Wojciech Górny Permisie.pl

Uwielbiany i przeklinany jednocześnie, z kilku różnych powodów, topinambur jest niewątpliwie rośliną równie pasjonującą, co kontrowersyjną. Od podkreślania jego „inwazyjności”, po pochwałę właściwości prozdrowotnych - ile osób, tyle opinii o tej roślinie. Postarajmy się spojrzeć na topinambur z permakulturowej perspektywy i ocenić jego potencjał oraz przydatność w permakulturowym ogrodzie i siedlisku.

„Jeśli się nie będziesz uczyć, to będziesz kopać rowy” – za czasów mojego dzieciństwa wiele matek tak motywowało swoje dziatki do nauki. I cóż, uczyłem się, uczyłem, i nie pomogło – jednak kopię rowy. Rowy konturowe. Rowy takie, zwane z angielska „swale” są ikoniczną, ale często całkowicie niezrozumianą koncepcją stosowaną w permakulturze i umieszczaną w permakulturowych projektach, czasem dobrze, a czasem źle. Postarajmy się więc zrozumieć swale, po to, aby skutecznie i bezpiecznie z tego rozwiązania korzystać.

W bez mała sześćsetstronicowym podręczniku projektowania permakulturowego słowo „zwierzę” w różnych odmianach pojawia się prawie 800 razy, do tego dochodzą wzmianki o poszczególnych gatunkach – krowach (37), koniach (17), królikach (49), rybach (487), świniach (112) i oczywiście kurach (147). Słowo „wegetarianizm” w różnych odmianach pojawia się siedmiokrotnie, a „weganizm” ani razu. Przypadek? Nie sądzę. Oczywiście, w książce pojawiają się tysiące wzmianek o roślinach, statystyka przedstawiona powyżej jest więc przewrotna, ale fakt jest faktem – Mollison wegetarianizm potraktował po macoszemu. Dlaczego twórca permakultury obszedł się tak „źle” z tematem, który dziś podnosi tak wielu? A może zdeklarowanym mięsożercą był i my dziś wiemy lepiej? Trudny temat wyborów żywieniowych oraz permakultury ze zwierzętami lub bez postaram się omówić poniżej.

Zapewne każdy z nas w dzieciństwie zaśmiewał się z dowcipu: „Czym się różni wróbelek? Tym, że ma jedną nóżkę bardziej”. Niepoprawnie sformułowane pytanie skutkowało uzyskaniem absurdalnej odpowiedzi. Ciekawe, że dokładnie tak samo jest w projektowaniu permakulturowym. Porozmawiajmy więc o sztuce zadawania pytań, w kontekście permakultury.

Podstawową cechą permakulturowych projektów jest to, że odpady produkowane przez jeden element stają się zasobami dla innego, a projekt jest tym lepszy, im więcej razy każdy odpad i zasób potrafimy wykorzystać zanim zniknie lub opuści nasze granice. Pamiętamy też, że w centrum permakultury znajduje się człowiek, to w relacji z nim projekt zawsze funkcjonuje. Zadziwiające więc jest, jak mało wagi przywiązujemy często do zagospodarowania tego, co trafia do nas z zewnątrz w postaci zakupów lub darów – od opakowań, poprzez przedmioty codziennego użytku, po materiały i surowce. W tym artykule zajmiemy się sposobami zagospodarowania dóbr zewnętrznych w permakuturowym siedlisku oraz pewną zasadą etyczną, która jest trudna do podważenia, a jednak jakże często ignorowana.

Witaj w fascynującym świecie pałek, roślin należących do rodzaju Typha! Pałka szerokolistna (Typha latifolia) to jedna z najbardziej charakterystycznych roślin bagiennych, które można spotkać w Polsce. Nazwa "pałka" wywodzi się od charakterystycznego kształtu jej kwiatostanów żeńskich, które dla botaników mają kształt nie pałki, a kolby. W Polsce można również spotkać jej kuzynkę, pałkę wąskolistną (Typha angustifolia) i kilka innych rzadziej występujących gatunków, które podobnie jak pałka szerokolistna, występują głównie na terenach wilgotnych, wzdłuż brzegów rzek, stawów i jezior. Gatunki te są obecne w większości polskich ekosystemów wodnych, a ich znaczenie dla różnorodności biologicznej oraz jakości środowiska nie może być przecenione. Oto zaledwie wstęp do fascynującego świata pałek, który czeka na Ciebie w dalszej części artykułu.

