Strategy&Future

Przechodzimy do omówienia drugiego zapowiedzianego na początku tekstu artykułu – a mianowicie tego opublikowanego w lutym na łamach periodyku „Rossija w Globalnoj Politikie”, którego autorem jest Siergiej Karaganow. Warto zauważyć, że Karaganow odnosi się w nim do jednego ze swoich poprzednich tekstów, z czerwca ubiegłego roku, który odbił się echem zarówno w Rosji, jak i poza nią. I były ku temu powody, Karaganow bowiem stwierdził w nim, że „Zachodowi należy przywrócić utracony instynkt przetrwania i przekonać, że próby starcia Rosji poprzez zachęcanie Ukraińców do walki są kontrproduktywne”. Ścieżką do tego jest „przywrócenie odstraszania nuklearnego poprzez obniżenie nieakceptowalnie wysokiego progu użycia broni jądrowej oraz rozsądne, ale szybkie pójście w górę na drabinie eskalacyjnej”.

Na broni jądrowej zbudowany jest cały świat obronności po II Wojnie Światowej. Nigdy później nie została użyta. Bycie poważnym graczem na arenie międzynarodowej nie jest możliwe bez ostatecznego odstraszacza, lub przynajmniej zmapowanej ścieżki technologicznej...

Przywódcy Łotwy i Estonii zaapelowali do rządów państw europejskich, aby te, w obliczu narastającego zagrożenia ze strony Federacji Rosyjskiej i spodziewanych zmian w amerykańskiej polityce, poważnie potraktowały rysujące się wyzwania i zwiększyły wydatki na bezpieczeństwo.

Ostatnie wypadki wokół Tajwanu, związane z działaniami podejmowanymi ze strony władz w Pekinie, Tajpej i Waszyngtonie, skutkują pogorszaniem się sytuacji bezpieczeństwa w tej kluczowej strategicznej lokalizacji w Azji Wschodniej. Jednocześnie trudności, jakie wiążą się ze stworzeniem i wdrożeniem wiarygodnej strategii odstraszania Chin od naruszenia status quo w Cieśninie Tajwańskiej, nie poprawiają pogarszającej się pozycji Stanów Zjednoczonych w regionie Indopacyfiku. Równowaga sił wojskowych w Azji Wschodniej, zmienia się na niekorzyść Ameryki, a władze w Pekinie zdają się pod każdym względem przygotowywać swój kraj na coraz bardziej prawdopodobną wojnę.

Ostatnie tygodnie przyniosły szereg tekstów i wypowiedzi dotyczących rosyjskiej doktryny użycia broni jądrowej; na ten temat wypowiadali się sami Rosjanie, z Władimirem Putinem na czele, ale też chociażby Siergiej Karaganow. Co więcej, szerokim echem odbił się też artykuł w brytyjskim dzienniku „Financial Times”, którego autorzy mieli wejść w posiadanie „tajnych dokumentów”, opisujących warunki użycia przez Rosję broni jądrowej oraz przebieg i scenariusze niektórych ćwiczeń, w których toku broń jądrowa miałaby zostać przez Moskwę użyta.

Wskutek polityki sankcyjnej rozpoczętej jeszcze za Trumpa oraz wojny na Ukrainie spełnia się koszmar Halforda Mackindera – konsolidacja handlowa i komunikacyjna Eurazji z jej zasobami społecznej energii, ambicjami miliardów ludzi, z jej surowcami i przedsiębiorczością ludzi głodnych sukcesu. Ale też z jej tendencjami do dominacji polityki nad społeczeństwami i rynkami, ze skłonnością do kontroli i autorytaryzmu.

Parlament Węgier przegłosował ratyfikację członkostwa Szwecji w NATO, co oznacza, że najprawdopodobniej jeszcze w tym tygodniu zakończony zostanie proces powiększenia Paktu o 32. członka. Po ubiegłotygodniowym spotkaniu Victora Orbána z Ulfem Kristerssonem doszło do przyspieszenia głosowania w Budapeszcie.

