Jarek Holden

Katarzyna Zwolska – Płusa obdarzyła nas lawiną słów. My – pewnie – niezdarnie byśmy je ułożyli w liche kopczyki-limeryki, a pisarka świadoma, co pasuje, do czego i dlaczego interpunkcja w tej książce ma spore znaczenie. Każdy przecinek, każda kropka to pauza, dodatkowy oddech lub bezdech; trzeba te teksty czytać na głos, koniecznie pamiętając o „przystankach”.

Naturalność tych wierszy jest niebywale agresywna, gdy mnogość niezamaskowujących idei, wystawia wszystkie wektory tagi pisania.

Rzecz dzieje się w Meksyku i ma to ogromne znaczenie dla przebiegu narracji, bo tutaj nad Wisłą takich zdarzeń i wydarzeń po prostu nie ma, nie było i nie będzie. A jednak jest w tym tekście spory uniwersalizm. To zawodzenie i uwodzenie zranionych – poranionych kobiet.

Co do mnie gada? Rozgadanie, a jednocześnie umiejętność trzymania dyscypliny. Te teksty nie są przegadane, są wypisane do kości, do szpiku, do krwi, do potu.

Zabobony i blizny! To motto przewodnie tej książki. A miało być o przemianie.

Tutaj sceny codzienne mierzą się z kadrami ze snów. Tutaj pragnienie bliskości jest postawione na piedestale, a jednocześnie nie mieści się na „życiowym podium”, bo lokatorka szafy kryje się przed światem, przed swoimi bliskimi. Przed przeszłością. Przed samą sobą!

Autorka wykazała się wytrwałością, cierpliwością. Empatii „w tym” jest ponad miarę.

„Wszystko”, czyli „nigdzie”. Wszędzie, czyli nic. Pomieszanie stanów i czasów. Relacji kobiety i starszego mężczyzny. W narracji pojawiają się kobiety, faceci. Są czynności. Jest życiowy landszaft. Ale najważniejsze jest MIEJSCE. To pierwsze to ostatnie. Dom rodzinny, który nigdy nie mógł pomieścić rodziny.

Pisarka w „Czarnym Mleku” znalazła kąt, który ułatwia opowiadanie o traumie i życiowych wyborach. Rozmowy o macierzyńskim tabu z „małymi kobietkami” jest momentami upiornie naiwne, wręcz infantylne, a jednak urokliwe. Te dysputy przeplecione eseistyką na temat roli kobiety w świecie twórczym i domowym, mają jednak głęboki sens.

Na narratologię składają się nie tylko szczegółowe techniki i procedury badawcze, przede wszystkim składowe to: uczciwość i wspomniany wstyd. Wszystko wypowiedziane głośno, bo spisane w formie KSIĄŻKI. Brawo!

Droga! Podróż! To jest sens tej powieści. O sugestywność tu biega. Bo wyobraźmy sobie, że ta sama fabuła jest spisana prozą. To możliwe, ale wówczas nie poczulibyśmy tego, co jest zaklęte, ukryte w nieodpowiedzeniach poezji.

Przed napisaniem własnej opinii, nie spoglądam się na recepcje, nie czytam recenzji Innych, ale mam nieodparte wrażenie, że Grzegorzewskiej powinno być więcej. Że jej pisanie jest niepodważalne. Ma siłę przyciągania.