Budujemy mapy i narzędzia, szkolimy, wspieramy i sieciujemy lokalne ruchy leśne. Snujemy nową opowieść o lasach podkreślając, że poza produkcją drewna lasy niosą ze sobą bardzo wiele innych wartości. Kładziemy nacisk na wagę kontaktu z przyrodą. Nawet zupełnie codzienna przyroda jest dla nas niezwykła i wartościowa. Prowadzimy działania na rzecz uwspółcześnienia polskiej polityki leśnej i wzmocnienia głosu społecznego w decyzjach o lasach.
Nasza fundacja ma tylko trzy lata, ale mamy za sobą już parę istotnych osiągnięć. Z Twoim wsparciem, będziemy mogli zrobić jeszcze więcej!
Fundacja Lasy i Obywatele (lub Lasy i Obywatelki - obu nazw używamy wymiennie) narodziła się z naszych lokalnych działań, by chronić las wokół mazowieckiej wsi Szumin. To obszar Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, cenny dla ludzi, ale także ważny przyrodniczo. Gdy zaczęliśmy sprawdzać, jak możemy skorzystać z naszych obywatelskich praw do informacji o lasach, prawa uczestnictwa w decyzjach czy dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących lasów okazało się, że większość z nich istnieje tylko na papierze. Zaczęliśmy wynajdować i testować różne sposoby, by ocalić nasz las i tak zdobyliśmy w praktyce całkiem spory kawałek aktywistycznego doświadczenia.
Nasz las żyje do dziś - na razie chroni go zabezpieczenie otrzymane od sądu w precedensowej sprawie cywilnej. Równocześnie jednak zaczęli się do nas zgłaszać ludzie z całej Polski z pytaniem - jak mogą chronić „swoje” lasy?
Tak narodził się pomysł powołania ogólnopolskiej fundacji, po to by ochronę lasów ułatwić innym i by robić to bardziej systemowo.
Co dokładnie robimy?
Pozwól, że o rezultatach naszej pracy opowiemy Ci przy użyciu paru liczb.
40 - tyle osób, które zasiadły w Sejmie i Senacie po wyborach na jesieni 2023 roku, wypowiedziało się podczas swojej kampanii za gruntowną reformą polityki leśnej m.in w Leśnym Informatorze Wyborczym, który prowadziliśmy, jak i w portalu MamPrawoWiedzieć, którego byliśmy partnerem merytorycznym.
Nagrody traktujemy jako rekomendacje dla tego, co i jak robimy, dlatego, choć nie lubimy się chwalić, chcemy wspomnieć o naszych wyróżnieniach. W 2023 roku zostaliśmy docenieni nagrodą Klubu Przyrodników Orle Pióra. W uzasadnieniu napisano:
„Stworzyli nowy poziom dialogu między społeczeństwem a Lasami Państwowymi, inspirując i integrując ponad setkę lokalnych inicjatyw społecznych na rzecz krajobrazu leśnego.
Dają społeczeństwu wiedzę o gospodarce leśnej (np. sprawnie wizualizując dane Lasów Państwowych o planowanych cięciach, tworząc narzędzia przekładu żargonu leśnego na język powszechny) i pokazują, jak można próbować na nią wpływać. Pokazują, że „wycięciu swojego lasu” można się sprzeciwić i tym samym przywracają lasy społeczeństwu. Skutecznie szkolą też praktycznie jednostki Lasów Państwowych w zakresie udostępniania informacji o środowisku i informacji publicznej. Zainicjowany przez nich ruch już wymusił na Lasach Państwowych zaczątki myślenia o społecznych funkcjach lasu. W ciągu dwóch lat osiągnęli coś, co Klub Przyrodników próbował osiągnąć przez lata, namawiając przyrodników do udziału w planowaniu urządzenia lasu i organizując warsztaty „leśnictwa dla przyrodników”.
Nie gadali jak jest źle, tylko zrobili.”
W 2024 roku założycielka Lasów i Obywateli otrzymała też tytuł Liderki ekologicznej Forbes Women oraz została Ashoka Fellow (czyli otrzymała zaproszenie do globalnej sieci Ashoka, którą tworzy ponad 4000 uznanych innowatorów społecznych).
Jeden z naszych pierwszych filmików instruktażowych - Jak chcą urządzić Twój las. O mapie rębni i o tym jak zacząć działania dla lasu.
Jak finansujemy nasze działania?
Dotychczas ponad 60% działań fundacji sfinansowaliśmy z własnych prywatnych funduszy i pracy pro publico bono. Można powiedzieć, że zdecydowaliśmy się zainwestować w rozwój polskiego ruchu leśnego, bo reprezentuje on typ wspólnoty, w której chcielibyśmy żyć.
Aby nadal się rozwijać i realizować nowe projekty, potrzebujemy stabilnych źródeł finansowania.
A za źródło najzdrowsze uważamy crowdfunding. Najbardziej nas cieszą nawet niewielkie, ale regularne wpłaty – pozwalają nam lepiej planować działania. Dlatego zapraszamy Cię do współpracy (tak rozumiemy matronat i patronat) na platformie Patronite.
