Strategy&Future

Wśród pytań o znaczeniu strategicznym, które należy postawić, zastanawiając się nad przyszłością relacji transatlantyckich, jedno wydaje się szczególnie istotne: Kto kogo w tym partnerstwie potrzebuje bardziej? Czy to Europa musi zabiegać o amerykańską protekcję i zaangażowanie na Starym Kontynencie czy odwrotnie – Stany Zjednoczone w obliczu rywalizacji z Chinami potrzebują w swoim obozie Europejczyków? Bez współpracy z państwami Europy trudno sobie bowiem wyobrazić powstrzymywanie Chin w wykonaniu Waszyngtonu na polu gospodarczym i technologicznym.

Obok przypadku Republiki Południowej Afryki – jedynego państwa, które raz uzyskawszy status mocarstwa jądrowego, dobrowolnie zeń następnie zrezygnowało – przypadek Indii i prowadzonego przez to państwo programu nuklearnego jest jedną z bardziej interesujących i nietypowych historii proliferacji broni jądrowej...

Świat z uwagą przygląda się temu, co się dzieje w USA po zwycięstwie Donalda Trumpa. W napięciu oczekuje się kadencji nowego-starego prezydenta. Szczególnie komentuje się poparcie, jakiego w końcówce kampanii wyborczej udzielił mu Elon Musk – najbogatszy człowiek świata, twórca SpaceX, Tesli, Starlinka, właściciel X i wielu innych biznesów, które zmieniają nasz świat...

Z wielu dokumentów oficjalnych, w tym dwóch ostatnich Narodowych Strategii Bezpieczeństwa, raportów analitycznych, a także indywidualnych wystąpień eksperckich, wynika, iż Stany Zjednoczone muszą się liczyć z rosnącym prawdopodobieństwem wybuchu w najbliższych latach dwóch pełnoskalowych konfliktów zbrojnych z rywalami o porównywalnych potencjałach, do czego nie są obecnie przygotowane...

Mimo dzielącej je odległości Polskę i Tajwan wiele łączy. Oba państwa położone są na granicy amerykańskiej strefy wpływów, na linii newralgicznych uskoków geopolitycznych. Pomimo tego faktu, który teoretycznie powinien mieć fundamentalny wpływ na sposób myślenia i doboru klasy politycznej, elity w Warszawie i Tajpej wykazują podobne niedostatki wyobraźni politycznej.

Donald Trump został wybrany na prezydenta USA. I od razu zaczął się chocholi taniec części polskich polityków, którzy uważając, że to ma ogromne znaczenie, chcieli zademonstrować swoją „bliskość” źródła siły, czyli nowego króla. Polskie elity publiczne naprawdę myślą, że takie zachowanie poprawi położenie Polski oraz zapewne wywinduje ich samych. Nic bardziej mylnego. Takie zachowania są bowiem charakterystyczne między państwem klientelistycznym, jakim dla części naszych elit najwyraźniej jest Polska, a dawcą bezpieczeństwa, za jakiego te same elity uważają USA. Przy czym jesienią 2024 roku mocno dyskusyjne jest, czy Amerykanie tym dawcą bezpieczeństwa pozostaną.

Zarówno ten dowód, jak i zdrowy rozsądek sugerowały też, że Tajwan rozwijając broń jądrową, podejmowałby ogromne ryzyko oraz – jeżeli rzeczywiście zdecydowałby o rozpoczęciu aktywnej proliferacji, fakt ten musiałby zostać starannie ukryty przed USA. Autorzy raportu stwierdzają, że „elity Tajpej muszą być świadome wielu zagrożeń związanych z budową broni jądrowej...

„Próba posiadania obrony cywilnej bez schronów jest jak posiadanie butów bez podeszew” – tak w latach 50. XX w. były federalny administrator ds. obrony cywilnej Millard Caldwell podsumował amerykańską debatę na temat zasadności budowy schronów...

W 1986 roku generał Bernard Rogers stojący na czele Kolegium Połączonych Sztabów, uważany za najlepszego amerykańskiego dowódcę od czasów Dwighta D. Eisenhowera , powiedział, że jeśli w Europie wybuchnie wojna między NATO a siłami Układu Warszawskiego, to albo Zachód będzie musiał szybko eskalować konflikt do poziomu nuklearnego, albo, jeśli tego nie uczyni, zmuszony zostanie do zaakceptowania porażki...

Atak Hamasu na Izrael 7 października otworzył kolejny rozdział w krwawej historii Bliskiego Wschodu, który zdaje się przeżywać, podobnie jak Europa w XVII wieku, swoją „wojnę trzydziestoletnią”. Po 12 miesiącach od rozpoczęcia tej fazy konfliktu wojna rozlała się poza Palestynę i ogarnęła także Liban. Aktywny udział w konfrontacji z Izraelem odgrywa Iran, którego strategia zaangażowania w regionie ewoluuje. Natomiast Stany Zjednoczone mimo trwającej już dekadę próby „wyjścia” z Bliskiego Wschodu nie tylko zwiększają swoje tam zaangażowanie, ale równocześnie, co paradoksalne, sukcesywnie tracą na nim wpływy, czego dowodem jest polityka prowadzenia wojny przez rząd w Tel Awiwie.

Historia tajwańskiego programu broni jądrowej jest tyleż pouczająca, co trzeźwiąca; skupia jak w soczewce najtrudniejsze dylematy, najpoważniejsze zagrożenia i największe wyzwania, przed którymi stanąć może państwo dążące do proliferacji broni jądrowej. W pewien sposób Tajwan stawał przed najgorszymi problemami i Niemiec Zachodnich, i Pakistanu, ale jednocześnie brakowało mu korzystniejszych uwarunkowań, na które liczyć mogły Bonn i Islamabad...

W społecznym odbiorze obrona cywilna postrzegana jest przede wszystkim przez pryzmat ochrony ludności w czasie wojny, dlatego zagadnienie planów ewakuacji oraz niewielkiej liczby schronów zyskuje największą popularność i stanowi pretekst do dyskusji...