Dorota Bawołek

W Brukseli nie cichną echa ubiegłotygodniowego orędzia o stanie UE. Przewodnicząca KE wzywała w nim "27" do dalszego wspierania Ukrainy, jak najszybszego przyjęcia pakietu migracyjnego i realizacji kolejnego etapu Zielonego Ładu - wdrożenia pakietu unijnych przepisów ekologicznych w unijnym rolnictwie. Ursula von der Leyen zapowiedziała też śledztwo w sprawie chińskich elektryków, które zalewają europejski rynek. Które z jej zapowiedzi powinny być najważniejsze dla rządu w Warszawie - o tym rozmawiam z byłym szefem polskiej dyplomacji - Radosławem Sikorskim. Europoseł PO komentuje również aferę wizową w Polsce i brak przedłużenia embarga na ukraińskie zboże przez KE.

Od unijnego szczytu w lipcu 2021 roku, na którym przywódcy uzgodnili Fundusz Odbudowy (750 mld euro dla "27") minęło 783 dni...Polska wciąż pozostaje jednak w wąskim gronie 5 państw, które z tej puli nie otrzymały ani jednego euro. Lista mitów i faktów, jakie pojawiają się w Polsce na temat przyczyn blokady KPO jest długa i wyraźnie obecna w trwającej kampanii wyborczej. Dlatego z europosłem PO, Janem Olbrychtem, który uchodzi w Brukseli za "alfę i omegę unijnych funduszy" rozmawiam o faktach i mitach, jakie narosły wokół KPO.

Już za chwilę, 15 września wygasa unijne embargo na ukraińskie zboże, które od maja br. obowiązuje w 5 państwach Wspólnoty, w tym w Polsce. Ale choć kraje te apelują o przedłużenie zakazu, to jak tłumaczy europoseł PiS, Zbigniew Kuźmiuk, Bruksela nie jest temu chętna. Zdaniem eurodeputowanego, który od wielu lat zajmuje się polityką rolną Unii, Komisja Europejska słynie z rzucania kłód pod nogi rolnikom. Jako przykład wymienia przyjęte przez PE w lipcu przepisy o odbudowie przyrody i nakaz organiczenia o połowe pestycydów stosowanych w rolnictwie, do końca tej dekady.

Armia unijnych urzędników liczy ok. 60 tysięcy pracowników Komisji, Parlamentu, Rady Europejskiej i innych unijnych instytucji i trybunałów. W samej Komisji Europejskiej pracuje ponad 30 tysięcy osób, ale tylko niewiele ponad 5% z nich to Polacy. Dlaczego po 19 latach Polski w UE, Polacy wciąż nie garną się do pracy w Brukseli? I jak pracuje się rodakom, którzy stali się eurokratami i często za to tylko trafiają na celownik eurosceptyków? O to pytam Tomasza Radosa, który od 17 lat pracuje w Komisji Europejskiej.

Na celowniku polskich władz w walce z Brukselą tego lata znalazła się polityka klimatyczna Unii, a konkretnie pakiet przepisów FitFor55. Władze w Warszawie w lipcu i sierpniu zaskarżyły do unijnego trybunału w sumie aż 6 wchodzących w jego skład regulacji, między innymi te wprowadzające zakaz rejestracji nowych samochodów spalinowych po 2035 roku i te   ograniczające liczbę uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Czy polskie pozwy staną na drodze realizacji ambitnych, unijnych celów klimatycznych, a może i bez nich Unii trudno będzie stać się „Gotową na 55”, zwłaszcza teraz gdy resort klimatu w KE opuszcza Frans Timmermans.  O to pytam doradcę do spraw klimatu, Dariusza Dybkę, który uczestniczy w tworzeniu unijnych przepisów środowiskowych w Brukseli.

