1. W dniach 4-9 lipca zespół Tour de Konstytucja odwiedził Złocieniec, Zieloną
Górę i Ścinawkę Górną, w której goszczony był przez organizatorów Festiwalu
Góry Literatury. Uczestnikami wydarzeń, oprócz ekipy TourBus’a w składzie
Robert Hojda i Kinga Dagmara Siadlak, byli m.in. Danuta Przywara (HFPCz),
Krzysztof Olkowicz – były z-ca RPO, sędzia Wojciech Hermeliński, adw. Paulina
Kieszkowska – Knapik z Wolnych Sądów, Marcin Olechnowski – Prezes ZTE
„Civitas”, adw. Magdalena Pająk z ORA w Zielonej Górze, sędzia Igor Tuleya, dr
Hanna Machińska – była z-czyni RPO, prokuratorzy Krzysztof Parchimowicz i
Michał Bilewicz z „Lex Super Omnia”, prof. Adam Bodnar oraz dr Katarzyna
Kasia. Odbyło się szereg spotkań i debat na temat Konstytucji, wyborów i
szeroko pojętej praworządności. W kolejnych dniach ekipa Tour de Konstytucja
nadal gościć będzie na Festiwalu Góry Literatury. Ósma edycja tego Festiwalu
odbywa się od 13 do 21 lipca 2022 r. między innymi w Nowej Rudzie,
Ludwikowicach Kłodzkich, Radkowie, Zamku Sarny, Zamku Książ i Sokołowsku.
Festiwal powstał w 2015 roku z inicjatywy Olgi Tokarczuk. Pisarka mieszkająca w
okolicach Nowej Rudy zainicjowała wyjątkowe wydarzenie literacko-społeczne,
którego głównymi celami były i pozostają: aktywizowanie kulturalne i
obywatelskie mieszkańców, edukacja kulturalna, diagnozy i dyskusje na temat
ekologii, równości praw, tożsamości, wolności słowa, niemieckiego, czeskiego i
polskiego dziedzictwa kulturowego, współpracy transgranicznej i
zrównoważonego rozwoju regionu poprzez kulturę.
https://fundacjaolgitokarczuk.org/festiwal-gory-literatury/
2. Sędzia Igor Tuleya wygrywa w Strasburgu. 6 lipca Europejski Trybunał Praw
Człowieka wydał wyrok w sprawie dwóch skarg sędziego (skargi nr 21181/19 i
51751/20). Trybunał uznał, że doszło do naruszenia: artykułu 6 ust. 1 (prawo do
rzetelnego procesu sądowego) Konwencji; artykułu 8 (prawo do poszanowania życia
prywatnego); artykułu 10 (wolność wypowiedzi). Polska została też zobowiązana m.in.
do wypłacenia 30 tys. euro zadośćuczynienia. Sprawa związana jest ze zmianami zasad
odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów w Polsce wprowadzonymi w 2018 r. Podstawą skarg sędziego były represje, które dotknęły go w związku z wypowiedziami w obronie praworządności, zadawaniem pytań prejudycjalnych i działalnością orzeczniczą.
Skarżący zarzucił w szczególności, że Izba Dyscyplinarna bezpodstawnie uchyliła jego
immunitet i zawiesiła w obowiązkach służbowych oraz obniżyła jego wynagrodzenie na
ponad dwa lata. Skarżący twierdził także, że w wyniku wszczętych wobec niego
postępowań stał się celem kampanii oszczerstw w mediach, gdzie publikowano lub
rozpowszechniano obraźliwe lub dyskredytujące informacje na jego temat.
