Marcin Zegadło

"(...) - Co to tam wisi przy ołtarzu dziadku? - pytam będąc chłopcem. - To są dary wotywne - odpowiada dziadek - kule i protezy, które oddali w podzięce Matce Boskiej, cudownie uzdrowieni. Dziadek. Lekarz. Co też wiara potrafi w człowieku naobracać. Jak mawiał mój ojciec: “na odwyrtkę”. Mojego ojca, Święta Panienka nie uzdrowiła. Żadnego cudu nie było. Umarł zanim się obejrzeliśmy i wciąż nie żyje. Tak że i Pan Jezus nie zachował się w przypadku mojego zmarłego taty, tak jak postąpił w przypadku, dajmy na to - Łazarza. Bo jak uznał (najwyraźniej), cudowna zamiana wody w wino, niedostatecznie przekonywała uczestników zabawy o jego boskości. Naiwne to i głupe, co tutaj wypisuję. Żadna to pięść wymierzona w teologię, czy nie wiadomo, co jeszcze, ale już tak mam, że kiedy się rozpędzę, to nie potrafię się zatrzymać. Zupełnie jak Święta Inkwizycja. No proszę - znowu to robię. Więc z tymi cudami, to jest jednak bardziej zawracanie dupy niż cokolwiek innego. Ale jak pokazuje przykład mojego dziadka, nawet lekarz medycyny może wierzyć w cuda. Szkoda tylko, że nie jest w stanie ich czynić. Owsiak miałby mniej roboty, a dziecięca onkologia świeciłaby pustkami. Nie wiem czy “dobry Bóg” poradziłby sobie z tą pustką, ale zupełnie mnie to nie obchodzi. Jak niemal wszystko, co Boga dotyczy. Swoją drogą dziwny z niego facet. Morduje, zsyła plagi, sądzi i strąca do piekieł gdzie jego “dzieci” cierpią wieczne katusze - ale pamiętaj człowieku - ten facet cię kocha. Jeżeli to nie jest skraj obłędu, to ja już nie wiem, co to jest (...)"

"(...) Większość życia spędziłem na szukaniu w sobie bezpiecznych przestrzeni. Używałem do tego środków bardziej lub mniej adekwatnych. Alkohol i nikotyna, sport, literatura (czynnie i biernie), rodzina, nie-rodzina, bodźce kojące i bodźce pobudzające (dla odwrócenia uwagi od lęku). Zwykle stan względnej równowagi trwał krótko i to, czego chciałem się pozbyć wracało. W ostatnich miesiącach czyniłem tytaniczne wysiłki, żeby równowaga miała charakter permanentny, a tu proszę. Jest i huczy mi w głowie. Mam nadzieję, że to nie potrwa długo. Ali powiedziałby: “Miej na to wyjebane. Jak na coś, kurwa, nie masz wpływu, to odpuść, bo ci strzaska korę i chuj z ciebie zostanie.” Ale Ali to był filozof, który zagnieździł się przy trzepaku pod blokiem, w którym wtedy wszyscy mieszkaliśmy: Pugacz, Wolbi, Historyk i Ja. Aliego już nie ma. Ali zginął śmiercią tyleż nagłą, co banalną. I teraz jego aforyzmy muszę utrwalać w tym dzienniku, żeby po Alim zostało coś więcej niż mięso i posoka na asfalcie. Z drugiej strony, Krzysztof Varga w swoim "Dzienniku" notuje: "Wieczny niepokój to jedyne, co może utrzymać twórcę w artystycznej czujności. Spokój sprzyja tworzeniu, ale szkodzi sztuce." Wynika z tego, że powinienem z uwagi na ów niepokój cieszyć się i dziękować opatrzności (lub chemii mózgu, po prostu), że na mnie ten niepokój zsyła. A ja czuję się tak jakby ktoś moje życie podglądał. Czy rzeczywiście podgląda, czy to są moje urojenia. (...)"

