się z 28 budynków potrzeba około 18,305,700 cegieł
K- ale ściany mają około metra grubości!!!
R- a to sorry, już się poprawiam.
Zatem do wybudowania całego kompleksu koszarowego składającego się z 28 budynków potrzeba około 30,523,500 cegieł.
K- ILE???????
R- zaokrąglimy to do 30 milionów sztuk.
K- To, na jaką kwotę byś oszacowała taką inwestycję?
R- Określenie kosztu wybudowania kompleksu koszar carskich w latach 1880-1910 wymaga uwzględnienia wielu czynników, w tym kosztów materiałów budowlanych, robocizny, transportu oraz dodatkowych elementów infrastruktury. Podajmy szacunkowe koszty, opierając się na dostępnych historycznych danych oraz założeniach.
Koszty materiałów
Koszty robocizny
Koszty dodatkowe
Całkowity koszt budowy
Zsumowanie wszystkich kosztów:
Całkowity koszt budowy kompleksu koszarowego: 305,235+61,047+1,260,000+162,628≈1,788,910rubli
Ostatecznie, szacowany koszt wybudowania kompleksu koszar carskich składającego się z 28 budynków w latach 1880-1910 wynosiłby około 1,788,910 rubli
K – dużo. To ile by było na dzisiejsze czasy powiedzmy w dolarach?
R- Aby przeliczyć historyczne koszty na dzisiejsze dolary, musimy uwzględnić inflację oraz zmiany kursów walut. Przeliczenie jest dość skomplikowane ze względu na zmienność ekonomiczną, ale możemy uzyskać przybliżoną wartość.
Krok 1: Inflacja Rubla
Najpierw musimy przeliczyć historyczne ruble na współczesne ruble, biorąc pod uwagę inflację. Historyczne dane wskazują, że rubel w latach 1880-1910 miał znaczącą wartość, ale przeliczenie na współczesną wartość rubla wymaga dużych uproszczeń. Szacuje się, że inflacja w Rosji od tamtego okresu do dziś jest ogromna, często liczona w tysiącach procent.
Przyjmijmy współczynnik inflacji rzędu 100,000 (to bardzo uproszczone oszacowanie, które daje nam przybliżony obraz).
1,788,910 rubli w latach 1880-1910 odpowiadałoby około: 1,788,910×100,000≈178,891,000,000rubli
Krok 2: Przeliczenie rubli na dolary
Następnie musimy przeliczyć współczesne ruble na dolary. Obecny kurs wymiany (maj 2024) wynosi około 80 rubli za 1 dolara USA.
178,891,000,000 rubli to: 178,891,000,000/ 80 ≈ 2,236,137,500 dolarów
Szacowanie błędów i uwagi
Przybliżony koszt
Ostateczny, bardzo przybliżony koszt budowy kompleksu koszarowego z lat 1880-1910 w dzisiejszych dolarach wynosi około 2,24 miliarda dolarów.
K- razy 4,5 za $ to wychodzi około 10 mld obecnych zlotych. Od groma i ciut ciut.
R- To pytanie czy? Bo nie rozumiem pojęcia od groma i ciut ciut.
K-Oprócz zambrowskich powstało wtedy jeszcze ok 40 kompleksów koszarowych i 10 twierdz. Czy mogło to być przyczyną upadku carskiej Rosji?
R- Szacunkowy koszt budowy 40 kompleksów koszarowych i 10 twierdz dla budżetu Rosji w latach 1880-1910 wynosiłby około 161,001,900 rubli. Po przeliczeniu na dzisiejsze dolary, uwzględniając inflację i kurs wymiany, całkowity koszt tych inwestycji wynosiłby około 201,252,375,000 dolarów.
Wydatki wojskowe
Imperium Rosyjskie pod koniec XIX i na początku XX wieku ponosiło ogromne wydatki wojskowe. Powody tego były wielorakie:
Dochody i wydatki państwa
Budżet Imperium Rosyjskiego w tamtych czasach opierał się głównie na podatkach, cłach, dochodach z monopoli państwowych (np. wódka), a także na zaciąganiu pożyczek. Wydatki na zbrojenia stanowiły znaczącą część budżetu państwa.
Szacowanie wpływu budowy koszar i twierdz
Koszt budowy koszar i twierdz wynoszący 161 milionów rubli stanowiłby około 10,7% rocznego budżetu państwa i około 35,8% rocznych wydatków wojskowych.
Możliwość dziury budżetowej
Podsumowanie
Znaczne inwestycje w budowę koszar i twierdz mogły przyczynić się do finansowych trudności Imperium Rosyjskiego. Chociaż same w sobie nie były jedyną przyczyną dziury budżetowej, stanowiły one istotny element całościowych wydatków wojskowych. W połączeniu z innymi wydatkami na modernizację armii, prowadzenie wojen oraz konieczność zaciągania długów, mogły one znacząco obciążyć budżet państwa, prowadząc do deficytów budżetowych i narastającego zadłużenia.
K- Czyli idąc na skróty można by rzec, że kupując cegłę Car wyprztykał się z kasy. Co prawda odmienił wygląd Zambrowa i przyczynił się do jego rozwoju, ale ogólnie megalomania go powaliła.
R-Jak mawiała moją Babcia, mierz siły na zamiary i a kasę wydawaj z głową. Jeśli doliczysz jeszcze korupcję, przekręty i podobne machloje to wyjdzie, że tam coś przy wojsku się dzieję, tam majątki niektórzy robią. Jedni produkując cegłę za 1 kopiejkę, a inni ją sprzedając pod stołem ministrom za okrągłe miliony.
Podsumowując dzisiejszą lekcję. Kazimierzowi III Wielkiemu, nie odbiła się czkawką jego pasja budowlana. Na szczęście car Rosji przeinwestował z kretesem i dzięki między innymi temu, mogliśmy cieszyć się niepodległością.
PS. Za wyliczenia, nie dam sobie uciąć głowy, lecz sam temat jest dość ciekawy. Warto więc czasem spojrzeć na cegiełkę, by pojąć po latach skąd te gruzowisko?
Krzysztof Raducha
Trwa ładowanie...