Sędzia Igor Tuleya z Sądu Okręgowego w Warszawie był bezprawnie odsunięty od
wykonywania obowiązków sędziowskich przez zlikwidowaną Izbę Dyscyplinarną Sądu
Najwyższego na 740 dni. Trybunał orzekł, podobnie jak w jednym ze swoich poprzednich orzeczeń (Reczkowicz przeciwko Polsce), że Izba Dyscyplinarna - która podjęła decyzję o uchyleniu immunitetu sędziego Tuleyi - nie była "niezależnym i bezstronnym sądem ustanowionym przez prawo" w rozumieniu Konwencji. Trybunał stwierdził również, że środki podjęte przeciwko sędziemu Tuleyi nie miały odpowiedniej podstawy prawnej i wywarły znaczący wpływ na jego życie prywatne. Miały na celu zastraszenie lub nawet uciszenie sędziego i wywołanie „efektu mrożącego” wobec całego środowiska sędziowskiego. Szczególną uwagę Trybunał zwrócił na konsekwencje zadania przez sędziego pytania prejudycjalnego oraz na decyzję o uchyleniu immunitetu i zawieszeniu go w obowiązkach służbowych. Trybunał stwierdził, że środki te, podważające jego rzetelność jako sędziego i reputację zawodową oraz uniemożliwiające mu wykonywanie obowiązków służbowych przez ponad dwa lata, miały znaczący wpływ na jego życie prywatne. Trybunał przywiązał również dużą wagę do ustaleń TSUE zawartych w wyroku z dnia 15 lipca 2021 r., zgodnie, z którym nowy system dyscyplinarny dla polskich sędziów był niezgodny z prawem Unii Europejskiej. W tym wyroku TSUE stwierdził, że sam fakt prowadzenia przez rzecznika dyscyplinarnego postępowania wyjaśniającego w związku z podjętymi przez sędziego działaniami zmierzającymi do uzyskania orzeczenia w trybie pytań prejudycjalnych wywiera presję na sędziów i podważa ich niezawisłość.
https://oko.press/igor-tuleya-wygrywa-w-strasburgu-na-sedziego-wywierano-presje-
podwazano-jego-reputacje? um_source=Lista%20Podstawowa&utm_campaign=2c6c056e37-
Tygodniowy_09_07_2023&utm_medium=email&utm_term=0_3c81d4ef34-2c6c056e37-137710305; https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/naruszenie-praw-sedziego-tulei-wyrok-etpcz,522067.html
3. PiS rzutem na taśmę forsuje w Sejmie swe przedwyborcze projekty. W lipcu Sejm
ma obradować aż trzy razy – po to, by partia Jarosława Kaczyńskiego zdążyła
przegłosować projekty mające pomóc jej w kampanii wyborczej. Pierwsze posiedzenie
odbyło się 6 i 7 lipca. Kolejne trzydniowe, zaplanowano na 11, 12 i 13 lipca a ostatnie
jednodniowe – na 28 lipca. Na pierwszym z lipcowych posiedzeń Sejm uchwalił szereg
zmian ważnych dla obywateli: 800 plus od przyszłego roku ( wypłaty mają być
zwiększone automatycznie, rodzice mają dostać pieniądze na dzieci od 29 lutego 2024 r. z wyrównaniem od 1 stycznia; ustawa została przesłana do Senatu); czternasta
emerytura zostaje na stałe (ustawa powędrowała na biurko prezydenta po odrzuceniu
poprawek Senatu, dzięki którym więcej osób dostawałoby to świadczenie; czternastkę
w pełnym wymiarze - równą najniższej emeryturze, czyli 1588,44 zł. - dostaną osoby,
które co miesiąc dostają najwyżej 2900 zł. Osoby z wyższymi dochodami otrzymają
czternastą emeryturę pomniejszoną według zasady „złotówka za złotówkę”; laptopy dla
uczniów, bony dla nauczycieli (w nowym roku szkolnym wszyscy uczniowie klas
czwartych szkół podstawowych mają dostać bezpłatnie laptopy; z kolei nauczyciele mają
dostać bony o wartości 2,5 tys. zł na zakup takiego przenośnego komputera; ustawa
czeka już tylko na podpis Prezydenta); nagrody dla pracowników sfery budżetowej
(to efekt nowelizacji ustawy okołobudżetowej; nagrody będą wypłacane za okres od
kwietnia do grudnia; specjalne świadczenie 1125 zł, z okazji 250-lecia Komisji Edukacji
Narodowej, dostaną nauczyciele ; nagrody dostaną też sędziowie, asesorzy
i referendarze w sądach; ustawa trafi teraz do Senatu); więcej pieniędzy na fundusz
socjalny (Sejm odmroził przepisy o wysokości odpisów na zakładowe fundusze
świadczeń socjalnych, z których dofinansowuje się m.in. wczasy pod gruszą, żłobki czy