"(...) Dziennikowi ubywa subskrybentów. Oznaczać to może, że w Polsce żyje się coraz ciężej i 30 groszy dziennie za czytanie cudzych treści to jest majątek, albo oznacz to, że owe treści nie spełniają oczekiwań czytelników. Z moim usposobieniem łatwiej mi zakładać, że druga przyczyna spadku jest prawdziwa. Cóż można w tej sytuacji zrobić skoro się człowiek uparł, że ten dziennik różnił się będzie od poprzedniego i jak widać nie było to założenie słuszne. Tak czy inaczej dziennik pisze się dalej i dobrze, że się pisze, bo przecież ktoś go jednak czyta i z całą pewnością to jest czytelnik dla którego warto w mozole opowiadać o tym, co większość jednak nie obchodzi. A skoro już mowa o pisaniu, to wciąż nie zredagowałem nowej książki. Maciek czeka, a ja nie potrafię się za to zabrać. Co więcej, wypala się we mnie potrzeba publikowania tych wierszy.(...)"

"(...) Mam w sobie po Comte-Sponville spokój. Zabawne, że kiedy człowiek zamieni nadzieję na "wolę". To ci spodziewane, na możliwość "działania" lub "niedziałania" (jeśli taka jego wola) to od razu poczuje się lepiej. Ostatecznie, kiedy gaśnie światło i nie ma już niczego, nawet ciszy, wtedy nie jest się w żadnej ciemności. Istnieje wyłącznie "nie ma", czyli nie istnieje - "nic". Ale ten “spokój” (nie przez przypadek wzięty w cudzysłów) jest kruchy i nietrwały. Nie decydują o tym, tak zwane poglądy - decyduje o tym nawał obowiązków, ich niekończące się rewizje, codzienne bieganie w tę i z powrotem i zarabianie pieniędzy. Niekoniecznie wartych tego zamieszania, ale z całą pewnością koniecznych do życia. (...)"

"(...) Poza tym w związku z nominowaniem mnie do literackiej nagrody za książkę, którą napisałem, wczoraj zjechała do miastka ekipa filmowa celem przeprowadzenia ze mną krótkiej rozmowy. Rozmowa miła i przyjemna. Wysoki poziom ogólności, więc nie miałem pretekstu, żeby chlapnąć coś niestosownego, przyznać się do jakiejś obrzydliwej skłonności lub ujawnić swoją podłość i zło we mnie wcielone. Piszę o tym wyłącznie dlatego, bo podczas rozmowy zdałem sobie sprawę, że całkiem zapomniałem o czym jest “Martwe i Ozdobne”, ponieważ oddaliłem się od tamtego świata i zamieszkałem na krótko w zupełnie innym kosmosie. Więc siłą rzeczy wracając do tamtych wierszy, przekonałem się, że w świecie, w którym wtedy byłem czułem się jak w domu i teraz, kiedy do tego domu wracam, odnoszę wrażenie, że to jest kierunek słuszny, właściwy i dobry. Nieczęsto odnoszę podobne wrażenia, tym bardziej utwierdzam się w powyższym przekonaniu. Ale droga powrotna to jest zawsze podróż długo dłuższa niż każda inna, dlatego potrzebna jest cierpliwość i determinacja, które zdaje się mam w sobie, a to jest mniej więcej tak, jakbym był już spakowany. Tymczasem pakuję to wszystko w metaforę, bo żywa tkanka to było “Wszystko na sprzedaż”. Przekonałem się jednak boleśnie, że pornografia jest powszechnie oglądana, ale przynajmniej oficjalnie, większość uważa ją za coś ohydnego. (...)"

"(...) Dlatego idę przed siebie powoli, ciągnąc nogę za nogą z idiotyczną nadzieją, że być może kiedyś ten stan rzeczy ulegnie zmianie. O nadziei było już tutaj pisane, więc nie będę się nad nią pastwił po raz kolejny. Zresztą nadzieja dla ateisty, to jest kwestia wiary, a wiara jak zwykło się przyjmować jest z kolei terminem nierozerwalnie połączonym z religią, co w przypadku ateisty jest połączeniem kłopotliwym. Nie chcę tutaj zbyt wiele o ateizmie, ale skoro już został wspomniany, czuję się w obowiązku wobec tego dziennika dać słowo wyjaśnienia. Otóż mój ateizm jest zbliżony do tego, co francuski filozof Andre Comte-Sponville określa mianem “wiernego ateizmu”, a właściwie określa siebie “wiernym ateistą”. Oznacza to, że nie wierzy w żadnego Boga ani w żadną nadnaturalną moc, ale “wiernego” ponieważ rozpoznaje się w pewnej historii, pewnej tradycji, w pewnej wspólnocie, szczególnie w wartościach judeochrześcijańskich lub (jak pisze) grecko-judeochrześcijańskich, które są naszymi wartościami. I ja się pod tym podpisuję. (...)"

