Marcin Zegadło

"(...) Czy rzeczywiście widzimy się wzajemnie? Czy przyglądamy się sobie z uwagą? O to najczęściej pytamy samych siebie w relacji. Tymczasem warto zapytać - kim jestem wobec Drugiego? Jak mnie to “bycie” zmienia? Gdzie kończy się w tym spotkaniu “ja” w miejsce, którego zjawia się ten “ktoś”, którym “ja” staje się wobec “kogoś”? Czy to jest dobre dla nas? Dla mnie - niejako w dwóch wariantach i dla Drugiego, który przecież wciąż pozostaje istotny, jeśli nie najważniejszy wobec zagadnienia. Czego nie widzę w tym spotkaniu - nie tyle nawet z kimś Drugim, co ze sobą samym? Wydaje mi się, że wartością o szczególnym znaczeniu jest w tym spotkaniu - autentyczność. Uczciwość wobec siebie - bezwzględnie konieczna, żeby możliwa była jakakolwiek inna. Nie jest to proste, a przecież ten dziennik jest o fikcjach, które tę autentyczność próbują ubrać w piórka, co powoduje dość zasadniczą aberrację, bo fikcja dobrze zrobiona, konsekwentna i spójna, bywa nie do odróżnienia od tego czym jest “realne”. Wiem co mówię. (...)"

"(...) Śmierć odbiera nam przeszłość. W tym sensie po przeżytym życiu, koniec końców, zostajemy z niczym - to jest coś czego można obawiać się najmocniej. To jest coś przed czym lęk wydaje się być zrozumiały. Życie, które zdaje się bankrutować wobec śmierci. Na dodatek bankrutować dość spektakularnie skoro tracimy wszystko i jak bankrut jedyne co mamy to NIC. Z tej perspektywy to gwarantowana klęska. Katastrofa pod każdym względem jeśli widzi się życie jako proces nieustannego gromadzenia czegoś - przedmiotów lub wspomnień - bez znaczenia. Tak czy owak nic z tego nie przetrwa dla nas samych, nic z tego nie będzie już naszym udziałem. Pal licho przedmioty. Wspomnień szkoda. Szkoda “przeżytego.” Nieprzeżyte - nigdy się nie wydarzyło. (...)"

"(...) Wzmożenie intelektualne. Stan, w którym pracuję jednocześnie w kilku aplikacjach, a kilka kolejnych pracuje w tle żrąc baterię. Spacery. Marsze. Dziesiątki tysięcy kroków. Kolejne wieczory spędzone nad książkami, z których powstają recenzje, wieczory spędzane nad tekstem. Treści tworzone w ogromnym, myślowym chaosie. Niepokój na przemian z coraz trudniej dostępną ciszą w głowie. Rozpędzona codzienność. Wysyp skojarzeń, koncepcji, pomysłów, projektów, które nigdy nie ruszą z miejsca albo zostaną przeze mnie porzucone niedługo po tym jak przystąpię do ich realizacji. I znowu marsze, spacery, książki. Kolejne piątki, soboty, niedziele - poniedziałki, w które wszystko zaczyna się od początku, żeby trwać jeszcze i jeszcze, trudno powiedzieć jak długo, a przede wszystkim coraz trudniej znaleźć odpowiedź na zasadnicze pytanie: po co? (...)"

"(...) Więc doświadczenie architektoniczne jako doświadczenie wielozmysłowe. Tak to widzi Juhani Pallasmaa - fiński architekt i teoretyk architektury. A zatem może to być doświadczenie przejmująco miłe, może być również głęboko nieprzyjemne. Bo jeśli człowiek mieszka w takiem miastku, które ktoś nazwał Częstochową, jeśli człowiek od dziecka z przerwami doświadcza architektonicznej atrofii tego miejsca, jeśli musi znosić tę niską, prowincjonalną zabudowę pozbawioną jakiegokolwiek charakteru i wdzięku, jeśli ze świecą szukać w tym mieście miejsc urokliwych, niezwykłych lub po prostu takich, które pozwalają poczuć, że to pospolite miejsce ma w sobie przynajmniej jakąś prawdę czasu, które przez nie płynął, to koniec końców musi w człowieku powodować jakiś uraz, jakieś wydrążenie lub niepokojącą zmianę czułej tkance potrzeby bycia w przestrzeni, która jest jakaś. Miasta bez charakteru podobnie jak ludzie pozbawieni tego daru to kiepskie towarzystwo. (...)"