Spokojnego lata w tym roku przez działania Komisji Europejskiej nie mają dostawcy usług internetowych w tym zwłaszcza mediów społecznościowych. 25 sierpnia zaczynają obowiązywać nowe przepisy, które będą wymagały od nich aktywnego zaangażowania w walkę z dezinformacją i rozprzestrzenianiem nielegalnych treści. Platformy internetowe będę musiały nie tylko szybko je usuwać z poszanowaniem wolności słowa i chroniąc dane osobowe, ale również informować użytkowników o moderowaniu i stosowaniu algorytmów do rekomendowania im treści. Jak wielkie to wyzwanie, o tym rozmawiam z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, Wojciechem Wiewiórowskim.

Choć do tej pory byli niezastąpieni i uważani za absolutną podstawę funkcjonowania instytucji w Brukseli, w których mówi się w 24 urzędowych językach Unii, to tłumaczy coraz częściej wspiera, albo raczej wypiera sztuczna inteligencja. Dyrekcja Generalna ds. Tłumaczeń należy do największych pracodawców zatrudniających tłumaczy na świecie. Dane Komisji Europejskiej wskazują jednak na 17% spadek zatrudnienia tłumaczy w tej instytucji w ciągu ostatniej dekady. Ich pracę zastąpiły oprogramowania komputerowe. Sztuczna inteligencja na razie zagraża przede wszystkim tym, którzy przekładają unijne dokumenty. Tłumaczom konferencyjnym , jak przekonuje Monika Woisch, która w Brukseli od kilkunastu lat tłumaczy symultanicznie spotkania polityków, wciąż jest niestraszna.

W Brukseli trwa sezon ogórkowy, ale zanim eurodeputowani i ich doradcy rozjechali się na mniej lub bardziej zasłużone urlopy, to zaczęli negocjacje nowych przepisów, które mają zapewnić dostęp do przelewów natychmiastowych każdemu klientowi banku w Unii. Nowe regulacje w Parlamencie Europejskim współtworzy m.in. polski europoseł Marek Belka. Jego doradca, Paweł Wiśniewski tłumaczy na czym mają polegać najnowsze ułatwienia w unijnej bankowości i opowiada o tym, jak wygląda praca asystenta europosła.

Dla zielonej rewolucji w UE, jaką krok po kroku konsekwentnie realizuje Bruksela (co pokazał zakaz aut spalinowanych po 2035r) nie ma alternatywy, dlatego Polska musi jak najszybciej dostosować się do nowej rzeczywistości - tłumaczy europoseł Nowej Lewicy, Marek Balt. Choć polityk pochodzi ze Śląska to kateorycznie stwierdza, że "trzeba zamknąć kopalnie i elektrownie węglowe" i jak najszybciej przejść na odnawialne źródła energii. A w przemyśle wykorzystywać energię atomową z nowoczesnych reaktorów SMR.

O zbliżającej się zmianie warty w Brukseli po przyszłorocznych wyborach do PE i wciąż wstrzymywanych przez obecne unijne władze pieniądzach z KPO dla Polski rozmawiam z europosłem PiS. Karol Karski twierdzi, że cena KPO jest zbyt wysoka, by po niego sięgać, a po Eurowyborach konserwatyści mogą przejąć władze w Brukseli.

O unijnych pieniądzach - tych, których brakuje we wspólnej kasie, przez wojnę w Ukrainie i migrację i tych, które nie są wypłacane Polsce przez problemy z praworządnością: KPO, a wkrótce też może funduszy z głównego budżetu UE rozmawiam z Januszem Lewandowskim, byłym polskim komisarzem ds. budżetu i europosłem PO.

O unijnej polityce migracyjnej, której sprzeciwia się Warszawa i Budapeszt, a Bruksela i tak robi swoje...i sytuacji na polsko-białoruskiej granicy, gdzie zdaniem Janiny Ochojskiej "panuje bezprawie" rozmawiam z najsłynniejszą polską działaczką humanitarną, a od 4 lat również europosłanką, która do PE dostała się z listy Koalicji Obywatelskiej.