Strategy&Future

W poprzedniej części niniejszego artykułu przedstawiono historię promów kosmicznych z naciskiem na amerykańskiego Space Shuttle oraz częściowo radzieckiego Burana. Koncepcji statków kosmicznych wielokrotnego użytku podobnych do wspomnianych promów kosmicznych było jednak więcej. Przedstawiono tu także pokrótce dwa eksperymentalne samoloty hipersoniczne, gdyż ich technologia jest mocno powiązana z technikami stosowanymi w statkach kosmicznych.

Opisane w poprzednich częściach prace nad napędem odrzutowym oraz pierwszymi samolotami zdolnymi do lotu w kosmos stanowiły podstawę do opracowania statków kosmicznych wielokrotnego użytku. Typowe balistyczne kapsuły kosmiczne były sprawdzone i ogólnie spełniały swoje zadanie, ale miały bardzo poważną wadę – były jednorazowe, co znacznie podnosiło koszty. W głowach teoretyków od lat tworzyły się więc wizje aerodynamicznych pojazdów (samolotów) zdolnych do wielokrotnego lotu w kosmos i powrotu na Ziemię [1].

Fachowa polska literatura dotycząca techniki kosmicznej jest dość nieliczna. Książek o takiej tematyce nie ukazało się u nas zbyt wiele. W jednym z poprzednich artykułów przedstawiłem wybrane fachowe publikacje na ten temat, które ukazały się w epoce PRL [1]. Dziś skupię się na jednej z nielicznych współczesnych polskich książek, które w naukowy sposób poruszają te zagadnienia.

Infrastruktura kosmiczna musi być zaprojektowana, finansowana, wynoszona na orbity, utrzymywana i obsługiwana przez potęgę kosmiczną. To oczywiste. Przez potęgę kosmiczną rozumiemy państwo mające zdolność do działania w domenie kosmicznej, będące w posiadaniu zasobów i możliwości do tego, najlepiej maksymalnie swobodnie i przy maksymalnie niskich kosztach. W naturalnym procesie rywalizacji wpisanej w naturę ludzką potęga kosmiczna będzie chciała ograniczyć możliwości funkcjonowania i swobodnego manewrowania konkurentom, głównie przez zwiększenie kosztów ich działań w kosmosie. Ten mechanizm wyznacza pole rywalizacji.

W pierwszej części niniejszego artykułu przedstawiono ewolucję statków powietrznych, która dała podwaliny pod późniejszy rozwój techniki kosmicznej – od pierwszych odrzutowców z początku XX w. po samoloty, które pokonały barierę dźwięku. W części drugiej skupimy się na historii rozwoju samolotów, które zdołały sięgnąć granicy kosmosu.

Napoleona zapytano kiedyś, co jest potrzebne do prowadzenia wojen. Odpowiedział, że są to tylko trzy rzeczy. Pierwszą są pieniądze; drugą – pieniądze, a ostatnią, ale nie mniej ważną – pieniądze. W dobie digitalizacji informacji w połączeniu z masowymi jej przepływami odpowiedzią Napoleona niewątpliwie byłaby to trzykrotnie: informacja. Dokładnie mówiąc – dominacja informacyjna.

W ciągu ostatnich kilku lat obserwujemy rozwój prywatnej gałęzi statków kosmicznych znanej ogólnie jako New Space [19]. Jej najbardziej spektakularnym objawem są prace nad innowacyjnym statkiem kosmicznym Starship firmy SpaceX, o niespotykanych dotąd możliwościach. Droga do stanu, gdy ludzkość może konstruować takie statki, była trudna, a za jej początek możemy uznać pierwsze badania nad napędem odrzutowym z początku XX w.

Kto jest w stanie skutecznie narzucić swoją wolę, staje się podmiotem dominującym i nie potrzeba do tego formalnych werdyktów. Tak będzie również w przestrzeni kosmicznej, gdy niebiańskie linie komunikacyjne będą przecinane, jeśli taka będzie tylko wola dominującej potęgi kosmicznej. Wyobraźmy sobie, co to oznaczałoby dla naszego codziennego życia, naszej jazdy samochodem, pociągiem, telefonowania, komunikacji, transakcji bankowych, prognozowania pogody, zaawansowanego rolnictwa, nie wspominając już o przyszłej gospodarce lub nowoczesnej wojskowości.

Początków niemieckiego przemysłu rakietowego można się doszukać już w okresie międzywojennym. Począwszy od wczesnych lat 30., jeszcze na terenie Republiki Weimarskiej, niemieccy inżynierowie prowadzili eksperymenty z rakietami na paliwo płynne. Dowódca oddziału balistyki i amunicji niemieckiej armii podpułkownik Karl Emil Becker powołał wtedy mały zespół inżynierów, w skład którego wchodzili Walter Dornberger i Leo Zanssen.

Powtórzymy: kluczowy jest poziom autonomii, czyli że (i czy) sami te systemy budujemy, wynosimy na orbity, potem utrzymujemy i uzupełniamy, dowodzimy nimi i naprawiamy, kontrolując przy tym przesyłanie danych i zajmując się ich gromadzeniem oraz analizowaniem. Musimy to dobrze przemyśleć, mając na uwadze zawsze mniej lub bardziej ograniczone możliwości finansowe i organizacyjne.

Na naszych oczach rozpoczyna się rewolucja w kosmicznej domenie aktywności człowieka spowodowana przełomem technologicznym realizowanym przez nowych przedsiębiorców New Space i w równym stopniu rozpędzającą się rywalizacją hegemoniczną chińsko-amerykańską z udziałem Rosji – również jako potęgi kosmicznej jeszcze z racji osiągnięć z czasów sowieckich. To jest właśnie ten moment, by Polska stanęła na wysokości zadania i niezwłocznie przyjęła strategię związaną z własnymi docelowymi zdolnościami kosmicznymi. Armia Nowego Wzoru musi takie zdolności uwzględniać.

Koszty zaprojektowania, opracowania i wyprodukowania broni rosną wraz z potrzebą znajdowania remedium na środki zwalczania tej broni przez przeciwnika. I tak nieustannie wyścig między obroną a atakiem trwa w najlepsze.