"(...) Wyjątkowo ożywacza intelektualnie, świeża oraz inspirująca lektura “Brutalizmu” Achille Mbembe. Książkę przepięknie jak zawsze wydało wydawnictwo Karakter. Będzie z tego recenzja, tutaj natomiast podzielę się kilkoma spostrzeżeniami, które wibrują mi w głowie i proszą się o głos. A zatem - współczesność widziana i diagnozowana z perspektywy Afryki - kontynentu, na którym narodziła się ludzkość. Tam wszystko bierze swój początek. Pytanie o Ziemię stawiane z wykorzystaniem tamtej optyki - Afryka - laboratorium zmian w wymiarze globalnym. I jeszcze wiek XXI jako spektakularny powrót do animizmu. "Nowy animizm", który nie wyraża się już w formie kultu przodków, ale kultu własnego "ja" i naszych wielorakich sobowtórów w postaci przedmiotów. "Nowy animizm", który łączy się z elektronicznym i algorytmicznym rozumem będącym zarówno jego medium, jak i otoczką, jeśli nie jest wprost jego siłą napędową. A wszystko to w epoce zdominowanej przez technologię, która nie jest już tylko środkiem, narzędziem, ani nawet celem. Stała się słowem i ciałem." - pisze Mbembe. I znowu Świat widziany z perspektywy masowego narcyzmu, który redukuje społeczeństwa do "ekranów", a tym, co potrafi je jednoczyć jest paradoksalnie i wyłącznie brak więzi. W konsekwencji uprzywilejowanym i jedynym językiem staje się obraz. Nieustanne powielania autoportretów. (...)"

"(...) Oto trzysetna strona tego dziennika wypełni się za chwilę tekstem. Trzysta stron autonarracji to jest już jednak jakiś bezwstyd, jakieś rozpasanie, być może zaburzenie, których teraz tak wiele definiuje się w gabinetach psychiatrycznych i na wygodnych fotelach u psychoterapeutów, którzy przyglądają nam się z uwagą, a my zastanawiamy się, co tak naprawdę dzieje się w ich głowach, kim są, jak radzą sobie z własnym życiem, skoro tak gorliwie rzucają się na pomoc innym. Oczywiście biorąc za to określone wynagrodzenie - asertywnie, bez skrępowania, uczciwie. Często zastanawiałem się kim była kobieta, która siedziała przede mną, kiedy opowiadałem jej o sobie, a ona słucha i wie, albo udaje że wie, a przede wszystkim śledziła fragmenty mojej biografii pozwalając mi mówić. Jak radziła sobie ze sobą, z własnymi kłopotami, o ile oczywiście je miała, bo przecież wiedząc to co wiedziała mieć ich nie powinna. Z drugiej strony któż ich nie ma. (...)"

"(...) Połowa września za plecami, a ten dziennik milczy jak zaklęty. Milczy, bo życie jest jednak gdzieś indziej, a tekst wyłącznie to życie próbuje rozpisać “na nuty”. Każdy kto grał na jakimś instrumencie wie jednak doskonale, że nuty do tego nie są potrzebne, a już na pewno nie są do tego niezbędne. Da się bez nich, więc gra się “ze słuchu” - żyje się - po prostu. W dalszej kolejności można się dopiero zastanawiać jaki ślad po tym zostawić na pięciolinii. Skoro jednak do tej pięciolinii usiadłem to może warto kilka nutek tutaj postawić, żeby się można było tym podzielić z tymi, którzy nie słuchają koncertów “na żywo”. A zatem: fale kortyzolu, napięcie, rozkołysanie, emocjonalne górki i emocjonalne dołki - na przemian. Nieodłączna i stała konsekwencja triggerów w postaci długotrwałego, intensywnego stresu. Radzę z tym sobie wędrując nocami po miastku, gapiąc się ludziom w okna. Taki sobie urządzam seanse zamiast wybrać się jak człowiek do kina. Zresztą - wiemy o tym doskonale, że nic bardziej człowieka nie interesuje niż to jak się innym żyje. Ale żeby nie wyszło na to, że ja się tylko przyglądam i karmię się cudzymi aktywnościami, co to się w tych oknach odprawiają, mam również własne zmartwienia, które angażują mnie ostatnio dość mocno. (...)"

"(...) Rzecz w tym, że większość informacji na swój temat współcześni mężczyźni otrzymują od kobiet. Tak przynajmniej pisze o tym James Hollis (“W cieniu Saturna”), co nie zmienia faktu, że podobnie jak życiem kobiet, życiem mężczyzn również rządzą restrykcyjne oczekiwania choćby w wymiarze pełnienia tak zwanych “ról”. To dość obciążające i często ma niewiele wspólnego z tym, co można by nazwać “męskimi autentycznymi potrzebami”, wiele natomiast ma wspólnego z tymi, które zostały po prostu stworzone na użytek innych. Stąd (i nie stąd) bierze się przecież strach o to, że można nie sprostać. Strach i lęk, z którym większość facetów mierzy się odkąd pamięta. Lęk nieco bardziej uogólniony, który większość mężczyzn usiłuje rozbroić w gmachach kompensacji, a później tyle mamy śmiechu i dobrej zabawy z tych wszystkich samochodów, domów stawianych na przedmieściach, obsesji władzy lub pozycji społecznej (zwał jak zwał). Najgroźniejsze jest zwierzę, które się boi - mówi Hollis, który twierdzi przecież całkiem wprost pisząc o tym, że: “Kompleks władzy jest główną siłą w życiu mężczyzn. Prowadzi ich i zadaje im rany.” Zabawne jak mocno przeceniamy wagę świadomości, bo przecież kompleks to nic innego jak doświadczenie, które wchłonęło gigantyczną dawkę złych emocji. Możemy tego nie pamiętać, ale to coś (czymkolwiek jest) pamięta o nas i wraca. Zresztą - najczęściej rządzi nami to, czego nie widzimy, to czego o sobie nie wiemy, a przez to nie mamy nad tym żadnej, absolutnie żadnej kontroli. Budzimy się, kiedy jest za późno, albo nie budzimy się wcale. (...)"