"(...) Wczoraj dużo spaceruję, aż że trwają juwenalia to spotykam młodych. Młodzi wszędzie. Wyłaniają się z każdego zakątka miastka. Idą w rojach i pojedynczo. Płyną falami, a ich ławice są głośne, roześmiane, huczne - rzekłbym - jak solidna uczta. Bo w gruncie rzeczy jest to festyn młodości. Młodości donośnej i bezczelnej, młodości narzucającej się swoją radością, swoim rozpasaniem. To jest karnawał młodości niosącej w sobie przeświadczenie o nieśmiertelności, a to wieczne trwanie ma już na zawsze pozostać w młodych ciałach. W ciałach jędrnych, zawsze gotowych do brania ze świata wyłącznie przyjemności, zarówno zmysłowych jak i wszelkich innych. Młodzi maszerują trzeźwi i pijani. Młodzi mają swój festiwal i ja ten festiwal mijam idąc, a oni nawet na mnie nie spojrzą, bo młodość się nie rozgląda, młodość rwie przed siebie w przekonaniu, że nieważny jest kierunek, istotny jest ruch sam w sobie, bo młodość nie znosi ciągnąć się w ogonie za czymkolwiek. A zatem owa demograficzna awangarda omija mnie szerokim łukiem, a mnie przychodzą na myśl wszystkie juwenalia przez które płynąłem w pijanym widzie w oparach grillów, nikotynowych wyziewów i moczu oddawanego w dopiero co budzącej się do życia zieleni. Bo przecież i ja byłem młody. (...)"

"(...)A zatem - ciało. Traktowane w gruncie rzeczy bez należnego mu szacunku, bo czymże innym jest pozbawianie ciała paliwa niezbędnego do trwania. Czymże innym jest głodzenie ciała, dręczenie ciała nieustanną rewizją jego ilości i wyglądu. Czymże innym jest wrogość do ciała, które zamiast być sprzymierzeńcem okazuje się wrogiem, a jeśli nie wrogiem z którym podejmuje się walkę. Ja i Ciało trwamy nierozerwalnej, “dośmiertnej” unii. Oddać ciału należy szacunek, czy nie oddać? Dać ciału wytchnienie od nieprzerwanej ciała kontroli, czy nie dawać? A wreszcie, czy pozbawiać się zmysłowej przyjemności spożywania posiłków, czy nie pozbawiać? Skoro życie jest tak kruche i krótkie, warto mu wydrzeć jak najwięcej wrażeń. Ale jest też, kurwa, estetyka. Estetyka i autoagresja rozbudzana konfrontacją oczekiwań z odbiciem w lustrze.

"(...) Wprawdzie wszyscy jesteśmy po troszę opowieścią ale umówmy się, nie wszystko da się nadrobić w siedemdziesiąt dwie godziny nawet jeśli miałby człowiek w sobie wolę i determinację. A ja nie wiem, czym mam w sobie i jedno i drugie. Ale jeśli zaufać Rosie Moreno można by podejść do zagadnienia odpowiednio do fragmentu jej prozy: “Żeby żyć, musimy sobie opowiadać; jesteśmy produktem naszej wyobraźni. Nasza pamięć w rzeczywistości jest wymysłem, opowieścią, którą codziennie piszemy do nowa (...), co oznacza, że nasza tożsamość jest fikcyjna, bo opiera się na pamięci. I bez tej wyobraźni, która dopełnia i odbudowuje naszą przeszłość, nadając chaosowi życia pozory sensu, istnienie doprowadziłoby do szaleństwa i byłoby nieznośne, czysta wściekłość i wrzask.” I znowu fikcje. Prześladują mnie w tym dzienniku jak duchy, ale czy przypadkiem nie na moje życzenie trwa ów “seans spirytystyczny?” Więc, sączą się przez kolejne wersy “duchy” nieprawd, które łączą się w pary z prawdą, która najboleśniej jawi się w codzienności. (...)"