Od ponad dwóch dekad pogłębiające się relacje handlowe i inwestycyjne między Niemcami a Chinami stanowiły doskonały przykład gospodarczej symbiozy, którą umożliwiła ostatnia faza globalizacji. Jednak wraz z zaostrzeniem się rywalizacji między Stanami Zjednoczonymi a Państwem Środka powiązania gospodarcze między Berlinem a Pekinem znalazły się pod jeszcze większą presją ze strony Waszyngtonu i Brukseli. To stamtąd płynęły kolejne sygnały wskazujące na konieczność zredukowania przez RFN zależności od rynku chińskiego. Mimo zmiany narracji w wykonaniu niemieckich polityków, którzy częściej niż w przeszłości krytykują działania ChRL na arenie międzynarodowej, wytworzony w ostatnich dekadach model wpływu niemieckiego lobby przemysłowo-handlowego na elity polityczne w Berlinie sprawia, że w praktyce Niemcy niechętnie rezygnują z relacji gospodarczych z Państwem Środka. Jednak cena, jaką płaci obecnie RFN za pogłębianie powiązań z chińskim rynkiem, może sprawić, że w niedalekiej przyszłości dojdzie do przewartościowania w relacjach niemiecko-chińskich.

W Davos rzadko dzieją się rzeczy ciekawe, przynajmniej z perspektywy zainteresowań autora poniższego tekstu; jest to raczej targowisko próżności, odpowiednik balu debiutantek w Wiedniu czy innego paryskiego tygodnia mody, tylko z brzydszymi manekinami. Podobnie, jak nad fashion week w Paryżu, tak nad Davos unosi się zawsze przemożny duch samozadowolenia; zadowoleni są organizatorzy uzyskujący znaczący wpływ na kształtowanie rzeczywistości (nie ponosząc przy tym żadnych dodatkowych kosztów, które wynikałyby np. z poczucia odpowiedzialność), zadowoleni są politycy i ludzie do tej roli aspirujący, zwani dla niepoznaki „przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego” – dla nich szczyt w Davos to okazja, nie tylko aby podkarmić ego, ale również przygotować sobie grunt pod przyjemną i bezbolesną tranzycję do świata biznesu.

Kontynuujemy w Strategy&Future nasz cykl. Piszemy symulowane przemówienia dla naszych polityków na najważniejsze i najbardziej doniosłe tematy z zakresu polityki zagranicznej i wielkiej strategii Rzeczypospolitej. Wiążemy to z realnymi wydarzeniami i sposobnościami do wygłaszania takich przemówień. Chodzi nam o to, by ożywiać polską debatę publiczną, pobudzać zainteresowanie nią opinii publicznej i elit państwa oraz by po prostu kształtować kierunki tej debaty. Zapraszamy serdecznie!

Widmo powrotu Donalda Trumpa do Białego Domu jest obecnie jednym z głównych tematów rozmów europejskich elit politycznych. Ewolucja sytuacji politycznej w Stanach Zjednoczonych, przede wszystkim w związku z kryzysem migracyjnym i narkotykowym na południowej granicy, pogarsza i tak coraz słabsze notowania prezydenta Bidena w rozpoczynającej się kampanii wyborczej. Wśród republikanów w siłę rosną środowiska izolacjonistyczne, wzywające do ograniczenia roli USA w świecie, oraz te opowiadające się za koncentracją wysiłków Ameryki na rywalizacji z Chinami. Rodzi to pytania: jaką strategię zaangażowania w Eurazji mogłaby przyjąć nowa republikańska administracja Donalda Trumpa? Czy Europie faktycznie grozi całkowite wycofanie się wojskowe Stanów Zjednoczonych z kontynentu? Kwestie te należy rozpatrywać w kontekście strategicznych powodów zaangażowania Ameryki w Eurazji.

Choe Son-hui, północnokoreańska minister spraw zagranicznych, przebywając w ostatnich dniach w Moskwie, zaprosiła Władimira Putina do odwiedzenia Pjongjangu, określając przy tym rosyjskiego prezydenta mianem „najbliższego przyjaciela”. Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow, odpowiadając, powiedział, że Putin, który ostatni raz odwiedził Koreę Północną w 2000 roku, odwiedzi ją „w najbliższym czasie”[1].