Jarek Holden

Pewnego dnia telefon wieczne wyciszony zaczął wibrować. Dawno to było, ale znaczyło wiele. Dzień dobry. Z tej strony Irena Wiszniewska. Chciałabym wysłać panu moją zmyśloną książkę (śmiech). „Jak nie opowiedziałam historii królowej Maroka” to intelektualna sensacja...

Tylko z pozoru błahe opowieści, ale czy sny są nieistotne? Czy da się zapomnieć wojnę, stratę, ból i rozpędzić samotność niczym poranną mgłę? Jest w tym zbiorze oniryczny sznyt, uważność dla szczegółów, świadkowanie rzeczywistości prostej, która w tajemniczy sposób porusza kruchość życia. Literackie miniatury, jak etiudy, fotografie wskazujące, że wszystko ma swoje konsekwencje. Słowa graczy; w jednym szeregu stoją wygrani i pokonani, a obok chmara statystów. Zwięzłość bólu, rozczarowań i pojedynczych triumfów.

Ciągłe pytania i odpowiedzi utkane w dialogach i monologach. Ta poezja żyje nawet wtedy, gdy kładzie się cieniem śmierci, opłakiwanej, niezrozumiałej, niewybaczalnej. „Gdy ktoś cię spyta: »po co?« - w sobie nie znajdziesz odpowiedzi raczej. Czasem jednak pisać wiersze nowe, przy starych nikt już dziś nie płacze”. (29.03.21)

Milczenie między szczelinami zmysłów. Dom, w którym „nie da się dokonać wyboru między zdaniem ojca a zdaniem matki”. Kolory. Cisza. Ruch. Język i finałowa Ściana. Niepozorne obrazy z życia dziewczynki brzmią jak baśń jak brewiarz. A przecież gdzieś obok jest „Zbrodnia i kara”, śmierć brata i oczy ośmiu sióstr, języki szkoły, ulicy, podwórza. „Dotyk” to „czytanie słów w języku literackim i powtarzanie w potocznym”.

Lektura tego tomu to ciągłe poszukiwanie i odnajdywanie nowych znaczeń. Domysły i pomysły poetki niczego nam nie narzucają, lecz sugerują, że to książka otwarta na cztery strony świata, na siedemdziesiąt dwie karty zapisanych zagadkami

„Szyja żyrafy” jest napisana, przetłumaczona wspaniałym językiem. Postać Inge Lohmark, nauczycielki biologii, wyjątkowo nieznośna, wiarygodnie cyniczna i samotna. A pozostali? Każdy ma tu swoje pięć minut; nawet meduzy.

Lepiej wybrać miłość, lepiej być odważnym, niż stać się jedynie viralem, którego znaczenie jest żadne, to tylko krótkotrwała ciekawostka, idiotyczna w zderzeniu z pięknem kolorowych skrzydeł motyli.

Najmocniejszą stroną „Niedobrego zwyczaju” jest język i niesamowita umiejętność Portero w budowaniu postaci. Czuć taniec Alex, ale także ciosy, które zadają oprawcy. Jest delikatność i brutalność Madrytu. Akceptacja, a zarazem jej brak ze strony rodziców Alex.

Komedia pomyłek czy świadoma parodia, wskazująca, że empatia nadal jest tylko definicją, bo egoizm jest zawsze... na wierzchu.

A jednak metryka gościa w średnim wieku jest jak wyrok; pogodził się, że spory będzie już toczył wyłącznie ze sobą, oceniał innych, nieważne, że niesprawiedliwie. Istotne, że ma słuchacza. Tylko, czy ten pies, aby na pewno się śmieje?

Bo „uśmiech na twarzy – to piękny cel”. I „dostrzeżenie: nie wyglądam jak jena osoba, wyglądam jak armia ludzi. Pomyślałam, że jak zabije Zofia Skrzypulec autorkę, to moje życie będzie prostsze i wykluczę możliwości”. J

Czy Mudiflof ma w sobie magnetyzm, czy powoduje strach przed wysłaniem listu, wykazania się inicjatywą? Dlaczego Philip, mężczyzna, którego kochała Olivia, musiał wyjechać i zając się nagrywaniem reklamówek dla nadmorskich kurortów? A co z Colinem, tym blondynem, który był tak bliski dla Jaspera? Co doprowadziło do wiecznej rozłąki, do ucieczki jednego i trwania w miejscu drugiego?