Jarek Holden

To gorzka pigułka! Napisana w męczący sposób, ale na tym polega urok tej fabuły.

Migot z nagrodą Grand Press w kategorii Książka Reporterska Roku. To dobra rekomendacja, ale nawet bez tych laurów książka jest właściwym wyborem, dla tych którzy cenią w dziennikarstwie rzetelność i uczciwość.

Swoisty monolog swoistego Fausta…i fascynacja literaturą. Beckett Samuel, „Czekając na Godota". Oraz z boku: Proust Marcel, „W poszukiwaniu straconego czasu". I jakoś nie chcę mi przejść przez gardło słowo: „pedofilia”, ale musi.

Nagród i nominacji pisarz ma sporo. Opublikowanych powieści też nie mało. Dlaczego polski czytelnik zaczął poznawać noblistę akurat od „Powróconych”?

Bezimienna narratorka, pisarka mieszkająca na Manhattanie, otrzymuje list od Rouenny Zycinski, zapomnianej koleżanki z osiedla na Staten Island, gdzie obie mieszkały w dzieciństwie.

Punktów krytycznych Wyrwa oddaje nam kilka. Niby głównym nurtem opowieści jest cierpienie po stracie. Ułomne przywracanie światów do życia. Ale jedno co zwraca uwagę (przez całą lekturę książki) to pęd.

Cyniczny Bawołek w mistrzowskiej formie. Powtarza się mantra; Stasiuk kiedyś powiedział: „Bawołek, ty tobyś chciał, żeby świat się od ciebie odpierdolił”. No chciałbym – odpowiedział pisarz. Wszystko się zgadza.

Reportaż kompletny, a jednak bez słów Filipa Springera na pewno uboższy. Kto by przypuszczał, że o Szwecji można napisać, że architektonicznie to brzydki plac budowy, gdzie nowoczesność nie przestaje do przeszłości, gdzie lasy tnie się do pnia. A dworce kolejowe popadły w ruinę. Przecież to jakby pisanie o Polsce. A jednak! Szwecja z pocztówek została tym tekstem zburzona, wyburzona. Nastąpiła eksplozja.

Oszczędna w formie i treści okładka to znak firmowy Wichy. Profesjonalna zawartość również. A jednak wygląda to tak, jakby Wicha wywiązywał się z kontraktu wydawniczego i po prostu musiał wydać „nową” książkę.

Istotnym spostrzeżeniem jest to, że ten esej poetycki powinny czytać osoby dojrzałe, doświadczone przez los, przez relacyjność związków. Czy dla młodych jest to tekst „na przestrogę”? Nie sądzę trzydziestolatkowie, powinni docenić „wartość artystyczną” tego utworu.

Pierwsza refleksja jest taka, że jestem zaskoczony. Językiem. Słowotok Wery, głównej bohaterki powieści zadziwia.

Ha!art, Weronika Gogola i Słowak Daniel Majling próbują nas przekonać, że wydali „świetną, zabawną, intrygującą” książkę. Po pierwszym przeczytaniu też tak sądziłem. Potem chwyciłem się „tego, drugi i trzeci raz. I więcej było we mnie szyderstwa niż podziwu.