"(...) Powrót do czynności rutynowych. Innymi słowy rutyna życia codziennego. Od tygodnia siedzę w miastku i robię to z czego złożona jest moja codzienność. Jeśli rutynę odsączyć z tego czym nasiąkła w języku - sama w sobie nie jest niczym złym. Nie zawaham się nawet stwierdzić z całą stanowczością, że rutyna jest czymś dobrym, wskazanym i właściwym. “Zniszczyła nas rutyna”, “Wpadliśmy w rutynę i nastapił koniec”, “Zgubiła go rutyna” - powiadają i robią z biednej rutyny diabła, który zwykł tkwić w szczegółach. Tymczasem rutyna to przecież sygnał, który przychodzi od świata, że oto jesteś człowieku we właściwych trybach skoro pojawia się rutyna, zjawia się wraz z rutyną określony porządek. Rytm - jeśli wolisz. A może nawet spokój. Kto wie, jaka to jest w zasadzie powtarzalność i jakie cykle nami kręcą w te i we wte. Ale jeśli jest się uważnym i widzi się dobrze innych i siebie - rutyna nie może gubić, rutyna nie może niszczyć, rutyna to nie jest żaden koniec. Rutyna jest wtedy początkiem czegoś co może się udać jako projekt. Rutyna jest przyjęciem życia takim jakie to życie jest w swojej istocie, a przecież w większości przypadków, życie to cykl powtarzających się sekwencji zdarzeń, które jeżeli odłożymy na bok kwantowe rozważania - następują po sobie na osi czasu. (...)"

"(...) A zatem literatura. Książki, które otrzymuje z wydawnictw. Monotonia mononarracji. Można odnieść wrażenie, że jedyne, co się teraz wydaje to kolejne, identyczne opowieści, które przekonują , że jedyny głos warty uwagi należy do kobiet. Rozumiem oczywiście, że feministyczne, feminizujące i sfeminizowane narrację to jest reakcja na patriarchalny model rzeczywistości, który funkcjonował przez setki lat (jeśli nie przez tysiące), ale umówmy się, że narracje typowo męskie odeszły do lamusa dawno temu, a większość mężczyzn, to nie są żadne, krwiożercze bestie ociekające spermą i testosteronem, tylko bledziudkie samce typu beta, którymi ich partnerki zarządzają jak własnym terminarzem. (...)"

"(...) Ja natomiast przez większość życia starałem się być dla mojego syna "dobrą matką" nie widząc w tym najmniejszego problemu. Czytałem książki z kategorii "Jak wychować syna na feministę", pisałem o tym recenzje i byłem zachwycony faktem jak bardzo jestem współczesny, a przecież nie miałem ze swoim "byciem mężczyzną" niemal żadnego kontaktu kisząc się w toksycznym wstydzie. Zresztą jak pisać o tym tutaj, czy na fejsbuku, kiedy mój profil czytany jest w 77 procentach przez kobiety w wieku 35-55 lat. Tak przynajmniej głoszą fejsbukowe statystyki konta. Całe życie pośród koleżanek. Głębokie przekonanie o tym, że to ciekawsze niż bycie pośród mężczyzn towarzyszyło mi niemal do teraz. Interesujące doświadczenie zmiany perspektywy. (...)"

"(...) Tryb przetrwania? Bardzo możliwe. Ponownie mój organizm wyłącza wszelkie zbędne aplikacje, które zwykle pracują w tle, ograniczając do absolutnego minimum moje funkcjonowanie - wszystko to, co bierze zbyt wiele energii z baterii. Można tego nie zauważać, można żyć w przekonaniu, że to metryka albo zmęczenie są przyczyną pozostawania przeze mnie w bezruchu, również intelektualnym, co szczególnie doskwiera mi i przeszkadza, bo przecież w tego rodzaju aktywności widzę jeszcze jakikolwiek sens istnienia, tymczasem dostrzegam, co się dzieje i wiem do czego to ostatecznie prowadzi. Pomijam wszelkie zaniedbania ciała związane z brakiem aktywności fizycznej, ale bezczynność jako źródło intelektualnego chaosu to jest niemal gwarancja katastrofy, której nieuchronność budzi uzasadniony niepokój. (...)"