Strategy&Future

Jacek Bartosiak i Jakub Marszałkiewicz rozmawiają o starcie Starshipa.

Niedawno opublikowaliśmy artykuł dotyczący przygotowań bezzałogowego prototypu Starshipa do pierwszego lotu w kosmos. Tym razem skupię się na projektowanej odmianie Starshipa przeznaczonej do lądowania na Księżycu.

W ciągu ostatniego roku opublikowaliśmy szereg artykułów dotyczących eksploracji kosmosu w XXI w., w tym drogi, jaką przemysł lotniczy i kosmiczny przeszedł, zanim opracowano statek kosmiczny Starship w obecnej formie. Jego prototypy wykonały już kilka lotów w atmosferze ziemskiej, lecz w najbliższym czasie spodziewamy się pierwszego lotu w kosmos. Będzie to lot bezzałogowy i nie osiągnie tak zaawansowanych parametrów, jak to było w wypadku wielu innych rakiet, lecz na swój sposób odciśnie szczególne piętno na historii podboju kosmosu.

Jeff Bezos po swoim „podskoku” w kosmos w 2021 roku miał powiedzieć: „Kiedy patrzysz na planetę, to nie ma na niej granic. Nie ma nic. To jedna planeta, którą dzielimy i która jest delikatna”. Jak jednak napisał Bleddyn Bowen, te „głębokie” słowa są „politycznie banalne i naiwne”, pomijają bowiem milczeniem „grzech pierworodny” eksploracji kosmosu. I właśnie temu, skąd się on wziął, na czym polega oraz jakie ma długofalowe konsekwencje, poświęcona jest najnowsza monografia Bleddyna Bowena, profesora Uniwersytetu Leicester, „Original Sin. Power, Technology, and War in Outer Space” (I wydanie 2022).

W obrębie populacji bogactwo powstaje w serii małych zakładów opartych na prawdopodobieństwie. Nassim Nicholas Taleb, „Skin in the Game”

Jednym z głównych obszarów zainteresowania zespołu S&F jest oddziaływanie podboju kosmosu na geopolitykę. Książek o takiej tematyce ukazało się na świecie kilka (część z nich przedstawiliśmy już w S&F), lecz moją intencją jest tym razem podkreślenie tego, że także niektórzy polscy autorzy interesują się tą tematyką. Jest to dobry znak, gdyż tematyka wpływu techniki kosmicznej na politykę przez długi czas raczej nie była w naszym kraju traktowana zbyt poważnie.

W niniejszej części artykułu kontynuujemy ogólne przedstawienie zagadnień poruszonych szerzej w książkach: A: „Współczesne trendy w polityce bezpieczeństwa kosmicznego”, red. Małgorzata Polkowska, Warszawa 2020 [1] oraz B: „Nowa cywilizacja kosmiczna. Satelity w służbie Ziemi”, red. Zdzisław Brodecki, Katarzyna Malinowska,Małgorzata Polkowska, Warszawa 2019 [2].

Wiek XXI niewątpliwie będzie szczególny, jeśli chodzi o postęp w podboju kosmosu. W związku z tym rodzi się wiele pytań o zasady tego typu działalności. Na razie są to w dużej mierze pytania otwarte, na które dotąd nie znaleziono jeszcze ostatecznej odpowiedzi. Tematykę badań i podboju kosmosu coraz częściej podejmują także badacze polscy. Co jakiś czas ukazują się nowe polskojęzyczne publikacje na ten temat.

Rozpoczęty w 2017 r. przez administrację Donalda Trumpa program Artemis zakłada powrót do eksploracji Księżyca w pierwszych dekadach XXI w. Jego nazwa nawiązuje symbolicznie do misji księżycowych z XX w., gdyż Artemis (pol. Artemida) była w mitologii greckiej bliźniaczą siostrą Apolla. W ramach tego programu człowiek postawi stopę na Srebrnym Globie po raz pierwszy od misji Apollo 17 w 1972 r. Program Artemis realizuje NASA wraz z trzema agencjami partnerskimi: Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), Japońską Agencją Badań Kosmicznych (JAXA) i Kanadyjską Agencją Kosmiczną (CSA).

Jacek Bartosiak recenzuje książki „Back to the Moon” Josepha Silka i „The Case for Mars” Roberta Zubrina.

Jacek Bartosiak – O pilnej potrzebie strategii kosmicznej w Polsce.

Gdy w kosmosie pojawił się Sputnik, koszt wyniesienie kilograma cargo na orbitę okołoziemską był dosłownie niebotyczny. Z czasem, wraz z amerykańskimi programami Merkury i Apollo oraz lądowaniem na Księżycu w 1969 roku, koszt ten spadł (przede wszystkim dzięki potężnej rakiecie Saturn 5) do 10 tysięcy dolarów za kilogram ładunku wynoszonego na niską orbitę. I taki pozostawał przez kolejne 40 lat. Szokujące, prawda? Ale około 10 lat temu coś drgnęło. Stało się to dzięki rozwojowi przemysłu New Space, a przede wszystkim za sprawą SpaceX i Elona Muska, który wszedł dynamicznie do gry ludzi o kosmos.