Kościół kontra tysiąclatka. Architektoniczne boje między partią i Kościołem w PRL

Obrazek posta

Drodzy patroni, drodzy słuchacze. Zapraszamy do poznawania z nami krakowskiej architektury XX wieku. Od października 2023 roku publikujemy podcasty, pt. Przecież to nie jest modernizm! Odnajdziecie je na spotify, you tube i innych platformach. Drugi odcinek dotyczy rywalizacji pomiędzy partią i Kościołem, której efekty odnaleźć można w przestrzeni Nowej Huty.

https://youtu.be/m6lXpQm5hk4?si=ejiejXzhn51eameM

https://open.spotify.com/episode/3aiuE4TC4MyH1ziiiSCvWx?si=ddece172a7714b84

Przecież to nie jest modernizm! Kościół kontra Tysiąclatka – jaką rolę odegrała architektura w starciu władz PRL z Kościołem Katolickim? Rozmawiają: Marta Karpińska i Michał Wiśniewski W tym odcinku rozmawiamy o architekturze w kontekście specyficznego okresu PRL, jakim była epoka partyjnego przywództwa Władysława Gomułki. Początek epoki, rok 1956, wyznaczała nadzieja Odwilży, a koniec – wydarzenia Marca 1968 roku i masakra robotników na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku. Historycy określają strategię polityczną prowadzoną przez ekipę Gomułki mianem „narodowego komunizmu” –  reżim PRL próbował zyskać przychylność społeczną przez odwołania do nacjonalizmu i wykluczające definiowanie wspólnoty społecznej, czego najbardziej bolesnym przykładem była antysemicka nagonka z 1968 roku. Ważnym kontekstem tego okresu były nasilające się napięcia społeczne. Po okresie stalinizmu Kościół Katolicki nabrał wiatru w żagle i postanowił rzucić rękawicę reżimowi PRL. Partia i kościół walczyły o rząd dusz polskiego społeczeństwa za pomocą polityki historycznej – z jednej strony mamy kościelne obchody Millenium Chrztu Polski, na które partia odpowiada monumentalnymi celebracjami Tysiąclecia Państwa Polskiego. Rywalizacja między kościołem a partią miała także wymiar architektoniczny i zostawiła po sobie ważne przestrzenne ślady. Przyjrzymy się, kto w tym ideologicznym i przestrzennym starciu wygrał tylko bitwę, a kto ostatecznie zwyciężył w wojnie. Zabierzemy Państwa na pola Grunwaldu i do Nowej Huty, opowiemy skąd się wzięły szkoły tysiąclatki i jak to się stało, że największą liczbę kościołów w historii polskiego chrześcijaństwa wybudowano w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.  

Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście będziemy przyglądać się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruować jej mity, penetrować ślepe uliczki i podziwiać trwałe osiągnięcia. Pomysł na podcast wyrósł z organizowanych przez nas spotkań, wykładów, spacerów architektonicznych. Pierwszy sezon podcastu – osiem odcinków wypuszczanych w dwutygodniowych odstępach finansujemy ze sprzedaży naszej książki – Modernizm Socrealizm Socmodernizm Postmodernizm. Przewodnik po architekturze Krakowa XX wieku. W ten sposób chcemy dodatkowo podziękować wszystkim, którzy wsparli crowdfundingowo wydanie tej publikacji.

Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio Zapraszamy do wsparcia nas przez: ⁠patronite.pl/krakowskiszlakmodernizmu

#przecieżtoniejestmodernizm #krakowskiszlakmodernizmu #instytutarchitektury #fundacjainstytutarchitektury #krakowski_szlak_modernizmu #bądźturystąwswoimmieście

Zobacz również

Strony Le Corbusiera. Czy wciąż warto czytać "Vers une architecture"?
Zniknięcie stołówki z kosmicznego kampusu. Historia Miasteczka Studenckiego AGH
Czyżyński Wawel. Między Wiedniem i Bagdadem

Komentarze (0)

Trwa ładowanie...