"(...) Kończę czytać nową powieść Ingi Iwasiów, którą przysłało Czarne. Piszę recenzję. Powieść ma intrygujący klimat. Nadmorskie miejscowości po zachodniej stronie wybrzeża Bałtyku mają w sobie pewien urok, jeśli nie "swoją tajemnicę". Zastanawiam się, czy nie powinienem zacząć pisać recenzji, w których jebałbym autorów za nieudane powieści, za spartaczone tomy wierszy. Nie piszę tutaj naturalnie o Iwasiów, bo to jest jednak konkretny level. Pisze w ogólności. Bo przecież niczego ludzie nie lubią czytać bardziej niż jebania innych. Niezależnie od tego, co jest przedmiotem jebania. Jebać zawsze warto, bo przybywa obserwujących. Kiedy człowiek nie jebie - martwica. Wczorajszej nocy długo nie mogę zasnąć. Właściwie nie wiem czy w ogóle zasnąłem. Przewracałem się z boku na bok przez kilka godzin, a potem robi się jasno (...)"

"(...) Nie to żebym był jakoś szczególnie zrozpaczony, mam się ostatnio całkiem przyzwoicie, ale punkt widzenia tej wyjątkowej Francuzki oddaje najlepiej to, co od początku staram się wyrazić w zawiłych, przechodzących w bełkot, uwagach. Zresztą jeśli chodzi o marzenia oparłbym się na cytacie z Justy, która powiada: “Marzyć - to dla mnie jest takie życie pozagrobowe w chrześcijaństwie. Przesuwasz coś na “nigdy” i nie realizujesz czegoś, co realizować można już teraz, tego co jest w twoim zasięgu” To tyle. Nie wiem dlaczego przyszło mi do głowy pisać dziś o nadziei, ale chuj z tym. Jest maj i właśnie zakwitł bez. A bez to jest potężne uderzenie woni. Bez, to jest dla mnie podprogowy sygnał, że może naprawdę warto jeszcze trochę pożyć, bo jak człowiek nie żyje to bzu wąchać nie da rady. Na dodatek w czerwcu czeka na mnie jaśmin i jego duszny zapach. Uwielbiam, chociaż to być może kicz, ale nic na to nie poradzę. No uwielbiam, kurwa, po prostu. Tak że jak na razie cieszę się bzem i czekam na jaśmin. To jest o tyle dobre, że nie trzeba mieć żadnej nadziei, że zakwitną, bo to jest pewne jak to, że polska prawica wiedzie nas na skraj przepaść. Zresztą, gdzie tam wiedzie. Już zawiodła, a na dodatek nie możemy się cofnąć. Za późno. (...)

"(...) Po wielokroć zaglądałem w czeluść czarnej dupy i nawet nie chodzi o to, że pakowałem się w kłopoty. Rzecz dotyczyła przede wszystkim braku jakże potrzebnej w codziennym funkcjonowaniu - elastyczności. Myślę, że to co próbuję powiedzieć doskonale oddaje zdanie, które przypisuje się Pierre’owi Curie. Bowiem Pierre zanim jego czaszka uległa zmiażdżeniu pod kołami powozu gdzieś na ulicach Paryża, wyrzek następujące słowa: “Jeżeli człowiek robi niewystarczająco dużo ustępstw zniszczą go; jeśli robi ich za dużo, jest nikczemny i pogardza samym sobą” I tak to mniej więcej wyglądało, że kiedy wszyscy byli jednego zdania i mówili to między sobą, wyłącznie ja mówiłem to publicznie. Kiedy większość wiedziała, kiedy przestać mówić, ja nie przerywałem i mówiłem dalej. Kiedy rozsądni nie szli, ja szedłem, a kiedy należało ustąpić, ja nie ustępowałem. I nie chodzi tutaj o to, że robię z siebie pierwszego wobec systemu opozycjonistę. Chodziło raczej o potrzebę pozostawania w zgodzie z samym sobą, co nie zawsze jest rozsądne i często bywa kłopotliwe. (...)