przedszkola zakładowe w większych firmach; od lipca odpis wyniesie 1914,34 zł.;
zwolnienie z podatku od nieruchomości (Sejm uchwalił ustawę, która zwalnia
z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu
jednorodzinnego. W wypadku szóstego i kolejnego mieszkania stawka podatku zostanie
zaś podniesiona – z 2 proc. do 6 proc.; ustawa czeka na podpis prezydenta); nowe świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. (Sejm przyjął ustawę
o świadczeniu pielęgnacyjnym dla osób niepełnosprawnych po 18. roku życia. Wysokość
wypłat zależy od punktacji dotyczącej potrzeby wsparcia (do 70 pkt). W zależności od
liczby punktów wysokość świadczenia będzie wynosiła od 40 do 220 proc. renty
socjalnej. Ustawa znosi też krytykowany zakaz pracy zawodowej dla opiekunów osób
niepełnosprawnych, trafi teraz do podpisu prezydenta; rozprawy online i składy
jednoosobowe w sądach (ustawa zmieniająca kodeks postępowania cywilnego
wprowadza na stałe zdalne rozprawy do sądów; sądy apelacyjne będą rozpatrywać
sprawy jednoosobowo, co ma przyspieszyć postępowanie; strony będą mogły być
zawiadamiane np. o terminach rozpraw poprzez portal informacyjny sądu; adwokaci,
radcy prawni czy biegli będą musieli założyć w nich konta; ustawą zajmie się Senat);
konfiskata aut nietrzeźwych kierowców (od 30 września sąd będzie mógł orzec
konfiskatę samochodu kierowcy, który zostanie złapany z co najmniej 1 promilem
alkoholu we krwi (0,5 mg/dm sześc. w wydychanym powietrzu). Jeśli kierowca jechał
cudzym autem, sąd może orzec przepadek równowartości pojazdu. Gdy samochód jest
służbowy, przepadek auta lub równowartości zastępuje nawiązka w wysokości co
najmniej 5 tys. zł. Ustawa czeka na podpis prezydenta; zastrzeżenie numeru PESEL
(posiadacze numeru PESEL będą mogli go zastrzec w specjalnym rejestrze, dzięki
czemu mają być chronieni przed zaciągnięciem kredytów przez oszustów
z wykorzystaniem ich danych; ustawa powędruje już na biuro Prezydenta).
https://oko.press/pis-rzutem-na-tasme-forsuje-w-sejmie-swe-przedwyborcze-projekty;
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/rynek/2219098,1,co-sejm-uchwalil-w-nocy-duzo-waznych-zmian-dla-obywateli-nie-tylko-800-plus.read
4. Sejm zmienił przepisy o referendum ogólnokrajowym, aby połączyć je z wyborami.
7 lipca Sejm uchwalił nowelizację ustawy o referendum ogólnokrajowym, która ma
umożliwić przeprowadzenie referendum tego samego dnia, co wybory parlamentarne,
prezydenckie lub do Parlamentu Europejskiego poprzez przede wszystkim ujednolicenie
godzin głosowania, czyli w godzinach 7-21. Za ustawą głosowało 243 posłów, przeciw
209, wstrzymała się jedna osoba. Zamiar przeprowadzenia referendum ws. relokacji
razem z przypadającymi na jesieni wyborami parlamentarnymi potwierdził w
poniedziałek premier Mateusz Morawiecki. Podczas sejmowej debaty Marek Ast (PiS)
mówił, że projekt ma charakter techniczny i dostosowujący. "Całej klasie politycznej powinno zależeć na tym, żeby frekwencja była wysoka, tak aby wyniki referendum były wiążące. Tym bardziej referenda w sprawach europejskich. Ilekroć to referendum można byłoby łączyć z wyborami parlamentarnymi to wszystkim nam powinno zależeć nad tym, żeby właśnie tak się stało, bo daje to możliwość zwiększenia frekwencji. Taki jest też cel i intencja proponowanych zmian" - podkreślił poseł PiS. Negatywnie do projektu odnieśli się przedstawiciele klubów opozycyjnych. Arkadiusz Myrcha (KO) przekonywał, że "nie jest to projekt techniczny, jest to projekt czysto polityczny". Jego zdaniem proponowane przez PiS referendum w sprawie przymusowej relokacji migrantów ma dotyczyć problemu, który nie istnieje, a "referendum ma być tematem zastępczym, bo PiS chce uciec od bieżących tematów". Według posłanki Lewicy Anny Żukowskiej, od strony legislacyjnej jest to projekt techniczny. "Ale pojawia się w specyficznym czasie, na kilka miesięcy przed wyborami. Pojawia się po to, żeby PiS mogło wykorzystać go wyborczo.
