Strategy&Future

W niniejszej części przedstawimy dalsze prace nad statkiem kosmicznym Starship, w tym jego próbne loty na większe wysokości, które jednak nie są jeszcze lotami kosmicznymi.

Jacek Bartosiak recenzuje książkę Joshui P. Carlsona „Spacepower Ascendant. Space Development Theory and a New Space Strategy”.

Podbój kosmosu towarzyszy ludzkości już od kilku dekad, lecz wysłanie w kosmos nawet najmniejszego ładunku nadal jest niezwykle drogie. Rakiety kosmiczne są bardzo paliwożerne, a przede wszystkim w zdecydowanej większości jednorazowe. Właśnie to powoduje, że koszt misji kosmicznych jest tak wielki. Aby to sobie lepiej uzmysłowić, wyobraźmy sobie sytuację, że linie lotnicze są zmuszone zezłomować samolot pasażerski po każdym locie, a koszt tego samolotu musi się zwrócić w biletach sprzedanych tylko na ten jeden lot. Niewyobrażalne, prawda? A jednak w transporcie kosmicznym tak to z reguły wygląda.

Do tej pory amerykański program kosmiczny prowadzony przez ustanowioną w 1958 r. National Aeronautics and Space Administration (NASA) kosztował życie 17 osób. Trzy zginęły w trakcie przygotowań do pierwszego załogowego startu w ramach programu Apollo (misja Apollo I), 27 stycznia 1967 r. Pozostałych 14 było ofiarami dwóch katastrof wahadłowców kosmicznych (space shuttle): Challengera 28 stycznia 1986 r. i Columbii 1 lutego 2003 r. O przyczynach tych wypadków, ale przede wszystkim o niebezpieczeństwach związanych z eksploracją kosmosu i o wpływie na nią polityki, traktuje druga książka Lindy Dawson „The politics and perils of space exploration” (wydanie II, 2021 r.).

Jacek Bartosiak i Antoni Opaliński rozmawiają o możliwym użyciu kosmosu do wojny w Eurazji.

W niniejszej części artykułu przedstawimy kolejnych kilka wydarzeń z historii firmy SpaceX.

Na początku czerwca tego roku nastąpiło, niemal zupełnie niezauważone w Polsce, podpisanie przez prezesa francuskiej agencji kosmicznej (CNES) dokumentów, na mocy których Francja jako 20. kraj na świecie (i 5. w Europie, m.in. po Polsce) dołączyła do programu Artemis Accord.

Firmy New Space zdobywają kontrakty, rynek się rozrósł, dostęp do przestrzeni kosmicznej i użytkowanie jej przez wielu graczy staje się „nową normalnością”. SpaceX i jej konkurenci z New Space wystrzeliwują w kosmos potężne rakiety, zaczęli również otrzymywać kontrakty od NASA. Główne firmy New Space mają ambicję uczestniczenia w programie Artemis i wysyłania ludzi na Księżyc oraz wygrywają związane z tym przetargi. Pojazd kosmiczny Starship firmy SpaceX został wybrany w kwietniu 2021 roku na lądownik księżycowy.

Major Serhij Wołyna, dowódca oddziałów ukraińskich w oblężonym Mariupolu, napisał w zeszły czwartek na Twitterze apel do najbogatszego człowieka świata, szefa SpaceX, Elona Muska: „Mówią, że Pan przybył z innej planety, by uczyć ludzi wiary w niemożliwe. Nasze planety są obok siebie. Ja żyję tu, gdzie przetrwanie jest niemal niemożliwe. Proszę nam pomóc wydostać się z Azowstalu. Jeśli nie Pan, to kto?”

Firma Space Exploration Technologies Corporation (znana szerzej jako SpaceX) z siedzibą w Hawthorne w Kalifornii została założona w 2002 r. przez Elona Muska w celu wdrażania innowacyjnych technologii w przemyśle kosmicznym służących znacznemu zmniejszeniu kosztów transportu kosmicznego. Musk od początku marzył także o kolonizacji Marsa, choć z tymi planami początkowo musiał zaczekać. Obecnie SpaceX produkuje rakiety nośne Falcon 9 i Falcon Heavy, kilka kosmicznych silników rakietowych, statek towarowy Cargo Dragon oraz satelity komunikacyjne Starlink. SpaceX jest jedną z kilku firm zarządzanych przez Elona Muska, wśród których znajduje się m.in. słynna firma produkująca samochody elektryczne Tesla oraz firma inżynieryjno-budowlana Boring Company.

W niniejszej części artykułu przedstawione zostały projekty oraz ewentualne prototypy samolotów kosmicznych wielokrotnego użytku, które były rozwijane na przełomie XX i XXI w. lub są rozwijane obecnie (zwłaszcza w Chinach). W wypadku prac chińskich nadal często nie są znane szczegóły na ten temat, a nasza wiedza o tych pracach niejednokrotnie opiera się na szczątkowych informacjach ujawnionych przez służby chińskie lub amerykańskie. Prawdopodobnie wśród tych informacji więcej jest przesadzonych danych propagandowych niż rzetelnej informacji odpowiadającej prawdzie. Niemniej jednak warto się im przyjrzeć.

Książka ta to jedyny wśród pozycji w języku polskim opis wszystkich bezzałogowych misji kosmicznych do pierwszych lat XXI w. Chodzi tu o misje, których celem było badanie obiektów innych niż Ziemia i Księżyc. Została opublikowana przez Wydawnictwo Naukowe PWN z Warszawy w 2017 r.