Strategy&Future

Podbój kosmosu towarzyszy ludzkości już od kilku dekad, lecz wysłanie w kosmos nawet najmniejszego ładunku nadal jest niezwykle drogie. Rakiety kosmiczne są bardzo paliwożerne, a przede wszystkim w zdecydowanej większości jednorazowe. Właśnie to powoduje, że koszt misji kosmicznych jest tak wielki. Aby to sobie lepiej uzmysłowić, wyobraźmy sobie sytuację, że linie lotnicze są zmuszone zezłomować samolot pasażerski po każdym locie, a koszt tego samolotu musi się zwrócić w biletach sprzedanych tylko na ten jeden lot. Niewyobrażalne, prawda? A jednak w transporcie kosmicznym tak to z reguły wygląda.

Czerwcowy pobyt zespołu S&F w Izraelu zainspirował mnie do zgłębiania wiedzy związanej z historią tego kraju oraz mentalności jego narodu. Wcześniej opisałem już na naszej stronie książki dotyczące izraelskiej techniki wojskowej, architektury i urbanistyki [1].

Na początku września zespół S&F po raz kolejny był obecny na MSPO w Kielcach [1]. Tegoroczne wydanie tej imprezy miało szczególny wydźwięk ze względu na toczącą się wojnę na Ukrainie. Z oczywistych względów w tym roku nie było żadnych firm rosyjskich.

Sztuczna inteligencja (Artificial Intelligence, AI) w różnej postaci coraz szerzej wchodzi do naszej rzeczywistości. Niewątpliwie znajdzie coraz szersze zastosowanie zarówno w sferze cywilnej, jak i militarnej. W niniejszym artykule przedstawimy pokrótce kilka wybranych publikacji polskojęzycznych dotyczących AI.

Od kilku miesięcy stale śledzimy doniesienia z walk na Ukrainie. Co zdumiewające, mimo dużej przewagi lotnictwo rosyjskie nadal nie panuje całkowicie nad ukraińskim niebem ani nie wyeliminowało z walki lotnictwa ukraińskiego. Nie da się jednak ukryć, iż „ordre de bataille” lotnictwa wojskowego Ukrainy z początku 2022 r. stanowił już tylko cień stanu z 1991 r. (Ukraina oficjalnie uzyskała niepodległość na przełomie lipca i sierpnia 1991 r., a pierwszym krajem na świecie, który uznał to młode państwo, była Polska).

W 1976 r. PRL zakupiła następcę Su-7 w postaci opracowanego na jego bazie samolotu o zmiennej geometrii skrzydeł Su-20. Była to eksportowa odmiana samolotu Su-17M (S-32M, kod USA/NATO: „Fitter-C”). Polska była zresztą jedynym nabywcą Su-20 w Układzie Warszawskim, poza ZSRR, kupując w sumie 26 tych maszyn. Su-20 dostarczono także do Angoli, Iraku, Libii, Syrii, Egiptu i Peru, aczkolwiek wersje eksportowe poza Układem Warszawskim nie były dostosowane do użycia broni atomowej. Warto zaznaczyć, że w siłach zbrojnych ZSRR Su-20 i Su-22 występowały pod wspólną nazwą Su-17 (różniącą się jedynie dodatkiem, np. Su-17M2, Su-17M3 itp.). Nazwy Su-20 i Su-22 zostały wprowadzone na potrzeby eksportowe dla użytkowników zagranicznych.

Niedawna wizyta zespołu S&F w Izraelu zainspirowała mnie do sięgnięcia po kilka publikacji dotyczących tego państwa. Niektóre opisałem już w poprzednich recenzjach. Dziś przedstawię dwie książki (z większym naciskiem na pierwszą z nich) opisujące, jak tworzyły się ulice i miasta państwa żydowskiego w XX w.: „Architektura i urbanistyka Izraela” Artura Jasińskiego (Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2016) oraz „Adrichalim. Architekciˮ, praca zbiorowa pod redakcją Bogny Świątkowskiej (wydawnictwo Bęc Zmiana, Warszawa 2016).

Na początku lat 60. rząd PRL podjął decyzję o zakupie wyspecjalizowanych nosicieli broni jądrowej nowego typu. Miały być to taktyczne rakiety balistyczne R-170 [1] (kod USA/NATO: SS-1B „Scud-Aˮ) oraz samoloty myśliwsko-bombowe Suchoj Su-7 („Fitter-A”) [2]. Samoloty te miały służyć do atakowania m.in. wszelkich wykrytych lądowych środków przenoszenia broni jądrowej w głębi terytorium przeciwnika, już po dokonaniu zasadniczego uderzenia rakietowego, a także wspierać radzieckie siły jądrowe na wyznaczonych kierunkach operacyjnych w obszarze jądrowego korytarza tworzonego w wojskach przeciwnika poprzez wykonywanie tzw. wyłomów jądrowych, mających zapewnić szybki i skuteczny dostęp wojskom pancernym Układu Warszawskiego do głównego pasa obrony NATO [3].

W niniejszej części artykułu przedstawimy kolejnych kilka wydarzeń z historii firmy SpaceX.

Jako zespół S&F odbyliśmy niedawno bardzo wartościową podróż do Izraela, gdzie mieliśmy okazję porozmawiać z kilkoma wysoko postawionymi ludźmi, którzy odpowiadają za obronność swojego państwa oraz mają ogromną wiedzę z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego.

Od kilkunastu lat jestem działaczem Fundacji Otwartego Muzeum Techniki (FOMT) we Wrocławiu [1]. Organizacja ta zajmuje się szeroko pojętymi działaniami edukacyjnymi związanymi z historią techniki. Posiada kilka zabytkowych statków (w tym barkę Irena z 1936 r. i holownik parowy Nadbor z 1947 r.) oraz zabytków architektonicznych. Jedną z głównych form działalności FOMT jest wydawanie książek autorstwa jej prezesa prof. Stanisława Januszewskiego oraz innych autorów.

Władimir Bieszanow jest rosyjskim historykiem specjalizującym się w historii Armii Czerwonej od rewolucji 1917 r. po okres II wojny światowej. W rosyjskich kręgach narodowych jest powszechnie sekowany i nazywany „giermancem”, co ma sugerować, że jest on kimś w rodzaju „hitlerowskiego szpiega”.