Strategy&Future

W przedmowie do „Pożegnania jesieni” stoi jak wół: „Babranie się w autorze à propos jego utworu jest niedyskretne, niestosowne, niedżentelmeńskie” – a jednak pisać o twórczości Witkacego, pomijając jego samego, wydaje się rzeczą niepoprawną. Wielki artysta, wielki pisarz, polemista, narkoman, indywidualista… Prześmiewczy katastrofista i wizjoner, którego życie naznaczone było sztuką: sztuką nieuchwytną, choć zawsze obecną, wymagającą wyrzeczeń, zachęcającą do eksperymentu. Sztuką wywodzącą się i z duszy, i z intelektu, myślącą kształtem i formami.

W przedmowie do „Pożegnania jesieni” stoi jak wół: „Babranie się w autorze à propos jego utworu jest niedyskretne, niestosowne, niedżentelmeńskie” – a jednak pisać o twórczości Witkacego, pomijając jego samego, wydaje się rzeczą niepoprawną. Wielki artysta, wielki pisarz, polemista, narkoman, indywidualista… Prześmiewczy katastrofista i wizjoner, którego życie naznaczone było sztuką: sztuką nieuchwytną, choć zawsze obecną, wymagającą wyrzeczeń, zachęcającą do eksperymentu. Sztuką wywodzącą się i z duszy, i z intelektu, myślącą kształtem i formami.

Podobno Thomas Mann stwierdził kiedyś, że aby zrozumieć „Czarodziejską górę”, trzeba przeczytać ją przynajmniej dwukrotnie. Jej mnogość wątków, monumentalność, wreszcie symbolika kryjąca się za co drugą sceną ‒ wskazują, że najpewniej miał rację. „Czarodziejska góra” jest taka, jak jej autor: a ten niemiecki twórca był nie tylko doskonałym obserwatorem otaczającej go rzeczywistości, ale człowiekiem nad wyraz skomplikowanym i tajemniczym, nieustannie poszukującym odpowiedzi na pytania, które jego rówieśnikom nigdy nie przychodziły nawet na myśl.

Podobno Thomas Mann stwierdził kiedyś, że aby zrozumieć „Czarodziejską górę” trzeba przeczytać ją przynajmniej dwukrotnie. Jej mnogość wątków, monumentalność, wreszcie symbolika kryjąca się za co drugą sceną ‒ wskazują, że najpewniej miał rację. „Czarodziejska góra” jest taka, jak jej autor: a ten niemiecki twórca był nie tylko doskonałym obserwatorem otaczającej go rzeczywistości, ale człowiekiem nad wyraz skomplikowanym i tajemniczym, nieustannie poszukującym odpowiedzi na pytania, które jego rówieśnikom nigdy nie przychodziły nawet na myśl.

Wielka historia ma to do siebie, że jest taka właśnie:wielka. Rozległa, rozlana niczym ocean pomiędzy wydarzeniami o kolosalnym znaczeniu a tym, co stanowi o losie jednostki; pomiędzy losami i decyzjami milionów osób, setek wspólnot i organizacji; pomiędzy przyczyną, skutkiem a następstwami. To właśnie rozległość wielkiej historii powoduje, że przeciętny człowiek, nieskłonny do oddania swego życia na analizowanie każdej jej odnogi, każdego szczegółu, skazany jest, by poznawać ją oczami innych ‒ w skondensowanej formie, przefiltrowaną przez czyjeś systemy wartości, doświadczenia i percepcję, poskładaną z miliona niespójnych cząstek prawdy w jedną mniej lub bardziej koherentną narrację.

Wielka historia ma to do siebie, że jest taka właśnie:wielka. Rozległa, rozlana niczym ocean pomiędzy wydarzeniami o kolosalnym znaczeniu a tym, co stanowi o losie jednostki; pomiędzy losami i decyzjami milionów osób, setek wspólnot i organizacji; pomiędzy przyczyną, skutkiem a następstwami. To właśnie rozległość wielkiej historii powoduje, że przeciętny człowiek, nieskłonny do oddania swego życia na analizowanie każdej jej odnogi, każdego szczegółu, skazany jest, by poznawać ją oczami innych ‒ w skondensowanej formie, przefiltrowaną przez czyjeś systemy wartości, doświadczenia i percepcję, poskładaną z miliona niespójnych cząstek prawdy w jedną mniej lub bardziej koherentną narrację.

Wbrew temu, jak wielu z nas chciałoby o sobie myśleć, nie jesteśmy ściśle logicznymi maszynami, przetwarzającymi na chłodno kolejne wydarzenia i fakty. To, co zbierzemy z otaczającego nas świata, filtrujemy przez wielowymiarowe zestawy sentymentów i doświadczeń, w których samym centrum znajdują się przeżywane przez nas emocje.

Wbrew temu, jak wielu z nas chciałoby o sobie myśleć, nie jesteśmy ściśle logicznymi maszynami, przetwarzającymi na chłodno kolejne wydarzenia i fakty. To, co zbierzemy z otaczającego nas świata, filtrujemy przez wielowymiarowe zestawy sentymentów i doświadczeń, w których samym centrum znajdują się przeżywane przez nas emocje.

Literacka wyprawa, na którą dziś się wybierzemy, będzie wyprawą nieco odmienną. Co prawda wrócimy w niej do Mackiewicza, autora, który na łamach Strategy&Future już witał, ale powrót ten powiedzie nas jednak całkiem inną trasą. Zadecydował o tym on sam, prezentując opartą na faktach opowieść, w której samym sercu nie mieszczą się wielkie historyczne procesy – wciąż obecne, choć zepchnięte tu na dalszy plan – lecz człowiek. Najzwyklejszy. I mimo swej zwykłości osamotniony.

Literacka wyprawa, na którą dziś się wybierzemy, będzie wyprawą nieco odmienną. Co prawda wrócimy w niej do Mackiewicza, autora, który na łamach Strategy&Future już witał, ale powrót ten powiedzie nas jednak całkiem inną trasą. Zadecydował o tym on sam, prezentując opartą na faktach opowieść, w której samym sercu nie mieszczą się wielkie historyczne procesy – wciąż obecne, choć zepchnięte tu na dalszy plan – lecz człowiek. Najzwyklejszy. I mimo swej zwykłości osamotniony.

Przejść długim płaczem zapomnianych ścieżek przez puste, krwawe wydmy słów i szorstkich spotkań spłynąć wykwitem płatków zmiodniałych na wiosnę jak cisza biała, gęsta, miękką wonią słodka. Przejść… /Krzysztof Kamil Baczyński, „Chrystus”/

W Strategy & Future znów wybieramy się w podróż, której bieg wyznaczają polskie rzeki i polska historia. Meandrujemy pośród lśniących pagórków, pośród kwitnących zbóż, pośród ukwieconych wzniesień, by po Berezynie, po Zbruczu, po Niemnie trafić nad brzegi lewego dopływu Dniestru, w okolice Lwowa, nad Seret, na tereny współczesnej Ukrainy…