Jarek Holden

Obawiałem się tej prozy, prozy tego autora, Nie, żebym nie wierzył w jego umiejętności, ale Markiewicz bywa zbyt często (zbytecznie) patetycznie... rozlały. Stara się być wieszczem, którym nie jest i nie będzie. Bo jasnowidzów i kabalistów nie ma. Są tylko półprodukty. A jednak Markiewicz proporcjonalnie i umiejętnie łączy patos ze światem wyobrażonym i rzeczywistym. I dlatego tworzy dobrą fabułę, której trzeba poświecić kilka godzin.

Wspaniała proza, nieoczywista poezja. Liryka miesza się z epiką. Aż mnie korci, by przy użyciu tego fragmentu napisać wiersz; zapożyczony garnitur słów.

Męskie losy są powtarzalne, jakby wszystko działo się punkcie ksero. Pisarz stara się uciekać od stereotypów, jednak to niemożliwe. W literaturze pięknej tak wiele było, że unikanie powtórek wydaje się wręcz niemożliwe. Wspomnienia, bo tym głównie zajmuje się prozaik, mają ułomną moc. Chyba że to Sandor Marai. Chyba że to „Żar”!

Podobne uczucie dezorientacji towarzyszyło mi w 2019, gdy skończyłem czytać „Dziwkę”, powieść Anny Mazurek. Jednakże odsuwając wspomnienia, byłem i jestem pełen podziwu dla poetyckiego języka fabuły Marii Halber.

„Olive Kitteridge”, produkcja powstała na podstawie książki Elizabeth Strout wydanej w Polsce dwukrotnie pod tytułami: „Okruchy codzienności” z 2010 roku. Książkę czytałem i nie byłem jej zwolennikiem. Mam nadzieję, że z upływem czasu będę większym zwolennikiem „Życia pośmiertnego zwierząt futerkowych”.

Traktowanie tej prozy jedynie jako labiryntu, to zbyt mało. Bo są jeszcze dwa stany: „przed” i „po". To, co pośrodku, co w środku jest jak chwilowe starzenie się i nagły powrót do dzieciństwa. Trzeba uważać albo przebiec szybko z opaską na oczach. Jedno i drugie przynosi konsekwencje.

„Zsunęła się z krzesła” – Matka, ale (do cholery!) nieistotne kto, sama frazeologia jest tak ujmująca, że książkę chce się przeczytać, jeść, połykać, chłonąć. Zatrzymać dla siebie. A potem czytelnik nie ma już wyjścia. Wciągnęło mnie to czytanie do spodu.

Poplątawszy muzykę, narkotyki, literaturę Górniak bawi się formą stosowaną przez amerykańskich pisarzy w latach siedemdziesiątych i połowie osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Z tej plątaniny, z udziałem Andrzeja Sosnowskiego, wyszła mu niezła proza.

I Jeszcze Józef Kuśmierek, którego miałem zaszczyt poznać. Cytat: „Najprzykrzejsza z manii prześladowczych – prześladowanie innych”. - Prześladuj mnie nadal Łukaszu Barysie!

„I wszystko spadło w dół, strącone w cynizm i w perwersję, a ogień tej deprawacji mnie pożarł”. Słowa Witolda Gombrowicza z „Pornografii” śmiało mogłyby być mottem tej fabuły.

Zyta Rudzka znowu mnie kupiła. Swoją fabułą o tym, co w środku i o tym, co na zewnątrz. A jej styl uznaje za słodką pigułkę polskiej literatury. Zyta Rudzka nie pisze sobie a muzom. Ona tworzy odpowiedzialnie i z pojęciem. Interesuje ją człowiek. Na wskroś, a nie tylko powierzchownie.

Paweł Orzeł pisze o tumulcie, ale nie o tłumie. Takich „książeczek” nie wydaje się dla tłumów, ale także nie dla siebie. Dla osobności, dla kilkunastu czytaczy, pogłębiaczy, poszukiwaczy. Tak, jestem w tym gronie! Dołączycie?