Przez 20 lat te przepisy nikomu nie przeszkadzały. Ta zmiana jest po to, żeby dać paliwo wyborcze PiS. Przed ostatecznym przyjęciem ustawy posłowie przegłosowali, aby nie odsyłać projektu do komisji, a następnie odrzucili wniosek o odrzucenie projektu w
drugim czytaniu. Ustawa teraz trafi do Senatu. Referendum w sprawie imigrantów ma
pomóc PiS wygrać wybory. Partia Jarosława Kaczyńskiego liczy na to, że zmobilizuje
antyuchodźczy elektorat i "ugra" na tym nawet milion głosów.
https://www.prawo.pl/samorzad/nowelizacja-ustawy-o-referendum-
ogolnopolskim,522049.html ;
https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/8748599,referendum-tego-
samego-dnia-co-wybory-parlamentarne-sejm-przyjal-now.html;
https://wyborcza.pl/7,75398,29872813,referendum-w-sprawie-imigrantow-ma-pomoc-pis-wygrac-wybory.html
5. 2 lipca przypadła 100 rocznica urodzin Wisławy Szymborskiej - eseistki, krytyczki,
felietonistki, tłumaczki; laureatki Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, założycielki
Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członkini Polskiej Akademii Umiejętności, a także
Damy Orderu Orła Białego. Zmarła 1 lutego 2012 roku w Krakowie. W 1996 r. Wisława
Szymborska odebrała literacką Nagrodę Nobla “za poezję, która z ironiczną precyzją
pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej
rzeczywistości”, co Stanisław Lem skomentował: “Wiśce się ten Nobel po prostu
należał”. Konieczność wystąpień publicznych i popularność związana z Noblem okazały
się tak trudne do zniesienia, że przyjaciele Szymborskiej dzielili jej życie na dwa etapy:
przed “tragedią sztokholmską” i po niej. “Zniosła to z godnością” – podsumowywał
przyjaciel poetki, Jerzy Illg. Szymborska była wirtuozem słowa – podkreślają krytycy
literaccy. Zwięzłość i trafność jej obrazowania poetyckiego sprawiła, że wiersze noblistki
należą do najpowszechniej znanych i najczęściej cytowanych; niektóre z nich trafiły do
języka potocznego. Najpopularniejszym chyba jej wierszem, który zrósł się z
polszczyzną i cytowany jest czasami bez świadomości, że to poezja noblistki, jest utwór
“Nic dwa razy”: “Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy. Z tej przyczyny zrodziliśmy się
bez wprawy i pomrzemy bez rutyny […]”. Bardzo popularny jest też wiersz “Kot w pustym
mieszkaniu”, w którym Szymborska, miłośniczka kotów, pisała po śmierci swego
wieloletniego partnera i przyjaciela Kornela Filipowicza: “Umrzeć – tego nie robi się kotu.
Bo co ma począć kot w pustym mieszkaniu […]”. W programie szkoły podstawowej przez
wiele lat był wiersz “Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej”, z którego pochodzi inny
niezwykle popularny cytat: “Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono”.
https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pepites/wislawa-szymborska-100-rocznica-urodzin/
Redakcja newslettera: adw. Beata Czechowicz
Tour de Konstytucja
Trwa ładowanie...