Podstawową cechą permakulturowych projektów jest to, że odpady produkowane przez jeden element stają się zasobami dla innego, a projekt jest tym lepszy, im więcej razy każdy odpad i zasób potrafimy wykorzystać zanim zniknie lub opuści nasze granice. Pamiętamy też, że w centrum permakultury znajduje się człowiek, to w relacji z nim projekt zawsze funkcjonuje. Zadziwiające więc jest, jak mało wagi przywiązujemy często do zagospodarowania tego, co trafia do nas samo, czego przykładem mogą być biomasa i powstająca z niej materia organiczna. Są one naprawdę cennym zasobem, który powinniśmy „uwzględniać w projekcie” tak, aby inne jego elementy z nich korzystały. W tym artykule zajmiemy się rolą materii organicznej w permakuturowym siedlisku oraz źródłami biomasy, która materię organiczną pozwala budować.

W permakulturze klimatu umiarkowanego niewiele jest roślin tak spektakularnych jak bambus z tropików czy moringa z terenów suchych. Owszem, mamy importowane robinie oraz własne pokrzywy i żywokosty, jednakże nic takiego, co przyprawiałoby o efekt wow. Jeżeli jednak przyjrzymy się dobrze, to mamy do naszej dyspozycji grupę roślin mogących pełnić tak wiele przydatnych funkcji w naszych projektach, że być może zasługują one na większą uwagę. Rośliny te to wierzby.

Podstawową cechą permakulturowych projektów jest to, że odpady produkowane przez jeden element stają się zasobami dla innego, a projekt jest tym lepszy, im więcej razy każdy odpad i zasób potrafimy wykorzystać zanim zniknie lub opuści nasze granice. Pamiętamy też, że w centrum permakultury znajduje się człowiek, to w relacji z nim projekt zawsze funkcjonuje. Zadziwiające więc jest, jak mało wagi przywiązujemy często do zagospodarowania tego, co trafia do nas samo, czego najlepszym przykładem jest woda deszczowa. Jest ona naprawdę cennym zasobem, który powinniśmy „uwzględniać w projekcie” tak, aby inne jego elementy z wody tej korzystały. W tym artykule zajmiemy się bezpiecznym magazynowaniem wody deszczowej w glebie, stawach i zbiornikach.

Klątwa Własnej Działki? A co to takiego? To termin, który ukułem na podstawie obserwacji, analizy i oceny projektów permakulturowych osób, które jako pierwszy w życiu projekt permakulturowy wykonują projekt własnej działki. Jednakże, tylko klątwa tak naprawdę jest moim pomysłem – co do tego, że najtrudniej jest zaczynać projektowanie od własnej działki i że lepiej tak nie robić, zgodna jest absolutna większość doświadczonych projektantów i nauczycieli permakultury, z moim nauczycielem, Geoffem Lawtonem na czele.

Podstawową cechą permakulturowych projektów jest to, że odpady produkowane przez jeden element stają się zasobami dla innego, a projekt jest tym lepszy, im więcej razy każdy odpad i zasób potrafimy wykorzystać zanim zniknie lub opuści nasze granice. Pamiętamy też, że w centrum permakultury znajduje się człowiek, to w relacji z nim projekt zawsze funkcjonuje. Zadziwiające więc jest, jak mało wagi przywiązujemy często do zagospodarowania odpadów produkowanych przez ludzi, na przykład takich jak woda szara.  Jest ona naprawdę cennym zasobem, który powinniśmy „uwzględniać w projekcie” tak, aby inne jego elementy z niej korzystały. W tym artykule zajmiemy się bezpiecznym wykorzystaniem wody szarej w permakulturowym domu, ogrodzie, siedlisku.

Pierwsza Dyrektywa permakultury mówi nam, że jedyną etyczną decyzją jest zadbać o los swój i swoich bliskich. Zdecydowana większość z nas realizuje tą zasadę pracując dla dobra swojej rodziny, zarabiając i przez to zapewniając jej godziwe warunki materialne. Może się tak jednak zdarzyć, jak to już zdarzało się w przeszłości, że pieniądz straci wartość, pracy nie będzie, a sklepowe półki świecić będą pustkami. Co wtedy? Czy da się na taką sytuację przygotować? Jak to zrobić w duchu permakultury?